Bệnh viêm amidan: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh hiệu quả nhất
Viêm amidan là bệnh nhiễm trùng tai mũi họng hay mắc nhất hiện nay. Đặc biệt, bệnh hô hấp này hay tái đi, tái lại nhiều lần và cũng dễ bị biến chứng gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống, sinh hoạt và sức khoẻ của người bệnh. Việc hiểu biết rõ ràng các nguyên nhân, triệu chứng bệnh chính là cách tốt nhất giúp chúng ta chủ động phòng ngừa và có cách chữa trị hiệu quả, an toàn.
Viêm amidan là như thế nào? Đối tượng nào ít mắc bệnh?
Amidan là phần nằm ở phía trên của họng. Đây là nơi giao nhau của đường hô hấp và đường ăn uống. Vì vậy, amidan có vai trò cực kỳ quan trọng là ngăn ngừa sự xâm nhập của những tác nhân bên ngoài như virus và vi khuẩn. Đồng thời, cơ quan này cũng tiết ra những kháng thể tự nhiên để chống chọi với tình trạng nhiễm khuẩn và đảm bảo sức khoẻ.
Tuy nhiên, có những trường hợp do hoạt động của amidan bị quá tải bởi sự thâm nhập quá nhiều của vi khuẩn, virus, . .. sẽ làm chức năng của amidan suy yếu và sưng tấy rồi đưa vào viêm.
Viêm amidan có thể gặp ở bất cứ ai. Nhưng trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ mang thai, sau sinh nở và người có miễn dịch yếu là nhóm đối tượng thường gặp các căn bệnh viêm amidan nhiều nhất.
Phân loại và hình ảnh viêm amidan
Hiện nay, bệnh viêm amidan được phân làm 2 cấp độ chính là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mãn tính. Cụ thể:
Viêm amidan cấp tính
Đây là giai đoạn đầu của bệnh và thường thấy hầu hết với trẻ từ 3 tuổi trở lên. Giai đoạn cuối là khi amidan bị viêm, sưng, xung huyết và tiết dịch hoặc có mủ. Ai trong đời cũng sẽ có thể bị viêm amidan cấp tính. Trong thực tế, có một số người sau khi bị sẽ không gặp trở lại nữa. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp, bệnh có thể tiến triển trầm trọng hơn nếu không được điều trị sớm, sẽ tạo thành bệnh viêm amidan mãn tính.
Các triệu chứng của bệnh viêm amidan cấp tính sẽ bắt đầu xuất hiện trong khoảng 3 – 5 ngày. Trường hợp mãn tính (nếu có) thì khoảng 10 – 15 ngày. Sau đó, nếu bệnh kéo dài sẽ chuyển qua giai đoạn mãn tính.
Viêm amidan mãn tính
Đây là bệnh hay mắc cả thanh thiếu niên và người lớn. Viêm Amidan mãn tính thường kéo dài hơn 1 tháng hoặc tái lại nhiều lần trong năm. Nguyên nhân chính là từ việc chủ quan và không chữa trị triệt để ở giai đoạn mãn tính.
Viêm amidan mãn tính có 3 loại thường thấy, đó là:
Viêm amidan quá phát: Bệnh có biểu hiện là amidan hai bên sưng to và tấy đỏ, thường chia theo nhiều mức độ. Khi amidan quá phát lên mức độ cao nhất sẽ dẫn đến khó thở khi gắng sức, cuối cùng là ngừng hô hấp.
Viêm amidan hốc mủ: Xuất hiện những khối mủ màu trắng đục trên bề mặt amidan. Người bệnh sẽ có cảm giác nóng rát và khô miệng. .
Viêm amidan xơ teo: Ở dạng này, hai amidan hẹp bị co thắt (khác với viêm amidan toàn phát) sẽ có những xơ mủ trắng.
Nguyên nhân viêm amidan hay gặp nhất
Bệnh viêm amidan cũng dễ gây nên do các nguyên nhân sau đây:
Nhiễm các chủng vi khuẩn và virus: Có đến 70% nguyên nhân dẫn đến viêm amidan là từ các loại vi khuẩn hoặc virus. Trong thực tế, nhiễm khuẩn chủ yếu liên quan đến: Cầu tan huyết A, viêm cầu thận, chủng ái khí và yếm khí, phế cầu, . .. Và các loại virus như: Adenoviruses, virus hiv, virus Parainfluenza, enteroviruses, virus herpes simplex, . ..
Thời tiết thay đổi đột ngột, cơ thể không thích nghi kịp cũng dễ khiến amidan bị viêm.
Bệnh lý hô hấp dưới: Người bệnh đã hoặc đang mắc một số bệnh viêm đường hô hấp như ho, sởi. ..
Do gia tăng bạch huyết: Bạch huyết phát triển mạnh mẽ và cũng là nguyên nhân chính dẫn tới viêm amidan.
Vệ sinh cá nhân không sạch sẽ, đặc biệt là răng miệng có thể khiến vi khuẩn phát triển và tấn công amidan.
Sống trong môi trường nhiều khói bụi và vi khuẩn khiến hệ thống hô hấp bị ảnh hưởng. Trong đó, amidan là khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Dấu hiệu viêm amidan dễ nhận biết
Việc phát hiện sớm những triệu chứng viêm amidan có vai trò quan trọng đối với quá trình chữa trị và loại bỏ hoàn toàn căn bệnh này. Dưới đây là một số biểu hiện viêm amidan cả người lớn và trẻ em các bạn nên tham khảo:
Triệu chứng viêm amidan đối với trẻ em
Khi bị viêm nhiễm, trẻ sẽ xuất hiện những triệu chứng sau:
Đau tức họng, khó thở: Tình trạng viêm nhiễm sẽ khiến họng bị sưng lên và đau hơn, đặc biệt là khi ăn uống.
Amidan sưng và phù nề: Amidan bị sưng to sẽ khiến trẻ khó thở hoặc thở khò khè. Này trẻ nhỏ còn có biểu hiện như bỏ ăn, quấy khóc, . ..
Ho khan hoặc có đàm: Trẻ sẽ bị ho và có đờm xanh hay vàng. Đây là triệu chứng điển hình khi bệnh bước vào giai đoạn viêm amidan hốc mủ.
Triệu chứng toàn tuyến: Nhoài các triệu chứng nêu trên, trẻ còn có biểu hiện sốt cao khoảng 39 – 40 độ, người mệt, buồn nôn.
Triệu chứng viêm amidan ở người lớn
Biểu hiện viêm amidan ở người lớn cũng tương tự như vậy với trẻ nhỏ tuổi. Tuy nhiên, mức độ có thể ít nghiêm trọng hơn.
Trong những đợt này, người bệnh có thể thấy toàn thân rét lạnh và tiếp theo đến là sốt cao khoảng 39 – 40 độ C.
Cảm thấy mệt, đau đầu, viêm họng, nuốt khó, biếng ăn uống, . ..
Đi kiểm tra sẽ thấy amidan sưng tấy, đỏ hai bên, có nhiều chấm mủ trắng trên da chảy ra và rất nặng mùi.
Với tình trạng mãn tính, người bệnh sẽ có thể trạng xanh xao, ốm yếu và thường sốt nhẹ về buổi chiều. Hơi thở nặng mùi mặc dù đã chăm sóc răng miệng khá tốt. Có người thì có biểu hiện ho khan và ngáy to khi ngủ.
Bệnh viêm amidan có nguy hiểm không?
Viêm amidan là bệnh thường gặp, có thể tự điều trị và chữa khỏi khi bệnh còn nhẹ. Tuy nhiên, việc chủ quan, không điều trị sớm có thể khiến người bệnh đối diện với các biến chứng nguy hiểm sau:
Viêm tấy và áp xe xung quanh amidan: Bệnh nhân sẽ có những biểu hiện như đau họng, sưng họng, khó ăn, không nói được, khàn giọng, hơi thở nặng mùi.
Viêm tai giữa: Khi gặp biến chứng này, người bệnh sẽ có biểu hiện sưng hạch, nhức đầu, đau họng, sốt cao. .. Ngoài ra có thể gặp các trường hợp viêm phổi, viêm mũi xoang, viêm phế quản.
Viêm khớp cấp tính: Người bệnh xuất hiện các biểu hiện: Sưng, nóng, đỏ và đau ở các khớp cổ chân, cổ tay, hay ngón tay, gót chân, đầu gối. Hoặc uể oải, mỏi mệt.
Viêm cầu thận: Biến chứng này thường xuất hiện sau viêm amidan khoảng 10 – 30 ngày nếu không được chữa trị đúng cách. Người bệnh sẽ có biểu hiện sưng mặt và phù chân tay, kể cả khi ngủ bình thường
Bệnh lý màng tim: Đây có thể là biến chứng của viêm amidan mạn tính hoặc viêm khớp cấp.
Rối loạn nhịp thở, đặc biệt ngưng thở khi ngủ: Biến chứng này thường xuất hiện do amidan phì đại gây rối loạn nhịp thở và khó thở khi ngủ hoặc ngủ không ngon giấc.
Nhiễm khuẩn máu: Đây là biến chứng hay gặp khi nguyên nhân viêm amidan là do liên cầu tan huyết nhóm A.
Cách chẩn đoán bệnh viêm amidan
Khi xác định bệnh viêm amidan, thường các bác sĩ sẽ dựa trên một số dấu hiệu lâm sàng, tình hình sức khoẻ và tiền sử bệnh lý. Cụ thể:
Bác sĩ sẽ đưa ra những câu hỏi sau: Có các dấu hiệu lâm sàng và triệu chứng khởi phát khi nào, đã bao giờ mắc viêm amidan hoặc viêm họng gì chưa, giấc ngủ có bị gián đoạn không, . ..
Khi có các triệu chứng: Sốt, ho, viêm họng, ăn khó, sưng hạch vùng cổ, xuất huyết amidan, . .. thì bác sĩ sẽ tiến hành nội soi khoang tai, mũi, họng để phát hiện thấy ổ nhiễm khuẩn.
Sau đó, bác sĩ sẽ nghe tiếng ran phổi, siêu âm vùng bẹn và nách cho biết hạch có sưng và lớn không. Đây là triệu chứng viêm tuyến bạch cầu hay viêm amidan.
Làm xét nghiệm: Muốn có kết quả chuẩn xác, thì bác sĩ có thể tiến hành thêm một vài xét nghiệm sau: Xét nghiệm dịch tiết hay xét nghiệm máu ngoại vi. Xét nghiệm này sẽ cho thấy kích thước các loại tế bào máu, nhằm xác định được mức độ thế nào là không ổn. Tuy nhiên, xét nghiệm trên chỉ được tiến hành khi kết quả lấy mẫu tế bào họng là dương tính còn bác sĩ tiến hành sẽ phát hiện chính xác nguyên nhân của viêm amidan là từ ai.
Điều trị bệnh bằng cách nào?
Nhằm giảm thiểu và ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng của bệnh viêm amidan, người bệnh cần chủ động áp dụng một số phương pháp điều trị sớm và đúng cách.
Hiện nay, có khá nhiều phương pháp chữa viêm amidan bao gồm: Điều trị theo kinh nghiệm dân gian tại nhà, điều trị ngoại trú, phẫu thuật cắt amidan hay điều trị trong Đông y, . .. Tuy nhiên, khi có biện pháp phù hợp, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sỹ nhằm được hướng dẫn cụ thể.
1.Dùng thuốc điều trị
Việc sử dụng thuốc sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân xảy ra bệnh viêm amidan ở mỗi người và cần có sự chỉ định của bác sĩ điều trị.
Thuốc kháng sinh amoxicillin hay penicillin: Đây là 2 loại thuốc ít được chỉ định trong điều trị bệnh. Nếu người bệnh mắc dị ứng với penicillin thì có thể chuyển qua sử dụng fluoroquinolones, azithromycin, . .. để điều trị.
Thuốc corticosteroid dạng tiêm: Được sử dụng nếu amidan sưng lớn gây ức chế hô hấp.
Thuốc theo đơn hoặc không có đơn (Advil, Tylenol, . ..) : Được dùng trong điều trị viêm kết mạc virus, giúp giảm đau nhức, chống sưng, hạ sốt, . .. Với bệnh do virus thì không được chỉ định dùng kháng sinh bởi có thể làm bệnh trở nên nặng đi.
Lưu ý: Một số loại thuốc điều trị viêm amidan theo Tây y thường có nhiều tác dụng phụ không mong đợi đối với cơ thể. Vì vậy, người bệnh cần thận trọng khi sử dụng. Tốt nhất, bạn nên khám tại những nơi có uy tín.
- Phẫu thuật cắt amidan
Có cần thiết cắt amidan không là chủ đề được đông đảo người bệnh quan tâm. Tuy nhiên đây sẽ là giải pháp tạm thời nếu phương pháp chữa trị nội khoa dùng kháng sinh không đem lại kết quả.
Việc phẫu thuật cắt amidan chỉ được thực hiện khi:
Người bệnh bị viêm amidan mãn tính và mắc các biến chứng sau: Viêm amidan sưng hạch ở cổ, Ap xe quanh amidan, áp xe thành họng, . ..
Bệnh nhân bị viêm amidan quá nặng sẽ gây khó khăn nhiều trong sinh hoạt, có thể gây ngưng hô hấp khi ngủ, . ..
Lưu ý: Cắt amidan sẽ gây nên những rủi ro đối với người bệnh. Điển hình là việc nhiễm khuẩn sau tiểu phẫu nếu người bệnh không giữ gìn và vệ sinh răng miệng tốt.
- Cách chữa viêm amidan tại nhà
Hiện nay, trong dân gian còn lưu truyền một số cách chữa viêm amidan tại nhà đang được nhiều người sử dụng. Bạn có biết những biện pháp an toàn dưới đây:
Chữa viêm amidan với tỏi nướng: Bạn lấy 1 củ tỏi nhỏ, sau đó đem đốt đến khi vỏ hơi sém sẽ có mùi thơm dễ chịu. Sau khi tỏi nguội bạn bóc vỏ, hoà với muối hạt và một chút nước rồi đem xay nhuyễn. Chắt lấy nước cốt rồi chia cho dùng mỗi ngày 1 lần.
Dùng mật ong và gừng: Bạn nên sử dụng 2 của gừng và một ít mật ong tươi. Gừng đem cạo vỏ và làm khô với nước. Sau đó cắt thành miếng rồi đổ vào bát. Tiếp tục đổ mật ong vào để ướp khoảng 1 tiếng. Bạn lấy gừng đã ướp mật ong này uống mỗi ngày sẽ giảm bớt triệu chứng của bệnh.
Chữa viêm amidan với củ lược vàng: Bạn lấy 20g lá lược vàng làm sạch trong nước muối rồi vớt ra để khô. Lấy củ lược vàng này bọc 1 ít muối bên trong, xong nhai nuốt dần. Mỗi ngày nhai 2 – 3 lần, mỗi lần 3 – 4 lá sẽ có tác dụng.
- Chữa viêm amidan bằng Đông y
Phương pháp trên tuy có tác dụng muộn hơn thuốc tây nhưng nhìn chung là tốt, không gây tác dụng phụ và đạt kết quả cao. Dựa trên nguyên nhân gây bệnh nên cách điều trị viêm amidan trong một số bài thuốc Đông y chủ yếu chú trọng đến bổ âm, chống viêm, hạ nhiệt và giải độc.
Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý sẽ giúp giảm thiểu áp lực cho amidan và làm cải thiện các triệu chứng. Vì vậy, muốn bệnh nhanh chóng được cải thiện, bận cần có chế độ ăn uống theo nguyên tắc sau đây
Thực phẩm nên ăn:
Bổ sung nhiều loại thực phẩm lành mạnh, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch như: Trứng, trái cây giàu vitamin C, váng đậu, thực phẩm giàu Omega 3, . ..
Bổ sung nước giúp hạ sốt, cải thiện tình trạng nhiệt miệng và tăng cường trao đổi chất của cơ thể.
Thực phẩm giàu protein tốt với bệnh nhân mắc viêm amidan. Nhiều nghiên cứu cho biết, thực phẩm giàu kẽm giúp ngăn ngừa một số bệnh lý ở đường hô hấp, cải thiện chức năng và tăng cường miễn dịch cho cơ thể.
Tăng cường một số thực phẩm có tính diệt khuẩn và chống viêm như: Gừng, tỏi, ớt, quế v.v. ..
Ăn thực phẩm thô, cứng, khó tiêu cũng sẽ khiến amidan và niêm mạc ở họng trở nên sưng to, đau đớn hơn.
Thực phẩm chứa nhiều axit: Những loại thực phẩm này sẽ khiến amidan bị kích ứng và ăn mòn, khiến cho triệu chứng bệnh viêm amidan trở nên nghiêm trọng hơn nữa.
Thực phẩm có nhiều dầu, gia vị: Những loại thực phẩm chiên sẽ khiến amidan viêm, sưng lớn thêm, gây đau và rát miệng.
Rượu, bia, chất cồn: Thành phần ethanol và caffeine trong những loại thức uống này sẽ gây gia tăng nhiệt độ, giữ nước và kích ứng niêm mạc họng.
Hướng dẫn cách phòng bệnh hiệu quả
Bệnh viêm amidan rất dễ tái phát, đặc biệt khi thời tiết biến đổi. Vì vậy, bạn nên chủ động phòng chống cho bản thân cùng gia đình với các biện pháp sau:
Súc miệng với nước muối đều đặn: Để loại bỏ những thực phẩm dư thừa còn đọng lại trong khoang miệng. Giúp loại bỏ vi trùng và phòng ngừa một số bệnh viêm đường hô hấp.
Khi đi ngoài đường hay làm trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi bạn nhớ mang khẩu trang và dùng bảo hộ lao động thích hợp.
Vào các ngày thời tiết chuyển mùa, trời lạnh giá bạn nên làm ấm người và tránh đồ ăn lạnh.
Đảm bảo vệ sinh răng miệng hàng ngày sạch sẽ và đúng cách giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý và luyện tập thường xuyên nhằm nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.
Viêm amidan là bệnh ít gặp tuy nhiên lại gây nên nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, ngay từ hôm nay, cần trang bị các kiến thức cơ bản về bệnh, lựa chọn phương pháp chữa trị thích hợp và cách phòng ngừa hiệu quả nhằm đảm bảo sức khoẻ của mình cùng gia đình bạn nhé!
Xem thêm: Niềng răng trả góp có được không?
https://bedental.vn/nieng-rang-tra-gop-co-duoc-hay-khong.html
https://bedental.vn/chi-phi-nho-rang-khon-so-8-bao-nhieu-la-hop-ly.html
https://bedental.vn/thuc-hu-chuyen-con-sau-rang-co-dung-nhu-loi-don.html
https://bedental.vn/cao-voi-rang-bao-nhieu-tien.html
https://bedental.vn/7-cach-tri-nhiet-mieng-nhanh-nhat.html
https://bedental.vn/top-22-mau-toc-nam.html
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/