English
한국어
日本語
中文 (中国)
LIỆT NỬA MẶT VÌ LẠNH LÀ NHƯ THẾ NÀO? VÀ 1 SỐ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ sẽ được Bedental chia sẻ qua bài viết dưới đây, cùng tìm hiểu nhé !
Liệt nửa mặt có nguy hiểm không? Liệu có thể chữa dứt điểm không? Hãy cùng Be Dental tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé
Liệt nửa mặt vì lạnh là như thế nào?
Liệt nửa mặt vì lạnh (ngoài ra cũng có các tên gọi khác như liệt mặt ngoại biên, liệt dây thần kinh số VII ngoại biên, liệt Bell) là tình trạng gây tê bì nửa mặt kèm theo cơ mặt bị suy yếu hoặc tê liệt một cách đột ngột nghiêm trọng.
Có thể khiến một bên mép miệng của bạn bị lệch đi, nếu bạn cười miệng bị nghiêng sang một phía, bạn có thể gặp trở ngại khi nuốt nước miếng từ bên miệng kia và mắt nhìn phía bên kia khó khăn hoặc không nhắm chặt mắt được.
Tình trạng này khác với liệt mặt trung tâm là chấn thương ảnh hưởng lên vỏ não.
Liệt mặt ngoại biên là nguyên nhân quan trọng nhất của bệnh liệt dây thần kinh mặt. Liệt mặt ngoại biên đóng góp từ 49% đến 51% các trường hợp liệt mặt, với con số trung bình khoảng 13 đến 34 trường hợp trên 100.000 người mỗi năm. Tình trạng này có thể xảy ra với tất cả độ tuổi, không phân biệt chủng tộc, không lây nhiễm từ người này qua người nọ.
Nguyên nhân gây liệt nửa mặt vì lạnh
Nguyên nhân cụ thể cũng không được biết. Có quá nhiều giả thiết đã đặt ra nghi ngờ về nguyên nhân gây ra tình trạng trên, bao gồm:
- Nhiễm virus, bệnh mạch máu, rối loạn chức năng của hệ thống bạch huyết.
- Do tình trạng sưng và viêm dây thần kinh kiểm soát vùng cơ trên một bên mặt của bạn khi bị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, ví dụ do ho hoặc nhiễm lạnh.
- Bên cạnh đó, cũng có những nguyên nhân gây gia tăng khả năng bị bệnh bao gồm: Người bệnh đang mang bầu (cụ thể là ba tháng cuối đầu thai kì.
- Hoặc những tuần đầu tiên sau khi thụ thai); người mắc bệnh lý tiểu đường, ung thư hoặc đang sử dụng chất ức chế hệ miễn dịch. ..
Các triệu chứng của liệt mặt ngoại biên sẽ được thuyên giảm trong khoảng một vài tuần, và phục hồi dần dần trong vòng 6 tháng. Một vài người bệnh sẽ có một số triệu chứng liệt mặt ngoại biên trọn đời.
Các triệu chứng của liệt nửa mặt ngoại biên
Các dấu hiệu và triệu chứng bắt đầu từ từ và có thể bao gồm:
-Khởi phát đột ngột từ đau vừa phải hoặc liệt hoàn toàn trên một bên mặt – xảy ra trong vài giờ hoặc nhiều ngày
-Mặt sụp xuống gây khó khăn thể hiện trên gương mặt, ví dụ khi nhắm mắt hoặc mỉm cười
-Chảy nước bọt phía bên mặt bị ảnh hưởng
-Đau dưới hàm bên phải hoặc dưới cằm của bạn ở bên bị ảnh hưởng
-Tăng mức độ nhạy cảm với tiếng động từ phía bị ảnh hưởng
-Đau đầu
-Mất vị giác
-Thay đổi số lượng mồ hôi và nước miếng bạn chảy ra.
-Trong một vài trường hợp ngoại lệ, bệnh liệt mặt ngoại biên có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh trên toàn bộ hai bên mặt của bạn có thể gây ra các hậu quả bao gồm:
-Tổn thương không thể hồi phục trên dây thần kinh mặt của bạn.
-Sự tăng trưởng khác thường của các tế bào dây thần kinh. Điều tương tự có thể liên quan đến việc teo cơ không kiểm soát của một số cơ khi bạn đang nỗ lực chuyển động cơ khác (Ví dụ: khi bạn cười, mắt bên bị ảnh hưởng có thể nhắm được).
-Mù một phần nào hoặc toàn bộ mắt không nhắm lại được vì bị sưng và trầy xước màng phủ trong suốt của mắt (thuỷ tinh thể).
Tham khảo thêm: Nhổ Răng Khôn Có Nguy Hiểm Không? Chạm Đến Dây Thần Kinh Có Ảnh Hưởng Gì Không?
Điều trị liệt một nửa mặt ngoại biên
Không có phương pháp điều trị duy nhất áp dụng đối với toàn bộ các bệnh nhân liệt mặt ngoại biên, tuy nhiên bác sỹ có thể chỉ định dùng thuốc hoặc vật lý trị liệu để giúp cải thiện sự phục hồi của bạn.
1 Điều trị nội khoa
Các nhóm thuốc khác được dùng để điều trị bệnh liệt mặt ngoại biên là:
- Corticosteroid ví dụ như prednisone là thuốc giảm viêm mạnh, giúp bạn giảm sưng dây thần kinh mặt. Corticosteroid có thể hoạt động hiệu quả nhất nếu thuốc được sử dụng với liều lượng cao (1 mg prednisolon/kg) và ít nhất vài ngày kể từ khi các dấu hiệu của bạn xuất hiện.
- Thuốc kháng vi-rút: Hiệu quả của thuốc kháng vi-rút đơn độc chưa được xác định. Thuốc kháng vi-rút đơn độc không tìm được tác dụng phụ tương tự với giả dược.
- Thuốc kháng vi-rút được bổ sung thêm với steroid có thể có lợi đối với một số bệnh nhân bị liệt mặt ngoại biên, mặc dù việc điều trị lâu dài không được xác nhận.
- Mặc dù vậy, valacyclovir (Valtrex) hoặc acyclovir (Zovirax) thỉnh thoảng được dùng cùng với prednisone cho những bệnh nhân mắc liệt mặt ngoại biên nặng.
2 Điều trị vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng
Các cơ bị liệt có thể teo nhỏ và yếu hơn, xảy ra tình trạng teo cơ lâu dài. Chuyên gia vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng có thể hướng dẫn bạn cách xoa bóp và hoạt động cơ mặt để giúp ngăn chặn tình trạng trên sảy ra.
3.Giai đoạn điều trị và phục hồi chức năng
Điều trị càng sớm càng tốt sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng sức khoẻ, nên điều trị ngay từ khi xuất hiện bệnh lý.
Đồng thời, tránh các kích động mạnh, không cố gắng điều trị cho khỏi liệt trong giai đoạn cấp tính của bệnh, phối hợp với biện pháp bảo vệ mắt bên bị liệt.
4.Các phương pháp và kĩ thuật phục hồi chức năng
-Phục hồi chức năng giai đoạn mãn tính (khoảng 3 ngày – 1 tuần lễ)
-Động viên, giảng giải giúp người bệnh yên tâm và phối hợp trong điều trị
-Dùng khăn ấm, xoa bóp động tác nhẹ nhàng tránh va chạm mạnh, giảm nói chuyện cười. ..
-Dùng băng dính chữ Y dán vào thái dương – miệng trên và dưới giúp nâng đỡ cơ mặt bị sụp.
-Người bệnh nên tháo kính râm, rửa mắt với dung dịch muối loãng, dùng băng dính đậy mắt lại nhằm tránh bụi bặm, côn trùng làm kích ứng mắt.
-Hướng dẫn chăm sóc răng miệng.
-Phục hồi chức năng giai đoạn bán cấp và mạn tính (sau 1 liệu trình)
-Dùng sức ấm, điện di, xoa bóp.
-Xoa bóp da mặt bằng cách dùng năm đầu ngón tay và mu bàn chân buông lỏng rồi bóp, miết nhè nhẹ khắp khuôn mặt bên liệt theo hướng kim đồng hồ từ trên xuống dưới, trong ra ngoài và ngược lại.
-Tập từng cơ mặt bằng các bài tập từ chủ động cho đến tích cực.
-Hướng dẫn người bệnh tự tập luyện thông qua miệng: nhắm mắt huýt sáo, đốt lửa trại, cắn chặt môi, nín thở, nhíu mày, đọc những từ ngữ có âm miệng: B, P, U, I, A. ..
Hướng dẫn người bệnh giữ ấm mặt, bảo vệ mắt, tránh các chuyển động mạnh ở mắt.
5.Điều trị ngoại khoa
Phẫu thuật cắt dây thần kinh mặt ít khi là một giải pháp đối với bệnh liệt mặt ngoại biên vì lạnh. Trước đây, phẫu thuật giảm áp được thực hiện nhằm giảm sức ép lên dây thần kinh mặt bằng cách mở rộng phần mô nơi dây thần kinh di chuyển qua.
Ngày nay, phẫu thuật giải nén không được khuyến nghị. Tổn thương dây thần kinh mặt và giảm thính lực hoàn toàn là những biến chứng có thể gây ra khi tiến hành phẫu thuật này.
Để phòng tránh bệnh liệt mặt ngoại biên vì lạnh, bạn cũng nên chú ý tránh gió lùa lạnh đột ngột, không nằm ngược hướng cửa máy điều hoà, trời lạnh cần mở cửa nhẹ nhàng, tránh gió lùa và khi ra ngoài bạn nên mang mũ giữ ấm mặt, không nên có cháu bé chơi hoặc đứng phía trước điều hoà.
Tóm lại, liệt mặt ngoại biên vì lạnh tuy vô hại, song người bệnh cần giữ ấm mặt, bảo vệ mắt, tránh các hoạt động mạnh ở mắt. Đồng thời, người bệnh cũng cần được theo dõi liên tục cho đến khi bớt bệnh nhằm theo dõi tác dụng điều trị, thay đổi phương pháp điều trị nếu cần và nhằm chẩn đoán sớm các di chứng của liệt mặt.
Đối tượng có nguy cơ bị liệt mặt:
Liệt mặt ngoại biên có thể xảy ra với tất cả bệnh nhân, không phân biệt nam nữ, tuổi tác. Tuy nhiên một số nhóm có nguy cơ bị liệt mặt ngoại biên cao hơn là:
– Người có trí nhớ bị giảm sút và cơ thể suy yếu.
– Người thường xuyên đi đêm về khuya, hoạt động thường xuyên trong điều kiện đối mặt với không khí lạnh giá. ..
Liệt mặt trung ương hay sảy ra đối với nhóm người có yếu tố nguy cơ đột quỵ cao bao gồm:
– Hút thuốc lá
– Tăng huyết áp (tim mạch)
– Đái tháo đường (tiểu đường)
– Béo phì
– Ít vận động
– Thường xuyên căng thẳng
– Sử dụng thuốc tiêm tránh thai
– Sử dụng thuốc nội tiết
– Hạn chế sử dụng bao cao su
– Có bệnh lý tim mạch
Tham khảo thêm: Thoái hóa đốt sống cổ và 1 số triệu chứng nguy hiểm
Phương thức và cách chẩn đoán bệnh liệt mặt
Liệt mặt được xác định căn cứ trên triệu chứng. Trong một vài tình huống như bệnh nhân đã bị liệt dài ngày, liệt sâu không thể phân biệt được liệt mặt dạng trung ương hay ngoại biên. Những bệnh nhân này sẽ sử dụng siêu âm hoặc MRI sọ nhằm chẩn đoán xác định.
Ngoài ra, những kỹ thuật lâm sàng có thể được sử dụng nhằm tầm soát yếu tố nguy cơ hoặc xác định nguyên nhân gây liệt mặt.
Di chứng của bệnh liệt mặt:
Liệt mặt ngoại biên có thể gây ra các biến chứng:
– Ảnh hưởng thần kinh.
– Viêm mắt, viêm giác mạc, loét mắt, sụp mí, rơi lệ không tự chủ.
– Co cứng một nửa mặt.
Liệt VII trung ương có thể gây ra các triệu chứng:
– Mất thính giác: nói ngọng.
– Co cứng cơ mặt khiến một nửa người bị yếu hoặc liệt.
Biện pháp phòng ngừa bệnh liệt mặt:
Có thể ngăn ngừa liệt mặt bằng các biện pháp như:
– Làm nóng toàn thân, không làm cơ thể rét đột ngột.
– Gia tăng sức miễn dịch.
– Chủng ngừa dựa theo độ tuổi trẻ
– Nhận biết và quản lý các yếu tố nguy cơ liên quan đến đột quỵ.
Các câu hỏi thường gặp về bệnh liệt mặt:
1.Liệt mặt có sao không?
Liệt thần kinh số VII thể ngoại biên thường không đe doạ đến tính mạng. Tuy nhiên bệnh gây ra các biểu hiện méo mồm, mặt biến dạng, . .. khiến bệnh nhân thiếu thẩm mĩ, kém khả năng giao tiếp.
Nhưng vấn đề mấu chốt là nếu bị liệt mặt, bệnh nhân phải đến trung tâm chuyên khoa nhằm phân biệt liệt mặt vì đột quỵ hay bởi các nguyên nhân khác.
Những nguyên nhân còn lại của liệt thần kinh số VII rất nguy hại, gây hậu quả nặng nề đối với sức khoẻ và cả tính mạng của bệnh nhân sau này.
2.Bệnh liệt mặt ngoại biên (liệt bell) có điều trị hết hẳn được không?
Bệnh có thể tiến triển tốt nếu được chữa trị kịp thời với thuốc tây, phối hợp châm cứu và tập luyện vật lý trị liệu.
3.Liệt một nửa mặt có cần điều trị hay là tự hồi phục?
Khi mắc liệt một nửa mặt, nhiều bệnh nhân lo âu quá mức tuy nhiên cũng có người bệnh chủ quan không điều trị.
Tham khảo thêm: Thuốc an thần là gì – Các tác dụng phụ
Trên thực tiễn, có một số người bệnh liệt nửa mặt có thể hồi phục và điều này cũng phụ thuộc theo nguyên nhân của bệnh, đối với các nguyên nhân từ thứ phát (chủ yếu là co mạch máu nuôi dưỡng) Liệt mặt ngoại biên có thể tự hồi phục kể cả khi không điều trị
Tuy nhiên, có nhiều bệnh nhân không thể hồi phục, chữa được vì sau khi co mạch máu quá dài, thần kinh cần thời gian hồi phục, các cơ bắp mặt do thiếu thời gian kiểm soát trở nên cứng, nhão và từ từ chuyển biến co cứng
Vì vậy, khi liệt nửa mặt cần xác định rõ nguyên nhân của bệnh lý, đối với những nguyên nhân thứ phát nguy hiểm (do khối u chèn ép) bệnh nhân cần đến trung tâm y tế để bác sĩ điều trị kịp thời, có biện pháp hồi phục các cơ bắp vùng mặt là vô cùng cần thiết nhằm mang lại vẻ mặt hài hoà và tự tin đối với người bệnh
Ngoài ra người trẻ cần xây dựng nếp sống lành mạnh Về biện pháp phòng bệnh, người trẻ cần xây dựng nếp sống, thói quen khoẻ mạnh, nâng cao sức đề kháng, tăng cường dinh dưỡng, luyện tập thể thao, làm ấm cơ thể lúc trời rét, thường xuyên tắm nước khoáng nóng mỗi buổi tối, tránh rượu chè, thuốc lá, không thức khuya, bổ sung nhiều chất xơ. ..
Bên cạnh đó, người trẻ cần chú ý đến triệu chứng của những biểu hiện liệt nửa mặt và đến khám bác sĩ ngay nếu có triệu chứng nhằm được tư vấn điều trị sớm. Các tình trạng liệt nửa mặt đối với người trẻ ngày nay đa số là tình trạng lành tính, có thể phục hồi trong thời gian nhanh, từ 3 – 6 tuần.
Tuỳ theo tình trạng bị liệt một nửa mặt để được bác sĩ đề ra phác đồ điều trị cụ thể. Đồng thời, người trẻ còn điều trị không cần đến thuốc tây bằng các biện pháp châm cứu y học cổ truyền, vật lý trị liệu gồm: massage cơ vùng mặt, chiếu vi sóng, điện xung kích thích thần kinh. .. nhằm kết hợp với điều trị thuốc tây nhằm đem tới tác dụng tối ưu nhất đối với người mắc chứng liệt nửa mặt.
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
