Thuốc an thần là gì – Các tác dụng phụ

Cuộc sống công nghiệp hiện đại với nhiều áp lực, mệt mỏi khiến mọi người tìm đến các loại thuốc an thần như một cách để điều hoà tâm trí, cải thiện tâm lý và giấc ngủ. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có rất nhiều điều cần tìm hiểu để sử dụng đúng cách và hợp lý tránh gây các tác dụng xấu.

Tìm hiểu về thuốc an thần

Thuốc an thần là gì?

Các loại thuốc an thần làm giảm hoạt động của não bộ và giúp làm thư giãn hoặc điều hoà thần kinh. Thuốc có tác dụng trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương để tạo sự kích thích hoặc ức chế thần kinh với mục đích phòng và chữa bệnh.

Trước đây, bệnh nhân chỉ sử dụng những loại thuốc này khi điều trị các bệnh lý về thần kinh và tâm thần như: tâm thần phân liệt, kinh niên, động kinh, . .. hay dùng trong các trường hợp phải gây mê khi tiến hành phẫu thuật. Ngày nay loại thuốc này được sử dụng để điều trị những vấn đề liên quan đến thần kinh và tâm lý như: rối loạn lưỡng cực, lo âu, mất ngủ, mệt mỏi, đau nhức, căng thẳng sau chấn thương, . ..

Khi nào được sử dụng thuốc an thần?

Chỉ được sử dụng thuốc an thần nếu stress vượt mức hoặc thường xuyên gặp phải căng thẳng gây chứng khó ngủ hay sử dụng thuốc nhằm chữa trị một vài căn bệnh. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc như thế nào và liều ra làm sao thì cũng cần hiểu được những kiến thức sử dụng thuốc an thần thì nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc và không tự sử dụng thuốc để hạn chế các phản ứng thuốc không cần thiết.

Không hiếm người do khó ngủ đã dùng tới những loại thuốc ngủ hoặc thuốc an thần như là giải pháp nhất thời nhằm chữa mất ngủ. Tuy nhiên, đây không phải giải pháp tác động tận gốc. Nếu dùng thuốc an thần để chế gây ngủ thì sẽ làm phá vỡ chu kỳ thức – ngủ bình thường nên dễ gây nghiện hoặc phụ thuộc thuốc và có thể khiến mất ngủ trở thành bệnh mạn tính, đồng thời có thể gây nhiều công dụng xấu đối với các bộ phận cơ thể ví như gan hoặc thận. ..

Đêm mất ngủ có được dùng thuốc an thần không?

Nhiều bạn nhầm nghĩ thuốc an thần chỉ có tác dụng gây buồn ngủ và dùng thuốc nhiều cũng sẽ không tác động nhiều đối với cơ thể do đó đã tự ý sử dụng khi không đi khám và nghe ý kiến cũng như hướng dẫn của bác sĩ.

Thực chất các loại thuốc an thần gây ức chế chức năng của não bộ và giúp điều hoà hệ thống thần kinh. Thuốc có tác dụng trực tiếp đến hệ thống thần kinh trung ương (vỏ não) nhằm gây sự hưng phấn hoặc ức chế thần kinh trung ương với mục đích phòng ngừa và điều trị bệnh tật.

Có nhiều dạng thuốc an thần khác nhau. Các loại liều dùng thích hợp sẽ có tác dụng trên nhóm bệnh nhân bị lo lắng và trầm cảm do rối loạn giấc ngủ. Đôi khi có một vài thuốc thuộc nhóm an thần có thể được sử dụng làm thuốc gây mê để điều trị co giật hoặc hạ huyết áp và giãn cơ bắp. ..

Tuy nhiên thuốc an thần thường bị cấm vì nếu sử dụng tuỳ tiện những tác dụng phụ của thuốc sẽ tác động không nhỏ đến tính mạng của người bệnh. Thậm chí nếu sử dụng vượt liều có thể khiến người bệnh lâm vào tình trạng hôn mê thậm chí thiệt mạng. Trong vài ngày đầu khi mới sử dụng thuốc an thần người bệnh có thể thấy uể oải hoặc đứng không vững gây buồn ngủ và kém tập trung.

Vì vậy, nếu đêm mất ngủ nhưng tình trạng chỉ mới xảy ra 1 đến 2 ngày và bạn cũng mới đi thăm khám bác sĩ thì không được tự tiện sử dụng thuốc an thần.

Thay vào đó bạn có thể sử dụng một số phương pháp giúp cải thiện giấc ngủ không cần dùng thuốc an thần, nếu tình trạng mất ngủ còn kéo dài hoặc thuyên giảm không nhiều bạn cần đi thăm khám với bác sĩ để được xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị hiệu quả để tránh tình trạng đêm mất ngủ dài dẫn tới khó khăn điều trị. Ngoài ra, nếu tránh sử dụng thuốc khi không cần thiết có thể giúp bạn hạn chế được tác dụng phụ không mong muốn của thuốc an thần.

Tham khảo thêm : 11 loại thuốc bổ thận tráng dương tốt nhất hiện nay

Các loại thuốc an thần hay gặp

Các nhóm thuốc an thần hiện nay được chia làm nhiều nhóm khác nhau bao gồm: thuốc giúp an thần kinh, thuốc bình thần, thuốc chỉnh khí sắc và thuốc gây trầm cảm.

Thuốc giúp an thần kinh

Các loại thuốc thường gặp: Clorpromazina, Levomepromazin, Haloperidol, Sulpirid, Risperidon, Thioridazine, . ..

Những loại thuốc này có tác dụng chính là trấn an và điều hoà về tinh thần, làm dịu thần kinh gây cảm giác mơ màng buồn ngủ. Ngoài ra, thuốc còn có khả năng chống loạn thần điều trị các chứng bệnh thần kinh như: hoang tưởng, ảo giác, tâm thần phân liệt. Khi sử dụng với các loại thuốc ngủ và thuốc gây mê sẽ làm tăng tác dụng của những loại thuốc này một cách hiệu quả hơn.

Thuốc bình thần

Loại thuốc đại diện cho nhóm này và thường được sử dụng nhiều nhất là thuốc thuộc nhóm Benzodiazepin: diazepam, flurazepam, estazolam, temazepam, triazolam, . .. Ngoài ra, còn sự xuất hiện của các loại thuốc bình thần thuộc nhóm thuốc thế hệ mới đem lại hiệu quả tốt hơn và ít tác dụng phụ như các loại thuốc truyền thống như: Buspirone, Zolpidem, . ..

Nhóm thuốc bình thần có tác dụng an thần làm giảm bớt lo lắng và căng thẳng sau chấn thương. Đặc Biệt có khả năng làm giảm cảm giác căng thẳng, âu lo, làm chậm các hoạt động vận động và làm dịu sự bồn chồn. Ngoài ra, còn làm giảm các cảm xúc thái quá và giảm căng thẳng tâm thần, chống co giật. Nếu người bị mất ngủ do stress, âu lo thì có thể sử dụng thuốc bình thần để gây ngủ và dễ ngủ hơn.

Thuốc chống trầm cảm

Các loại thuốc chống trầm cảm thường dùng là: thuốc ức chế MAO, Anafranil, Amitriptyplin, Fluvoxamine, Fluoxetine, Paroxetine, Sertraline, . ..

Đúng với tên gọi của chúng các loại thuốc này được sử dụng cho những người lo âu, mệt mỏi có nguy cơ bị trầm cảm, sử dụng cho người đang điều trị trầm cảm, gây hoạt hoá tâm thần. Gây ngủ cho những trường hợp bị mất ngủ, tạo sự dễ chịu về tâm lý trong điều trị âu lo.

Thuốc chỉnh khí sắc cho người bệnh

Một Số loại thuốc chỉnh khí sắc như Lithium, Thuốc chống động kinh (Valproate, Carbamazepine, . ..) .

Đây là loại thuốc giúp cho tình trạng cảm xúc của người bệnh trở nên ổn định hơn, có tác dụng trong điều trị trạng thái hưng cảm và đồng thời cũng giúp điều trị trạng thái trầm cảm trong rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Các thành phần trong các loại thuốc chỉnh khác còn có khả năng chống động kinh.

Thuốc an thần gây ngủ từ dược liệu thiên nhiên

Bên cạnh những loại thuốc Tây y thì ngay từ xa xưa, ông bà ta cũng ưa chuộng lựa chọn những loại thuốc có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi và có tác dụng gây cảm giác ngủ tốt. Trong đó, được sử dụng trong nhiều bài thuốc đông y là cây bình vôi, nổi bật với Rotunda có tác dụng an thần, gây ngủ, hỗ trợ giảm đau đầu, điều hoà huyết áp, ổn định nhịp tim, giảm các cơn đau, . ..

Ngoài ra, các vị thuốc đông y gồm: cây trinh nữ, lá sen, lạc tiên, lá vông nem, tam thất, xạ đen cũng có tác dụng hiệu quả trong việc an thần làm giảm sự căng thẳng của thần kinh.

Tham khảo thêm : Mất ngủ là bệnh gì? Cách điều trị mất ngủ

Thuốc an thần và thuốc ngủ có như nhau không?

Thuốc ngủ là một dạng thuốc thần kinh có tác dụng là làm buồn ngủ thường được sử dụng để điều trị bệnh mất ngủ hoặc gây mê phẫu thuật.

Nhóm này có đề cập là thuốc an thần. Trong khi khái niệm thuốc an thần là thuật ngữ ám chỉ những nhóm thuốc có mục đích làm giảm hoặc hạ thấp lo âu, còn khái niệm thuốc ngủ sẽ ám chỉ những dạng thuốc ngủ có mục đích chủ yếu là cải thiện và củng cố hoặc duy trì giấc ngủ. Bởi vì hai thuật ngữ trên thường trùng với nhau và vì mỗi dạng thuốc thuộc nhóm trên sẽ gây ra những tác dụng tuỳ thuộc theo liều dùng mà thuốc ngủ còn được viết tắt là thuốc an thần – thuốc ngủ.

Tác dụng phụ của thuốc an thần bạn cần biết

Khi sử dụng thuốc an thần quá liều hoặc không có sự chỉ định của bác sĩ có thể gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn như:

Người sử dụng thuốc trở nên mệt mỏi, uể oải, làm những động tác không chính xác, trở nên lờ đờ (với một số người bệnh lớn tuổi) , miệng bị khô và suy giảm trí nhớ.

Trong thời gian đầu khi sử dụng một số thuốc giúp an thần, người bệnh sẽ cảm thấy: chóng mặt, buồn nôn, mất ngủ, nhức đầu, đau ngực, ù tai, . .. Hiện tượng này có thể do việc sử dụng thuốc với liều lượng và thời gian không hợp lý , cần có sự điều chỉnh.

Khi sử dụng thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động điều tiết và sinh dục : gây nên hiện tượng vô kinh ở nữ giới, giảm ham muốn tình dục.

Tăng cân nhanh chóng và khó kiểm soát có thể xảy với người dùng thuốc.

Một số trường hợp ghi nhận việc xảy ra hiện tượng viêm cơ tim và co giật xảy ra với một số người sử dụng thuốc an thần Clozapine.

Việc sử dụng thuốc giúp an thần với liều lượng cao không phù hợp với sức chịu đựng của cơ thể còn khiến cho bệnh tình trở nên trầm trọng hơn, khiến người dùng thuốc bị tác dụng phụ ngoại tháp và rối loạn vận động cao.

Tham khảo thêm : 1 Số Những Tác Động Của Mệt Mỏi Đối Với Tinh Thần Và Thể Chất

Thuốc an thần có gây phụ thuộc không?

Bạn có thể bị phụ thuộc nếu cảm thấy phải dùng thuốc liên tục và rất khó dừng dùng thuốc. Điều tương tự có thể trở nên rõ nếu bạn dùng vượt liều lượng được khuyến cáo của bác sĩ hoặc nhà sản xuất.

Sự phụ thuộc thuốc cũng trở nên rõ khi bạn cần liều cao hơn nữa nhằm có được hiệu quả mong muốn. Điều này có nghĩa là bạn đã quen thuộc với thuốc và cần nhiều thời gian nhằm có được hiệu quả mong muốn.

Sự phụ thuộc có khuynh hướng trở nên rõ nhất nếu bạn mắc phải các hội chứng nghiện. Điều ngược lại diễn ra khi bạn bắt đầu bỏ thuốc cùng với những cảm giác mệt mỏi hoặc đau nhức cả thể xác và tâm lý.

Sử dụng thuốc an thần đúng cách và hiệu quả

Khi sử dụng các loại thuốc này bạn phải tuân theo đúng lộ trình, liều lượng và thời gian dùng thuốc mà bác sĩ đã đề ra. Không nên tự ý sử dụng thuốc bất kỳ lúc nào cảm thấy khó chịu. Nếu lạm dụng bạn sẽ dễ dàng bị “nghiện” dùng thuốc giúp an thần, khiến bệnh tình trở nên khó chữa hơn và đem lại nhiều ảnh hưởng xấu cho sức khoẻ thần kinh cũng như những chức năng khác trong cơ thể.

Thận trọng khi sử dụng thuốc có tác dụng an thần cho những người có tiền sử hoặc nền bệnh lý mắc các vấn đề liên quan đến tim mạch, hô hấp, thần kinh, tiêu hoá, . ..

Nếu sử dụng đồng thời từ 2 – 3 loại thuốc trở lên bạn cần phải hỏi ý kiến bác sĩ. Bởi lẽ, trong thuốc giúp an thần , hỗ trợ các vấn đề hệ thần kinh có rất nhiều dược phẩm có thể xung khắc hoặc gây ra sự tương tác không đáng có khiến bạn bị mắc phải một số tác dụng phụ nguy hiểm của thuốc.

Sử dụng thuốc giúp an thần sẽ khiến cho hệ thần kinh phản ứng chậm lại hơn so với bình thường vì thế ngay sau khi dùng thuốc bạn không nên thực hiện các công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ như: làm việc, học tập, vận hành những phương tiện máy móc, tham gia giao thông, . .. mà hãy để cho đầu óc nghỉ ngơi và không phải suy nghĩ quá nhiều.

Trong khi sử dụng thuốc an thần nếu bạn gặp phải những vấn đề khác thường như mệt mỏi, khó chịu, buồn nôn, . .. thì phải ngay lập tức dừng sử dụng. Sau đó, hãy tiến hành kiểm tra và xin ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để tiến hành theo dõi bệnh tình.

Với những người có nhu cầu sử dụng thuốc an thần nhưng lại tự ý mua mà ngại đến các cơ sở y tế khi chỉ nghe theo các thông tin không chính thống, có thể không giúp sức khoẻ tốt hơn mà còn gặp phải một số tác dụng phụ của thuốc. Chính vì thế, nếu cảm thấy mệt mỏi, stress, hay có những phản ứng quá khích , hưng phấn, . .. những triệu chứng liên quan đến sức khoẻ thần kinh và tâm lý, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và kiểm tra.

Những chú ý khi sử dụng thuốc an thần

• Các thuốc an thần gây ngủ thường hay bị nhầm lẫn và chỉ được sử dụng theo đơn của bác sĩ. Trong vài ngày đầu khi mới sử dụng thuốc an thần người bệnh sẽ thấy mơ màng và đi đứng không vững hoặc ngủ gật rất mất phương hướng. Tuy nhiên, những dấu hiệu trên sẽ cải thiện hơn trong các ngày kế tiếp.
• Khi sử dụng thuốc an thần gây ngủ thì hệ thống thần kinh sẽ làm việc chậm chạp hơn. Trong giai đoạn đầu thì người bệnh cần hạn chế những công việc đòi hỏi cường độ cao. Như tài xế thường xuyên sử dụng máy móc. Để tránh những phản ứng có hai sẽ diễn ra thì cũng nên hạn chế dùng thuốc an thần gây ngủ cùng với những thuốc ức chế thần kinh khác. Ví dụ như một số nhóm thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc kháng dị ứng. Không nên sử dụng rượu bia giữa quá trình dùng thuốc.
• Quá liều thuốc an thần sẽ gây ra hôn mê hoặc rối loạn tâm thần và mất mạng. Đặc biệt là phụ nữ hoặc người già.
• người bệnh không nên tự tiện thay đổi liều mà phải báo cho bác sỹ khi thuốc không thấy có tác dụng nữa. Lúc này các bác sỹ sẽ xem xét để điều chỉnh và thay đổi thuốc khác thích hợp.
• Khi dùng thuốc dài (thông thường trên 10 ngày) thuốc sẽ gây ra hiện tượng phụ thuộc và trầm cảm. Nguy cơ chung của tất cả những thuốc gây ngủ. Lệ thuộc thuốc là khi mà bạn ngừng phụ thuộc. Hoặc có khi bạn cần dùng liều cao hơn nữa mới mang đến hiệu quả an thần và gây ngủ theo mong đợi.

 

Tư vấn chuyên môn bài viết:

TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG

Phó trưởng khoa tạo hình thẩm mỹ

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ

BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU

CHI NHÁNH HÀ NỘI

CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090

CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090

CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)

CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080

CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam -  093 181 0680

CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN

CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090

GIỜ HOẠT ĐỘNG:

09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần

Website: https://bedental.vn/

 

Nên Trồng Răng Sứ Hay Implant – Ưu Nhược Điểm Của Từng Phương Pháp

SỬ DỤNG CHỈ NHA KHOA NHƯ THẾ NÀO LÀ ĐÚNG CÁCH? 4 LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CHỈ NHA KHOA

 

Xem thêm >> Hiện tượng dị ứng và các loại thuốc được dùng để điều trị