Chóng mặt, mệt mỏi đi kèm với buồn nôn thường không phải là một triệu chứng bệnh quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu hiện tượng chóng mặt buồn nôn diễn ra thường xuyên, kéo dài kèm với các biểu hiện khác thì bạn nên đến bệnh viện kiểm tra nhằm tìm được nguyên nhân cụ thể và có cách điều trị phù hợp.
1) Chóng mặt buồn nôn là tình trạng gì?
Chóng mặt là cảm giác bạn cảm thấy cơ thể lâng lâng, đầu óc choáng váng như đang bị xoay tròn, có ảo giác trước mắt, thị lực suy giảm và không thể nhìn rõ được các đồ vật trước mắt.
Chóng mặt có thể đi kèm với nhiều triệu chứng , trong đó phổ biến nhất là cảm giác buồn nôn. Hiện tượng mệt mỏi buồn nôn chóng mặt gây rất nhiều khó chịu và bất tiện cho người bệnh, khi bụng luôn trong cảm giác cồn cào muốn ói và đầu choáng, cơ thể mất thăng bằng, không đứng vững.
2) Nguyên nhân gây buồn nôn chóng mặt
Buồn nôn chóng mặt có nhiều mức độ, từ nặng đến nhẹ tuỳ theo nguyên nhân bệnh là gì. Vậy điều gì có thể khiến bạn gặp phải triệu chứng chóng mặt buồn nôn?
Say tàu xe
Hiện tượng say tàu xe khi ngồi trên xe, tàu, máy bay đang di chuyển, lắc lư có thể khiến bạn thấy chóng mặt, buồn nôn, đau đầu. Thậm chí, nhiều người bị say tàu xe nặng còn có thể nôn ói, mặt xanh xao, tái nhợt, cơ thể yếu ớt.
Sử dụng rượu bia
Uống quá nhiều rượu bia và thức uống có cồn cũng là nguyên nhân gây buồn nôn chóng mặt. Thức uống có cồn sẽ làm loãng máu – nguyên nhân khiến bạn cảm thấy vừa buồn nôn vừa choáng váng , đau đầu.
Không Chỉ vậy, thức uống có cồn còn gây kích ứng dạ dày và làm tăng thêm cảm giác buồn nôn. Người uống nhiều rượu bia , bị say rượu cũng có thể có các triệu chứng khác như: Da ửng đỏ, nói lắp, buồn ngủ, hoa mắt, ảo giác, phản xạ chậm, . ..
Lượng đường trong máu thấp
Đường (glucose) là nguồn cung cấp năng lượng chính của cơ thể. Khi lượng đường trong máu xuống quá thấp, bạn sẽ cảm thấy run rẩy, chóng mặt và buồn nôn. Đây chính là triệu chứng hạ đường huyết do lượng đường trong máu không đủ đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Lúc này, bên cạnh cảm giác chóng mặt buồn nôn, bạn còn có thể thấy da chuyển sang màu xanh nhợt nhạt, cơ thể đổ mồ hôi nhiều hơn và có biểu hiện đau đầu, cáu kỉnh, . ..
Phụ nữ có thai
Buồn nôn chóng mặt là những triệu chứng ốm nghén thường gặp trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ. Đây là các biểu hiện thường thấy khi nồng độ hormone bị thay đổi một cách đột ngột. (1)
Bên cạnh hiện tượng chóng mặt buồn nôn, phụ nữ đang mang thai còn phải đối mặt với nhiều triệu chứng khác như nhức đầu, thèm ăn, đau tức ngực, mệt mỏi, đi tiểu nhiều hơn bình thường, đau bụng và chuột rút. ..
Lo âu
Nếu bạn thường xuyên căng thẳng và lo lắng thì bạn có thể nhận thấy cơ thể có biểu hiện khác lạ, chẳng hạn như xuất hiện triệu chứng buồn nôn chóng mặt. Khi cơ thể chuyển sang trạng thái “chiến đấu” hoặc “trốn tránh” cảm xúc căng thẳng thì chúng có thể phản ánh bằng những triệu chứng thể chất như tim đập nhanh, khó thở, buồn nôn chóng mặt, đổ mồ hôi, . ..
Đau nửa đầu
Đau nửa đầu có thể gây ra cơn đau ở một vị trí nhất định, ví dụ như trên đỉnh đầu hoặc cũng có thể lan rộng ra toàn bộ nửa đầu trái hoặc nửa đầu phải. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến cơn đau nửa đầu.
Khi đau, bạn sẽ có cảm giác âm ỉ hoặc đau nhói theo từng cơn , cảm thấy đau buốt khó chịu. Người bị đau nửa đầu dễ cảm thấy chóng mặt hoặc buồn nôn, nhạy cảm với âm thanh hoặc ánh sáng, suy giảm thị lực, . ..
Đau tim
Đau tim cũng có thể gây chóng mặt buồn nôn. Khi máu đông trong cơ thể chặn dòng máu đến tim, khiến các cơ tim thiếu oxy, máu và dưỡng chất thì bạn có thể cảm nhận cơn đau tim đi kèm với những triệu chứng khác như mệt mỏi, khó thở buồn nôn, chóng mặt.
Khi có các triệu chứng này, nên lập tức thông báo với người xung quanh bạn để được hỗ trợ đưa đến bệnh viện cấp cứu kịp thời.
U não
Hầu Hết các trường hợp u não đều đi kèm với các biểu hiện nghiêm trọng và dễ nhận biết như đau đầu dữ dội, co giật, thay đổi về thị giác hoặc thính giác, . .. Tuy nhiên, một số ít trường hợp người bị u não cũng cảm thấy bị chóng mặt buồn nôn. Thông thường, triệu chứng này sẽ xảy ra ở giai đoạn đầu tiên, khi khối u vừa xuất hiện.
Chóng mặt kịch phát lành tính (Benign paroxysmal positional vertigo – BPPV)
Chóng mặt kịch phát lành tính là cảm giác người bệnh ở trạng thái động hay tĩnh đều cảm thấy bản thân hoặc mọi vật xung quanh đang chuyển động. Nguyên nhân của tình trạng này thường do các vấn đề ở tai trong. (2)
Nếu bị chóng mặt kịch phát lành tính, bạn sẽ thấy cơn buồn nôn chóng mặt thoáng qua rồi tự khỏi, sau đó tái phát sau vài ngày hoặc vài tuần.
Bệnh Meniere
Bệnh Meniere cũng là một nguyên nhân gây ra hiện tượng chóng mặt buồn nôn do bệnh có thể ảnh hưởng đến tai trong. Cụ thể là do chất lỏng tụ lại trong tai gây ra. Không chỉ chóng mặt hay cảm thấy nôn nao khó chịu, người bị bệnh Meniere còn phải đối diện với nhiều triệu chứng khác như ù tai, mất thính lực.
Chóng mặt buồn nôn cảnh báo bệnh lý gì?
Có thể là viêm tai trong
Tai trong chịu trách nhiệm giữ cân bằng của cơ thể. Các vấn đề với tai trong, như viêm, nhiễm khuẩn và chấn thương cơ học, sẽ gây chóng mặt. Lúc đầu, bạn sẽ cảm thấy bản thân chuyển động khác thường trong không khí hoặc xung quanh mặc dù thực tế cơ thể bạn đang đứng yên. Một số người có thể bị buồn nôn hoặc chóng mặt.
Viêm tai trong cấp tính phát triển chậm theo thời gian hoặc xảy ra đột ngột. Trường hợp một người có vấn đề với tai trong được gọi là rối loạn tiền đình cấp. Theo nghiên cứu, khoảng 4% trường hợp người bị đột quỵ thiếu máu có hội chứng tiền đình cấp.
Nếu cảm thấy cơn chóng mặt gây trở ngại quá trình sinh hoạt thường ngày, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện được thăm khám và chữa trị kịp thời.
bệnh tim mạch
- Biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn hay gặp ở người bị bệnh tim bẩm sinh, hẹp van tim, loạn nhịp tim, huyết áp cao, người mắc bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim.
- Lúc này, lượng oxy cần thiết giúp đưa máu đến tim trở nên thiếu khiến cơ thể mỏi mệt, khó thở, chóng mặt, buồn nôn. bệnh về mạch máu
- Chóng mặt, buồn nôn xảy ra phổ biến ở những người mắc các bệnh lý liên quan về mạch máu.
- Các bác sĩ và chuyên gia cho biết, nếu bạn mắc những bệnh lý về viêm mạch máu, xơ vữa động mạch, thiếu máu não sẽ khiến cho quá trình tuần hoàn máu bị cản trở khiến máu đến não bị chậm hơn, thiếu hụt oxy để cung cấp có thể gây đau đầu, chóng mặt và buồn nôn.
- Tình trạng này cũng sẽ gây ra chóng mặt, ù tai, co giật và mất ý thức tạm thời.
hạ đường huyết
Hạ đường huyết là một trong các nguyên nhân chính gây ra tình trạng mờ mắt, chóng mặt, buồn nôn. Các nghiên cứu cho ra rằng khi chúng ta ăn các thực phẩm nó sẽ giải phóng một lượng glucose cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Tuyến tuỵ là một cơ quan quan trọng trong việc sản xuất glucose và glucagon, hai chất quan trọng gây gia tăng lượng đường huyết trong máu. Khi tuyến tuỵ không cung cấp đầy đủ các vi chất cần thiết thì sẽ gây hạ đường huyết. Lúc này, cơ thể mất nhiều nước, gây đau đầu, chóng mặt và hoa mắt.
bệnh về tai
Các bệnh về tai đều liên quan chặt chẽ với vấn đề dây thần kinh. Viêm tai ngoài cấp và mãn tính, nhiễm trùng tai, viêm tai trong, viêm xoang, nhiễm nấm tai, . .. thường dẫn đến chóng mặt, ù tai. Trong tình huống khẩn cấp, sẽ xảy ra mất thính giác và buồn nôn.
Hiện tượng hoa mắt, đau đầu buồn nôn có nghiêm trọng không?
Chóng mặt, buồn nôn, đau đầu và mờ mắt sẽ không nghiêm trọng nếu nguyên nhân là mang thai, say rượu, hội chứng tiền kinh hoặc các rối loạn tiêu hoá.
Tuy nhiên nếu triệu chứng xuất hiện bởi những bệnh lý liên quan tim mạch hoặc hệ thống thần kinh, bạn cần được chữa trị trong thời gian nhanh nhất. Hầu hết các bệnh lý ở não bộ, tim mạch thường có diễn biến mãn tính và dễ dàng bị các biến chứng nếu không có những phương pháp can thiệp.
3) Khi buồn nôn bạn nên làm gì?
Nếu tự dưng thấy bị chóng mặt buồn nôn bạn nên làm gì? Lời khuyên là người bị chóng mặt đi kèm cảm giác buồn nôn, mệt mỏi và choáng váng trước tiên cần tìm chỗ để ngồi xuống , tránh chóng mặt không thể giữ thăng bằng dẫn đến té ngã. Nên ưu tiên ngồi ở ghế mềm, ghế có phần tựa hoặc những khu vực bằng phẳng để hạn chế chấn thương nếu chẳng may chóng mặt quá mức rồi ngã xuống.
Ngoài ra, người bệnh cũng không nên đứng hoặc đi bộ ngay lúc này. Nếu trong những tình huống đặc biệt phải di chuyển, hãy đi thật chậm rãi, bám vào vách tường, đồ nội thất hay dùng gậy nếu có.
Nếu bạn đang ngồi nghỉ chờ cơn chóng mặt qua đi thì đừng nên đứng dậy thật chậm sau khi cảm thấy cơn đau đã được cải thiện. Lúc này, nên uống nước lọc, không dùng bia rượu, caffeine, không hút thuốc lá và các yếu tố kích thích cảm giác đau đầu, mệt mỏi chóng mặt buồn nôn thêm nghiêm trọng.
4) Các điều trị và phòng chống như thế nào?
Chóng mặt kịch phát lành tính hoàn toàn đúng với tên gọi nếu người bệnh biết cách phòng chống những yếu tố khởi kích, tuân thủ thuốc ổn định tiền đình và thực hiện các nghiệm pháp tái lập vị trí ống bán khuyên.
4.1. Tránh thay đổi tư thế quá đột ngột và quá nhanh
Bất Cứ lúc nào cũng luôn ghi nhớ không được thay đổi tư thế bất ngờ và nhanh chóng. Cụ thể là khi chuyển đổi từ tư thế nằm để ngồi dậy, đứng lên hoặc quay đầu, cúi và ngửa đầu cũng phải thực hiện từ tốn, chậm rãi.
Tốt nhất nên nhắm mắt lại để hạn chế thị giác thu nhận những tín hiệu thay đổi không gian, tránh kích thích tiền đình. Sau khi thiết lập tư thế tại vị trí mới thì từ từ mở mắt ra.
Nếu nhận thấy các cơn chóng mặt thường xảy ra lúc tỉnh dậy thì trong giấc ngủ, nên sử dụng thêm gối để kê đầu được ngay ngắn và nên nằm ngửa , tránh nghiêng về một bên.
Bên cạnh đó, không nên ngồi ghế xoay hay ghế có tựa đầu ngả ra phía sau quá mức, hạn chế động tác nghiêng và cúi người quá mức như để nhặt đồ lên , thắt dây giày.
4.2. Sử dụng thuốc
Sử dụng thuốc có thể làm giảm nhanh chóng những triệu chứng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, . .. Tuy nhiên nếu có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào (bị động thai, trầm cảm, suy tim hoặc bất thường với hệ thần kinh, . ..), bạn nên hỏi ý bác sỹ trước khi sử dụng thuốc.
Các loại thuốc có thể làm giảm triệu chứng chóng mặt, đau đầu và buồn nôn, gồm:
- Acetyl-DL-leucine: Nhóm thuốc này tác động lên hệ thần kinh trung ương để giảm các triệu chứng chóng mặt khi cao huyết áp, đau nửa đầu, buồn nôn, . .. Tuy nhiên không sử dụng thuốc đối với trẻ sơ sinh và phụ nữ đang có thai.
- Thuốc giảm đau (Paracetamol, NSAID): Thuốc giảm đau được sử dụng nhằm giảm triệu chứng đau đầu và nhức nửa đầu vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên, Paracetamol không được khuyên sử dụng đối với người suy gan, thận, lạm dụng rượu hoặc thiếu hụt men G6PD. Trong khi đó, NSAID có thể gây xuất huyết và gia tăng khả năng nhồi máu cơ tim đối với bệnh nhân mắc viêm loét dạ dày tá tràng, người bệnh tim mạch, . ..
- Thuốc kháng histamin H1: Nhóm thuốc này được sử dụng nhằm giảm chóng mặt, đau đầu và buồn nôn khi đi tàu xe hoặc do dị ứng.
- Thuốc ức chế thụ thể dopamin: Nhóm thuốc này có công dụng giảm buồn nôn và nôn mửa do ngộ độc thực phẩm hoặc các kích thích đường ruột.
- Hiện tượng chóng mặt, đau đầu, mờ mắt và buồn nôn khởi phát bởi kích thích ở hệ thần kinh và ngoại biên. Vì vậy những triệu chứng trên có biểu hiện và nguyên nhân khá phức tạp. Để được tư vấn dùng thuốc phù hợp và giảm thiểu rủi ro khi sử dụng, bạn nên đến khám bác sỹ chuyên môn.
4.3. Bài tập luyện cho hệ tiền đình
Hiện nay, việc điều trị chóng mặt kịch phát lành tính có khuynh hướng không dùng thuốc mà áp dụng các bài tập tái lập vị trí hạt sỏi trong ống bán khuyên , giúp hệ tiền đình hồi phục và thích nghi với sự dịch chuyển trong không gian của cơ thể.
Các bài tập có thể tiến hành ngay tại phòng khám với sự hỗ trợ của những bác sĩ chuyên khoa hay người bệnh tự tập tại nhà. Nếu thực hiện đúng cách và kiên nhẫn thì những triệu chứng chóng mặt sẽ cải thiện rõ rệt.
4.4. Các trị liệu khác
Khi xảy ra cơn chóng mặt, cần bình tĩnh, nhắm mắt, hạn chế xoay đầu và tìm vị trí thích hợp để nghỉ ngơi. Nếu có cảm giác buồn nôn thì nên kiềm nén bằng cách hít thở sâu và tập trung vào nhịp thở. Chỉ cần tuân thủ như vậy, cơn chóng mặt sẽ nhanh chóng thuyên giảm trong một vài phút.
Không tự mình đi lại nhiều, lao động nặng, leo trèo, điều khiển xe cộ hay máy móc khi bị chóng mặt. Bởi Vì những việc này càng gây khởi kích cơn chóng mặt nặng nề hơn, kéo dài hơn và thậm chí có thể gây tai nạn cho bản thân mình cũng như người khác.
Giữ không gian trong phòng và lối đi lại thông thoáng, tránh vật dụng lộn xộn, bừa bãi. Gắn thêm thanh cầm trong bồn tắm và nhà vệ sinh.
Uống đủ nước mỗi ngày, chế độ dinh dưỡng cân đối, đa dạng, giàu vitamin và khoáng chất. Tránh dùng café, bia rượu và nước giải khát có gas.
Không dùng chất kích thích, hút thuốc hay tiếp xúc với khói thuốc lá.
Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi điều độ, suy nghĩ lạc quan. Có thói quen luyện tập thể dục thể thao phù hợp và đều đặn.
Tóm lại, chóng mặt kịch phát tư thế lành tính là bệnh hay thấy trong cộng đồng. Những thông tin về bệnh, cách đối phó và phòng ngừa là điều cần thiết để vượt qua các triệu chứng khó chịu này, tự tin tận hưởng cuộc sống.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: 343 Tây Sơn, Ngã Tư Sở, Đống Đa, Hà nội ( nút giao ngã tư sở) - 0934.61.9090
CS3: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 140 Nguyễn Văn Thủ, Đa Kao, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
Xem thêm >> 1 số điều cần lưu ý khi bị rối loạn tiền đình
