Một trong những nguyên tố quan trọng và cần thiết nhất cho hoạt động sống của chúng ta đó là canxi. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ canxi thì sức khỏe sẽ chịu nhiều ảnh hưởng cả trong ngắn và dài hạn. Chính vì thế chúng ta không nên chủ quan và cần nắm được những dấu hiệu cảnh báo bạn đang bị thiếu canxi để bổ sung kịp thời.
Vai trò của canxi đối với sức khỏe
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng canxi đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự sống của chúng ta. Nguyên tố này chiếm từ 1,5 – 2% tổng trọng lượng toàn bộ cơ thể và tồn tại trong nhiều cơ quan, bộ phận như xương, răng, móng chân, móng tay,…
Không ai có thể phủ nhận rằng canxi là nguyên tố thiết yếu giúp cho cơ thể hoạt động và phát triển ổn định. Vì lý do này, các bác sĩ luôn khuyến cáo người dân nên bổ sung canxi đầy đủ để hạn chế nguy cơ thiếu canxi. Thiếu canxi có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe và hoạt động của các cơ quan.
Canxi là một khoáng chất quan trọng cho sức khỏe của con người vì nó tham gia vào nhiều chức năng cơ bản trong cơ thể. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của canxi đối với sức khỏe:
- Hỗ trợ cho xương và răng: Canxi là thành phần chính của xương và răng. Nó giúp xây dựng và duy trì cấu trúc chắc chắn của chúng. Khi cơ thể thiếu canxi, có thể dẫn đến loãng xương (osteoporosis) và dễ gãy xương.
- Chức năng cơ bản của cơ bắp: Canxi tham gia vào quá trình co bóp cơ bắp, bao gồm cả cơ tim. Khi cơ bắp cần co bóp, canxi được thông qua màng tế bào để kích thích quá trình này.
- Truyền tải dịch thể: Canxi đóng vai trò quan trọng trong truyền tải tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Nó giúp cải thiện chức năng não bộ và hệ thần kinh.
- Đông máu: Canxi cũng cần thiết để đông máu. Khi bạn bị chấn thương hoặc chảy máu, quá trình đông máu phụ thuộc vào canxi.
- Hỗ trợ cho hệ tiêu hóa: Canxi giúp kiểm soát các chu kỳ co bóp của ruột, đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn.
- Chức năng tế bào: Canxi tham gia vào nhiều quá trình tế bào quan trọng, bao gồm cả truyền tải thông tin gen và chức năng tế bào tự miễn.
Nguyên nhân gây thiếu canxi
Một trong các thắc mắc mà mọi bạn băn khoăn nhất là lý do nào mà cơ thể không cung cấp đầy đủ hàm lượng canxi cần? Thông thường, tình trạng trên sẽ diễn ra nếu người bệnh mắc rối loạn hấp thu canxi hoặc là suy dinh dưỡng, thực đơn ăn nghèo nàn, không cung cấp đủ yêu cầu của cơ thể.
Trong đó, nguyên nhân chủ yếu vẫn là người dân ăn không đủ chất, không đáp ứng đầy đủ hàm lượng canxi cần cho cơ thể. Trung bình một người dân cần được cung cấp ít nhất 1.200 mg canxi mỗi ngày, nhưng mới chỉ đáp ứng khoảng 50 – 60% khuyến nghị. Bởi vì người dân còn đang ít tiêu thụ những loại sữa và chế phẩm từ sữa. Trong đó, Việt Nam được xem là một số ít các nước nơi người dân đang có chế độ ăn uống thiếu canxi.
Đây là tình trạng đáng lo ngại và mỗi chúng ta nên chủ động bổ sung đủ canxi nhằm duy trì sự ổn định, khoẻ mạnh của cơ thể nha!
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu hụt canxi cũng diễn ra nếu bạn đối diện với tình trạng loạn hấp thu canxi, hoặc là vì nội tiết không ổn hoặc do bạn lười biếng tập luyện thể dục, thể thao. Trong tình trạng này, dù đã cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu tuy nhiên sự hoạt động của cơ thể vẫn yếu.
Dấu hiệu nhận biết cơ thể đang thiếu canxi
Dấu hiệu của thiếu canxi (hypocalcemia) có thể thay đổi từ nhẹ đến nghiêm trọng và bao gồm một loạt các triệu chứng.
- Cảm giác tức ngực và cơ bắp co giật: Sự co giật cơ bắp, cảm giác nhức nhối hoặc mất cảm giác trong tay và chân có thể xảy ra khi thiếu canxi.
- Rung tay: Cảm giác đánh răng hoặc rung động trong ngón tay, bàn tay hoặc chân. Điều này có thể gọi là “tay bàn rang.”
- Cảm giác ngứa : Ngứa hoặc buồn ngứa trên da có thể xuất hiện.
- Các triệu chứng về hệ tiêu hóa: Táo bón, buồn nôn, nôn mửa và đau bụng có thể xuất hiện.
- Rối loạn tâm thần: Thiếu canxi có thể ảnh hưởng đến tâm trí và gây ra các triệu chứng như sự bất ổn tinh thần, lo âu, căng thẳng, và khó ngủ.
- Co mạch cơ tim: Một thiếu canxi nghiêm trọng có thể gây ra các vấn đề liên quan đến tim, bao gồm co bóp và co mạch cơ tim không đều.
- Giãn cơ tim: Trong trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, thiếu canxi có thể gây ra sự giãn cơ tim, điều này có thể gây ra sự suy tim.
- Sự giảm khả năng tập trung: Thiếu canxi có thể ảnh hưởng đến sự tập trung và khả năng nắm bắt thông tin.
- Thường xuyên bị chuột rút, đau nhức cơ bắp: người bệnh thường sẽ gặp triệu chứng trên
- Mất ngủ: Nhiều người khi bị thiếu hụt canxi sẽ có cảm giác mất ngủ và khó ngủ
Hậu quả khi thiếu hụt canxi
Thiếu canxi có thể gây ra một loạt các hậu quả và tác động tiêu cực cho sức khỏe.
- Loãng xương : Canxi là một thành phần quan trọng trong xương, và khi thiếu canxi, xương trở nên yếu và dễ gãy. Đây là một hậu quả nghiêm trọng của thiếu canxi, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh.
- Co giật cơ bắp: Thiếu canxi có thể gây ra sự co giật không kiểm soát của các cơ bắp, đặc biệt là cơ bắp bên ngoài, ví dụ như co giật trên mặt hoặc tay.
- Sự tăng nguy cơ vòi rồng cột sống : Thiếu canxi có thể dẫn đến tình trạng tăng cơ bắp, co bóp và co gắng, gây ra đau và mất khả năng hoạt động.
- Các vấn đề tâm thần: Thiếu canxi có thể ảnh hưởng đến tâm trí, gây ra sự lo âu, căng thẳng, và rối loạn tâm thần.
- Căng thẳng cơ tim: Canxi cần thiết cho hệ thống điện tim, và thiếu canxi có thể gây ra cảm giác căng thẳng cơ tim, co bóp và co mạch cơ tim không đều.
- Hệ tiêu hóa bị tổn thương: Thiếu canxi có thể gây ra táo bón, buồn nôn, và đau bụng.
- Các triệu chứng về da: Ngứa và buồn ngứa trên da có thể xuất hiện.
- Triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh: Thiếu canxi có thể gây ra rối loạn thần kinh như mất cảm giác, mất cân bằng, và sự rung động không kiểm soát.
- Sự giãn cơ tim : Trong trường hợp thiếu canxi nghiêm trọng, có thể xảy ra sự giãn cơ tim và dẫn đến sự suy tim.
Điều trị thiếu hụt canxi
Điều trị thiếu hụt canxi phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu canxi cũng như mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thiếu hụt canxi:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống:
Bổ sung thực phẩm giàu canxi vào khẩu phần ăn hàng ngày, bao gồm sữa, sữa chua, sữa bột, các loại rau xanh, cá, hạt, và các sản phẩm chứa canxi như sữa đậu nành.
Đảm bảo cân đối các chất cản trở hấp thụ canxi như oxalate (thường có trong rau cải và cà chua) và axit oxalic (thường có trong cà phê và rượu).
- Bổ sung canxi:
Nếu cần, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bổ sung canxi dưới dạng viên nén hoặc dạng nước để cung cấp lượng canxi cần thiết hàng ngày.
- Sản phẩm chứa vitamin D:
Vitamin D là quan trọng để hấp thụ canxi. Đảm bảo bạn cung cấp đủ vitamin D thông qua thức ăn hoặc bổ sung nếu cần.
- Thay đổi lối sống:
Tập thể dục thường xuyên và duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp duy trì sức kháng và sức khỏe xương.
Quyết định điều trị phụ thuộc vào các triệu chứng biểu hiện, mức độ nghiêm trọng và nhanh chóng của chứng hạ calci huyết cũng như nguyên nhân thiếu canxi.
Trường hợp hạ canxi máu, có triệu chứng lâm sàng, đe dọa tính mạng, bổ sung canxi là rất cần thiết. Đường tiêm, truyền được ưu tiên hàng đầu. Mục tiêu là nâng cao nồng độ canxi ion hóa trong huyết thanh về mức bình thường thấp (~ 1,0 mM), duy trì ở đó và kiểm soát các triệu chứng của bệnh nhân.
Trong tình trạng hạ calci máu kéo dài, không có triệu chứng hay có triệu chứng nhẹ, cân bằng nội môi canxi có thể được phục hồi bằng canxi uống và vitamin D hoặc chất chuyển hóa vitamin D hoạt hóa như calcitriol.
Canxi cacbonat đường uống thường là muối được sử dụng phổ biến nhất, mặc dù tồn tại nhiều loại muối canxi khác nhau. Liều lượng canxi đường uống nên có hàm lượng từ 1 đến 3 gam canxi nguyên tố chia làm 3 đến 4 lần trong bữa ăn để đảm bảo sự hấp thu tối ưu. Lượng canxi nguyên tố thấp hơn có trong các loại canxi khác như canxi lactat (13%), canxi citrat (21%) và canxi gluconat (9%).
Đối với bệnh nhân suy tuyến cận giáp, vitamin D2 hoặc D3 (ergocalciferol hoặc cholecalciferol, tương ứng) hoặc các chất chuyển hóa vitamin D [calcitriol hoặc 1,25- (OH) 2 vitamin D hoặc 1 alpha-OH vitamin D là cần thiết.
Việc sử dụng hoặc ngừng sử dụng estrogen ngoại sinh cũng có thể ảnh hưởng đến liệu pháp thay thế canxi và vitamin D. Estrogen làm tăng hấp thu canxi ở cấp độ ruột và gián tiếp thông qua kích thích hoạt động của 1-alpha-hydroxylase ở thận. Có thể cần điều chỉnh liều sau khi thay đổi liệu pháp estrogen do thay đổi cân bằng nội môi canxi.
Bổ sung canxi qua chế độ ăn
Dựa trên những bằng chứng nghiên cứu như trên, việc bổ sung canxi đã trở thành một vấn đề không thể thiếu trong quá trình điều trị loãng xương cũng như cho các đối tượng nguy cơ cao: Phụ nữ tiền mãn kinh, người cao tuổi, đặc biệt là ở các quốc gia có khẩu phần ăn ít canxi như nước ta.
Calci có thể được nạp vào cơ thể bằng bữa ăn hàng ngày thông qua một số loại thực phẩm
- Các món hải sản (tôm, cua, sò, cá…)
- Các loại rau màu xanh đậm (rau diếp, bắp cải, cải xoăn, cần tây…) là những thực phẩm tốt cho sức khỏe xương. Vitamin K trong rau xanh là yếu tố hình thành của osteocalcin, giúp tích tụ canxi vào xương.
- Đừng bỏ qua nguồn canxi quý giá từ sữa và các chế phẩm của sữa như sữa chua, phô mai…
Các phát hiện gần đây cũng cho thấy ưu điểm của việc bổ sung canxi đối với các nhóm người trên toàn thế giới và phụ thuộc vào lượng canxi trong chế độ ăn uống của họ. Nói một cách khác, việc bổ sung canxi sẽ mang lại lợi ích cao hơn cho những người sống ở khu vực có chế độ ăn uống thiếu canxi.
Việc bổ sung canxi có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt là tại các nước châu Á, nơi tỷ lệ gãy xương hông tăng nhanh do sự già hóa dân số ngày càng gia tăng. Ước tính vào năm 2050, hơn một nửa số ca gãy xương hông trên toàn thế giới sẽ xảy ra tại châu Á.
Từ những vấn đề đã được phân tích, ta nhận ra rằng duy trì một khẩu phần ăn giàu canxi theo khuyến cáo là cần thiết cho sức khỏe. Nếu khẩu phần ăn không cung cấp đủ canxi, ta nên xem xét việc bổ sung hàng ngày thông qua các sản phẩm đã được liệt kê.
Sự thiếu hụt canxi là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh về cơ xương khớp. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, công nghệ PRP (Huyết tương giàu tiểu cầu) đã được triển khai để điều trị các bệnh liên quan đến cơ xương khớp, mang lại hiệu quả cao và an toàn cho bệnh nhân, đồng thời giảm tỷ lệ tái phát.
Những thực phẩm giúp bổ sung canxi
Canxi có thể được cung cấp từ nhiều thực phẩm khác nhau, một số loại thực phẩm có thể kể đến như:
- Sữa và sản phẩm từ sữa: Sữa, sữa chua, bơ, và sữa sấy có chứa nhiều canxi. Sữa tươi cũng là nguồn canxi tốt.
- Rau xanh: Một số loại rau xanh như bóng cải, cải bắp, rau cải, và bông cải có nhiều canxi.
- Hạt và hạt quả: Hạt lanh, hạt óc chó, hạt óc chó, hạt bí, và hạt hướng dương chứa canxi.
- Cá: Cá như cá hồi và cá sardine với xương bên trong cung cấp canxi.
- Đậu hủ (tofu): Đậu hủ được làm từ đậu nành và có thể là nguồn canxi thay thế cho sản phẩm từ sữa.
- Sữa hạt: Sữa hạt như sữa hạt lanh hoặc sữa đậu nành được bổ sung canxi và thường là lựa chọn cho người ăn chay.
- Quả bơ: Quả bơ là một loại quả giàu canxi.
- Hải sản: Các loại hải sản như cá hồi và sardine chứa canxi.
Ngoài việc sử dụng những thực phẩm giàu canxi, bạn có thể kết hợp chúng trong chế độ ăn hàng ngày để đảm bảo hấp thụ tốt hơn. Hãy tham khảo một chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ nếu bạn có nhu cầu tăng cường canxi trong chế độ ăn uống của bạn, đặc biệt là nếu bạn có nguy cơ thiếu canxi hoặc loãng xương.
[block id=”popupbsquang”]
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/