English
한국어
日本語
中文 (中国)
Bệnh huyết áp thấp là gì?
Huyết áp là áp lực đẩy máu đến thành động mạch khi tim bơm máu. Huyết áp thấp là một bệnh lý tim mạch, được xác định khi chỉ số huyết áp dưới 90/60 mmHg, trong đó, huyết áp tâm thu <90 mmHg hoặc huyết áp tâm trương <60 mmHg.
Bệnh huyết áp thấp chia làm 2 loại là huyết áp thấp sinh lý và huyết áp bệnh lý.
- Huyết áp sinh lý có thể do yếu tố gia đình, hay sinh sống ở vùng núi cao.
- Huyết áp bệnh lý: Là sự suy giảm chức năng của một số bộ phận như tim, thận hoặc rối loạn hoạt động tuyến giáp, khiến hệ thống thần kinh giao cảm của cơ thể không tự điều tiết nổi.
Dấu hiệu huyết áp thấp
Nhiều người lầm tưởng huyết áp thấp không nguy hiểm như huyết áp cao. Nhưng thực tế, bệnh huyết áp thấp để lại những triệu chứng và hậu quả nghiêm trọng như:
- Cảm giác hoa mắt hoặc chóng mặt: Xuất hiện khi thay đổi tư thế đột ngột ví dụ như đứng dậy sau khi ngồi quá lâu, hoặc khi vừa ngủ dậy. Lúc này, người bệnh cảm thấy mọi vật đang xoay trong đầu không điều khiển được.
- Đau đầu dữ dội hoặc mê sảng: Khi não làm việc căng và hoạt động thể lực nặng thì cơn đau đầu càng tăng lên. Mức độ và tính chất cơn đau ở mỗi người là khác nhau, thường đau nặng hơn ở vùng đỉnh đầu.
- Ngất: Khi huyết áp hạ quá mức nghiêm trọng bệnh nhân có thể sẽ có triệu chứng ngất, nếu không can thiệp kịp thời có thể rơi vào cơn ngất đột ngột và gây ra những chấn thương nghiêm trọng khác.
- Giảm tập trung: Bệnh huyết áp thấp làm cho máu không đủ cung cấp lên não, dẫn tới tế bào não không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, gây ra tình trạng giảm khả năng tập trung ở người bệnh huyết áp thấp.
- Da lạnh và nhợt nhạt: Khi huyết áp thấp chân tay thường tê cóng và lạnh do cơ thể không duy trì được việc tưới máu và cung cấp oxy đến da làm giảm thân nhiệt.
- Mờ mắt: Bệnh huyết áp thấp sẽ xuất hiện dấu hiệu mất thính giác và thị lực giảm. Tình trạng mờ mắt đột ngột có thể gây nguy hiểm nếu như đang di chuyển trên đường.
- Mệt mỏi: Thường xuất hiện vào buổi sáng và người bệnh sẽ cảm thấy tinh thần mệt mỏi. Sự mệt mỏi thường liên quan đến rối loạn chức năng hệ thần kinh do các cơ bị co thắt quá mức
- Buồn nôn: Có cảm giác buồn nôn và lợm giọng.
- Nhịp tim nhanh, thở nhanh, nông: Huyết áp xuống thấp dẫn tới cơ thể thiếu oxy, khiến cho tim và phổi phải tăng cường hoạt động để bù phần thiếu hụt gây ra tình trạng nhịp tim nhanh và nhịp thở nhanh.
Đối tượng nguy cơ dễ bị bệnh huyết áp thấp
Những người dễ mắc bệnh huyết áp thấp như:
- Phụ nữ có thai: Trong khoảng 24 tuần đầu của thai kỳ, huyết áp tâm thu thường giảm 5-10 mmHg, còn huyết áp tâm trương giảm trung bình từ 10-15 mmHg. Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn bình thường đối với phụ nữ mang thai vì sau đó huyết áp sẽ trở lại bình thường sau khi sinh con.
Phụ nữ mang thai là 1 trong đối tượng dễ bị huyết áp thấp
- Người bị các vấn đề về tim: Một số bệnh nhân bị tim mạch có thể dẫn đến bệnh huyết áp thấp bao gồm nhịp tim chậm, các vấn đề van tim, bệnh lý mạch vành và suy tim. Các điều kiện này có thể gây hạ huyết áp, vì ngăn chặn cơ thể có thể lưu thông máu đầy đủ.
- Người bị mắc bệnh về nội tiết: Đó là những người có tuyến giáp kém, hay tuyến giáp hoạt động quá mức và cả 2 hiện tượng này có thể gây hạ huyết áp. Ngoài ra, một số người bị suy thượng thận (bệnh Addison) và đường huyết thấp (hạ đường huyết) và trong một vài trường hợp , bệnh tiểu đường có thể gây ra bệnh huyết áp thấp.
- Người bị mất nước: Khi cơ thể bị mất nước , có thể dẫn đến tình trạng cơ thể yếu, chóng mặt và mệt mỏi. Sốt, nôn mửa, tiêu chảy nặng, lạm dụng thuốc lợi tiểu và tập luyện vất vả tất cả có thể dẫn đến mất nước.
- Người bị mất máu: Mất máu do ảnh hưởng của vết thương lớn hoặc chảy máu nội bộ làm giảm lượng máu trong cơ thể và dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng về huyết áp.
- Người bị nhiễm trùng nặng: Nhiễm trùng trong cơ thể có thể dẫn đến hiện tượng nhiễm khuẩn huyết nếu nhiễm trùng đi vào máu, điều đó sẽ đe doạ mạng sống, tình trạng huyết áp giảm được coi là sốc nhiễm khuẩn.
- Người bị dị ứng trầm trọng hay còn gọi là shock phản vệ: Shock phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng vì nó có thể gây khó thở ,
- Người bị thiếu chất dinh dưỡng trong chế độ ăn uống: Tình trạng thiếu các vitamin B12 và folate có thể gây ra thiếu máu. Đây là khi cơ thể không sản xuất đủ các tế bào máu đỏ và gây ra hạ huyết áp.
- Người phải sử dụng thuốc điều trị gây huyết áp thấp: Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ là giảm huyết áp như thuốc lợi tiểu (thuốc nước) , alpha blockers, Beta blockers, thuốc cho bệnh Parkinson, một số loại thuốc chống trầm cảm (thuốc chống trầm cảm ba vòng) , Sildenafil (Viagra) và đặc biệt kết hợp với một thuốc tim, nitroglycerine.
Huyết áp thấp có nguy hiểm không?
Huyết áp thấp là bệnh lý nguy hiểm, không những gây tác động tiêu cực đến môi trường sống từ sức khoẻ cho đến miếng ăn và giấc ngủ mỗi ngày mà bệnh có thể âm thầm gây tổn thương cơ thể và mang tới các biến chứng nghiêm trọng.
Nếu tình trạng huyết áp thấp không được chữa trị sớm có thể dẫn đến các biến chứng đau thắt tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, . .. Rất nhiều trường hợp ghi nhận hạ huyết áp khiến cơ thể bị suy kiệt gây nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, huyết áp thấp lâu dài cũng khiến tim, thận và phổi suy giảm nhanh chóng.
Huyết áp cao hay huyết áp thấp nguy hiểm hơn?
Trong khi nhiều người lo ngại bệnh huyết áp cao thì lại không nhiều người quan tâm về bệnh huyết áp thấp, ngược lại họ luôn nghĩ tới huyết áp cao mới là tác nhân gây tới tai biến nguy hiểm nhưng huyết áp thấp thì không. Do đó có khá nhiều trường hợp đã bỏ qua huyết áp thấp.
Trên thực tế bệnh huyết áp cao hay thấp điều nguy hiểm ngang nhau và không có bệnh nào nguy hiểm hơn bệnh huyết áp thấp. Các chuyên gia đều coi hai tình trạng trên là những sát thủ thầm lặng với cơ thể con người vì chúng xảy ra thầm lặng và những triệu chứng không rõ ràng, gây nhầm lẫn và biến chứng nguy hiểm do nó mang lại.
Tham khảo thêm : Bệnh tụt huyết áp – Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Vậy thế nào là huyết áp thông thường?
Huyết áp thông thường là sức ép của dòng máu trong hệ tuần hoàn. Chính nhờ áp lực di chuyển của luồng máu này mà các tế bào của cơ thể hấp thụ được oxy cùng những chất khác giúp cho tế bào của cơ thể sống.
Huyết áp được duy trì bởi lực co bóp của cơ tim hay chính là cung lượng tim, thể tích máu trong cơ thể và sự đàn hồi của thành động mạch. Khi một trong những yếu tố trên bị suy giảm thì bệnh nhân có thể bị cao huyết áp hay hạ huyết áp
Huyết áp trung bình của mỗi người dao động trong phạm vi khoảng 110 – 120mmHg với huyết áp trung bình và khoảng 70 – 80mmHg với huyết áp tối thiểu. Khi huyết áp tối đa dưới 100mmHg và huyết áp tối thiểu dưới 60mmHg thì bệnh nhân rơi vào tình trạng hạ huyết áp.
Có hai tình trạng hạ máu: hạ huyết áp cấp tính thường xảy đến với các bệnh nhân cấp cứu do chấn thương gây mất máu nhiều do tiêu chảy mất máu và suy tim do bị bệnh lý nội khoa nặng. Những bệnh nhân này phải được xử trí cấp cứu và tuỳ thuộc theo căn nguyên gây hạ huyết áp để thầy thuốc có phác đồ xử trí thích hợp: truyền tĩnh mạch, bơm máu, dùng vận mạch hay thuốc lợi tiểu. ..
Hạ huyết áp mạn tính: ở những người có huyết áp thường xuyên thấp hơn 100mmHg với huyết áp tối đa. Bệnh nhân có thể có hoặc không có bất cứ một sự khó chịu nào. Rất nhiều người được phát hiện ngẫu nhiên trong lần kiểm tra huyết áp định kì hay được kiểm tra huyết áp khi đang khám chữa một bệnh mãn tính mà không ảnh hưởng đến tim mạch.
Tham khảo thêm : Cao huyết áp là gì và 1 số nguyên nhân gây ra bệnh
Biến chứng do huyết áp thấp
Biến chứng trên thận do huyết áp thấp
Huyết áp thấp khiến lưu lượng máu đến tất cả cơ thể bị suy giảm, không những tim và não mà thận cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Thiếu máu nuôi khiến thận làm việc yếu đi và không có khả năng loại bỏ độc tố trong máu, lâu ngày suy thận là chuyện không thể tránh khỏi.
Ảnh hưởng lên não bộ
Biến chứng của căn bệnh huyết áp thấp vô cùng nguy hiểm vì nó ảnh hưởng lên hệ thống thần kinh trung ương. Não bộ được nuôi dưỡng ít dẫn khiến những nơ ron não dễ bị lão hoá hoặc tổn thương không hồi phục. Điều này, cũng là lý do khiến bạn thường hay thức khuya, mất ngủ hoặc ngủ không đủ giấc; nếu lâu dài sẽ dẫn tới rối loạn nhận thức thần kinh và tăng khả năng thiếu máu não.
Đột quỵ gây tụt huyết áp bất ngờ
Với trường hợp huyết áp bị tụt xuống đột ngột và nhiều dưới 70 mmHg sẽ gây tình trạng thiếu máu não cục bộ, dẫn tới não ngừng đập và cơ thể sẽ hôn mê hoặc bất tỉnh và não bị liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn không hồi phục. Nếu không được cấp cứu kịp sẽ dẫn tới mù loà.
Suy tim
Huyết áp hạ xuống thấp cũng sẽ làm tăng nhịp tim nhanh hơn có thể gây chóng mặt và ngất xỉu. Người tụt huyết áp dễ bị ngất và nếu không được cấp cứu kịp sẽ gây rất nhiều biến chứng nghiêm trọng như đau cơ tim, nhồi máu cơ tim. .. thậm chí là đột tử.
Cách điều trị huyết áp thấp
Chế độ dinh dưỡng:
- Nên ăn mặn hơn người bình thường. Lượng muối nên ăn khoảng 10-1 5g/ngày ở những người bệnh huyết áp thấp.
- Ăn nhiều chất dinh dưỡng. Đặc Biệt với những người gầy, nên ăn uống đủ chất dinh dưỡng để cân nặng ổn định.
- Bổ sung chất đạm như thịt , cá trong mỗi bữa ăn. Tăng cường ăn trứng, đậu tương và rau quả để bổ sung vitamin, chất xơ và chất khoáng. Nên ăn nhiều bữa nhỏ để dễ tiêu. Uống các loại nước có tác dụng nâng huyết áp như trà sâm, trà gừng, trà đặc, cà phê.
- Không nên sử dụng những loại thức ăn lợi tiểu ví dụ như: râu ngô, rau cải, dưa hấu, bí ngô, . ..
Thay đổi chế độ sinh hoạt
- Sinh hoạt điều độ và ngủ đủ giấc khoảng 7 – 8 tiếng mỗi ngày.
- Người bị bệnh huyết áp thấp thường hay bị hoa mắt, chóng mặt khi thay đổi tư thế, nên khi ngồi dậy cần từ từ. Nằm ngủ nên để đầu thấp, chân cao.
- Người bệnh cũng nên giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ và nhất là bình tĩnh. Tránh những xúc động mạnh như: lo lắng, sợ hãi, chán nản có thể làm huyết áp hạ thêm.
- Về chế độ luyện tập, người bệnh nên tập thể dục thể thao đều đặn, mỗi ngày nên tập thể dục ít nhất 10-15 phút. Có thể bắt đầu từ những môn nhẹ nhàng như đi bộ, cầu lông, bóng bàn, rồi mạnh hơn nữa như bơi, chạy, bóng chuyền, điền kinh, tennis cử tạ, . .. Nên tránh các môn dễ gây chóng mặt như nhào lộn, nhảy đu, . ..
- Thường xuyên theo dõi huyết áp của bản thân bằng cách sử dụng máy đo huyết áp tại nhà hoặc đến các trung tâm y tế để kiểm tra và có biện pháp xử lý cũng như hướng điều trị kịp thời.
Huyết áp thấp nên ăn gì uống gì ?
Uống nhiều nước
Uống nhiều nước giúp tăng thể tích máu trong cơ thể. Ngoài ra cũng giúp cơ thể bạn luôn bổ sung đầy đủ nước và không bị thiếu nước. Khi cơ thể bị thiếu nước sẽ làm tăng thêm cảm giác choáng váng và mỏi mệt ở người vốn dĩ đã bị huyết áp thấp.
Hạnh nhân và sữa
Sữa hạnh nhân có tác dụng điều hoà huyết áp theo cách kích thích tuyến yên bài tiết catecholamine – một chất ổn định huyết áp mạch máu. Đồng thời, loại sữa hạnh nhân cũng khá tốt cho sức khoẻ.Bạn nên ngâm khoảng 4-5 hạt hạnh nhân trong nước rồi ngâm qua đêm, sau đó tách hạt rồi bỏ vô cối để xay sinh tố và pha với một cốc sữa nóng.
Người bệnh uống thường xuyên một cốc sữa hạnh nhân nóng mỗi bữa sẽ giúp cải thiện huyết áp thấp một cách hiệu quả.
Thịt lợn và gan
Những người huyết áp thấp vì thiếu máu (đặc biệt là đối với nữ giới lớn tuổi) nên ăn những loại thịt nạc (bò, gà, lợn) như gan, ức heo, thịt, trứng. .. Ngoài ra, nên ăn những loại rau quả sau: đậu, rau dền, mồng tơi, quả sung, . ..
Ngoài những thực phẩm nêu trên, một số thức ăn đồ uống có tác dụng làm tăng huyết áp khác bao gồm: cafe, nước chanh, rau cần tây, hạt lựu, cam thảo, long nhãn, táo, . ..
Muối
Các chuyên gia cũng khuyên cần hạn chế muối (natri) trong chế độ ăn hàng ngày bởi vì nó có thể làm tăng huyết áp hoặc thậm chí là tăng huyết áp đột ngột.
Tuy nhiên, với những người bị huyết áp thấp thì tăng cường hàm lượng natri trong chế độ ăn uống có thể là một điều tốt. Song không nên tăng natri quá nhiều bởi vì nó có thể dẫn đến suy tim, thậm chí là đối với người cao tuổi. Vì vậy, người bệnh nên có sự tham vấn của bác sỹ đối với việc tăng cường muối cho chế độ ăn uống.
Thực phẩm giàu vitamin B12
Thực phẩm giàu vitamin B12 đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể sản sinh những tế bào hồng cầu mạnh khoẻ. Thiếu vitamin cần thiết B12 có thể dẫn đến thiếu máu và suy nhược, làm giảm huyết áp và thậm chí dẫn đến xuất huyết nhiều cũng có thể gây tổn hại các cơ quan hệ thần kinh trung ương.
Bổ sung các chất điện giải
Các chất điện giải có tác dụng vô cùng hiệu quả đối với việc ổn định huyết áp. Người bị huyết áp thấp có thể uống nước cam hoặc nước chanh giúp bổ sung điện giải vào cơ thể. Ngoài ra cũng có thể dùng thức uống dành cho người tập gym có chứa những loại chất điện giải bao gồm natri và kali. ..
Cam thảo cải thiện huyết áp thấp
Ít ai biết được rằng rễ cam thảo có tác dụng như một vị thuốc tự nhiên giúp cải thiện tình trạng huyết áp thấp gây ra do nồng độ cortisol trong máu thấp. Lý do là bởi hợp chất có trong cam thảo có tác dụng ức chế hoạt tính của enzym có chức năng phân giải cortisol. Để cải thiện tình trạng huyết áp thấp bạn chỉ cần bỏ củ cam thảo đã phơi khô hoặc tán thành bột vào nồi nước ấm đun thành nước uống giúp cải thiện tình trạng huyết áp thấp.
Tham khảo thêm : NHÂN SÂM CÓ TÁC DỤNG GÌ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE ?
Huyết áp thấp kiêng ăn gì?
Những thực phẩm không nên ăn nếu bị huyết áp thấp:
– Cà rốt: Có nhiều muối succinic cho nên nó có thể khiến kali trong nước tiểu tăng vọt khiến huyết áp giảm, vì vậy cần hạn chế ăn nhiều.
– Cà chua: Có tác dụng hạ huyết áp nên làm huyết áp của các người bị bệnh huyết áp thấp ngày càng thấp đi và có những biểu hiện đau đầu, mờ mắt và choáng váng nên không cần ăn nhiều.
– Táo nướng: Có tác dụng hạ huyết áp.- Hạt dẻ nướng, sữa ong chúa: Có tác dụng giảm huyết áp, vì vậy người huyết không được ăn.
– Thực phẩm nhiều carbohydrate: Một số loại thực phẩm như cơm trắng, bánh quy, mỳ gói, khoai chiên. .. nhiều carbohydrate giúp cơ thể hấp thụ nhanh chóng nên sẽ gây hạ huyết áp.
– Hạn chế thực phẩm có tính hàn: Những loại rau quả như rau bina, cà chua, mướp đắng, dưa chuột, bí đao, hành, gừng, tảo bẹ, long nhãn, hạt sen. .. không có tác dụng hạ huyết áp vì vậy không được ăn.
– Hạn chế rượu bia: Huyết áp cao hay thấp đều là bệnh lý và có thể gây tử vong. Để tìm hiểu kỹ hơn và có thêm các thông tin chính xác và hữu ích cho việc người bị huyết áp thấp nên ăn gì và không nên ăn gì thì bạn có thể đến những địa chỉ y tế uy tín để khám và điều trị.
Tóm lại, huyết áp thấp là một bệnh có thể để lại hậu quả vô cùng nguy hiểm. Người bị bệnh huyết áp thấp thường cảm thấy chóng mặt, đau đầu, mắt nhìn mờ, . .. Do vậy, khi thấy có những biểu hiện trên cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và có hướng điều trị kịp thời
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
