English
한국어
日本語
中文 (中国)
Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ răng miệng, hỗ trợ tiêu hóa và cân bằng môi trường khoang miệng. Thành phần của nước bọt chứa enzyme, khoáng chất và kháng khuẩn tự nhiên giúp ngăn ngừa sâu răng, viêm lợi và hỗ trợ quá trình nhai nuốt. Thiếu nước bọt có thể gây khô miệng, hôi miệng và tăng nguy cơ mắc các bệnh răng miệng. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về vai trò, thành phần và cách duy trì lượng nước bọt ổn định để bảo vệ sức khỏe răng miệng một cách tốt nhất!
I. Giới thiệu về nước bọt
Nước bọt (nước miếng, đờm) là một hỗn hợp dịch nhầy, màu sắc vàng và phần bã được tiết ra từ tuyến nước bọt trong miệng sẽ có những tác dụng khác nhau. Thành phần enzyme ptyalin của nước bọt có công dụng tốt cho dạ dày. Bên cạnh đó nước bot cũng có chứa muramidase có tác dụng kháng khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm ở vùng miệng họng.
- Các tuyến nước bot thông thường sản xuất ra với số lượng nước bot khoảng 150ml cho đến 1300 ml/ngày. Nước bọt sẽ bị giảm về số lượng và độ nhầy bởi các nhân tố khác như nội tiết, thần kinh, hoá học, dinh dưỡng.
- Vị trí hoạt động của tuyến nước bot là tập trung ở khắp vùng khoang miệng. Các tuyến nước bot khi đổ vào miệng được phân bố đều ở mọi nơi trên niêm mạc của miệng. Nó có vai trò đặc biệt quan trọng trong thời kỳ đầu tiên của quá trình tiêu hoá thức ăn.
Các thành phần chính của nước bọt: Các thành phần chính của nước miếng bao gồm nước, carbon dioxide (CO2), đường, acid citric hoặc acid phosphoric, chất tạo màu và hương liệu tổng hợp, cũng như các chất bảo quản và chất làm dày tùy thuộc vào loại nước bọt.
Tham khảo thêm: Hàm giữ khoảng tháo lắp có tác dụng gì? – Giá bao nhiêu
II. Cấu tạo của tuyến nước bọt
Tuyến nước bọt về mặt cấu trúc nó nằm trong nhóm tuyến nội tiết bao gồm ống tuyến và nang tuyến có nhiệm vụ chính là sản xuất nước miếng:
Nang tuyến nước bọt
Nang nhầy là sự liên kết trực tiếp của nhiều tế bào chế tiết với nhau hình thành và bơm vào hệ thống ống tuyến. Bao gồm 3 loại nang tuyến nước miếng đó là: Nang nhầy, Nang dầu. Nang mỡ. Tuỳ theo các loại tế bào chế tiết của nang. Mà mỗi nang tuyến nước miếng sẽ có một lớp màng mỏng bao bọc quanh các hàng tế bào. Phía bên ngoài sẽ là tế bào cơ và biểu mô có nhiệm vụ co bóp để vận chuyển nước miếng đến ống tuyến.
Ống tuyến
Nhiều ống tuyến khác sẽ cùng nhau hợp nhất lại và tạo thành ống gian tiểu thuỳ, ống liên thuỳ, đến ống chính rồi chảy vào miệng. Thành ống tuyến này sẽ có những đặc điểm giống với biểu mô ở tuyến nước miếng và các lớp không sừng hoá. Nhờ vào nhiều yếu tố cộng lại mới có thể làm cho thành ống tuyến này hoạt động hiệu quả. Quan trọng nhất chính là nhờ các cơ xung quanh ống có khả năng co bóp diễn ra rất nhịp nhàng với nhau.
Tuỳ theo các lứa tuổi và từng tác nhân thứ phát mà thành phần, khối lượng cũng như nồng độ pH của nước miếng sẽ có những sự biến đổi. Một khi phản xạ thần kinh gặp phải những vấn đề nhất định sẽ làm mất đi khả năng tiết nước miếng. Có thể xảy ra tình trạng giảm hoặc tăng tiết nước bọt khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn.
III. Tác dụng của nước bọt
Chất bôi trơn quan trọng
Trong nước miếng có chứa các chất có tác dụng “bôi trơn” thực phẩm, làm cho việc đưa thức ăn đến dạ dày diễn ra nhanh chóng hơn, hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hoá. Giữ cho vùng khoang miệng có đủ độ ẩm, không bị khô ráp và khó chịu. Khi vùng miệng bị khô bạn sẽ hiểu rõ hơn vai trò quan trọng như chất bôi trơn tự nhiên của nước miếng.
Tham khảo thêm: Sở hữu hàm răng trắng đẹp và nụ cười rạng rỡ cho ngày cưới trọng đại – cô dâu Nguyễn Bích Thủy
Có khả năng cầm máu
SLI có trong nước bot là một loại protein được đánh giá cao về việc đẩy nhanh đông máu, chống nhiễm khuẩn và làm liền vết thương nhanh chóng. Nếu nhổ răng hoặc trong miệng có vết thương thì nước bot sẽ giúp cầm máu rất hiệu quả. Ngoài ra, khi bị gãy xương người ta cũng thường đưa tay lên miệng để tìm sự trợ giúp của nước bọt nhằm cầm máu kịp thời.
Khả năng diệt khuẩn
Thực tế, nước bot có chứa chất kháng khuẩn giúp ngăn chặn mầm bệnh trong khoang miệng và giảm thiểu nguy cơ viêm nướu, sâu răng như một hàng rào chống vi khuẩn thâm nhập vào cơ thể thông qua đường miệng. Nước miếng sẽ giúp loại bỏ những mảnh vụn thức ăn còn bị dính lại trên khoang miệng, giữ cho hàm răng khoẻ mạnh và khô thoáng hơn. Nếu bị khô miệng, các vi khuẩn sẽ nhanh chóng làm tổ trong khoang miệng của bạn.
Tăng cường hệ miễn dịch tiêu hóa
Trong nước miếng có chứa Enzyme hỗ trợ hệ tiêu hoá protein, cơ thể sẽ dễ dàng tiêu hoá và hấp thụ dưỡng chất hơn.
Chống lão hóa
Qua nhiều nghiên cứu cho thấy trong nước miếng có chứa các Hormone và globulin A mang đến tác dụng kéo dài tuổi thọ và ngăn chặn quá trình lão hoá, suy thoái của một số bộ phận cơ thể.
Ức chế các tế bào ung thư
Nước miếng cũng có tác dụng tiêu diệt một số tế bào ung thư. Do đó hãy ăn một cách từ từ và nhai kĩ để phần nước miếng lẫn với thức ăn sẽ thúc đẩy nhanh sự phát triển và tăng trưởng của tế bào. Từ đó kéo dài tuổi thọ và hạn chế quá trình lão hoá của con người.
IV. Các bệnh thường gặp về tuyến nước bọt
Nước miếng, chất lỏng trong miệng của chúng ta, đôi khi có thể chứa những thứ có thể khiến chúng ta bị bệnh. Một số thứ này bao gồm đường, calo và carbon dioxide có thể gây ra các vấn đề như sâu răng, đau dạ dày hoặc huyết áp cao. Ngoài ra còn có một căn bệnh gọi là Hội chứng hô hấp tăng cường (RS) có thể khiến bạn khó thở, ho và thở khò khè..
Có máu trong nước bọt
Có máu trong nước bọt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm viêm nướu, chảy máu chân răng do vệ sinh răng miệng kém, hoặc tổn thương niêm mạc miệng khi đánh răng quá mạnh. Ngoài ra, các bệnh lý như viêm họng, loét miệng, trào ngược dạ dày, nhiễm trùng đường hô hấp hay thậm chí là bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư khoang miệng cũng có thể gây ra tình trạng này. Nếu máu trong nước bọt kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng khác như đau, sưng hoặc khó nuốt, bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Hôi miệng tuyến nước bọt
Hôi miệng do tuyến nước bọt xảy ra khi tuyến nước bọt không sản xuất đủ nước bọt, dẫn đến khô miệng và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Nước bọt giúp rửa trôi vi khuẩn, cặn thức ăn và cân bằng độ pH trong khoang miệng. Khi tuyến nước bọt hoạt động kém, vi khuẩn phân hủy protein trong miệng, tạo ra hợp chất lưu huỳnh gây mùi hôi khó chịu. Nguyên nhân có thể bao gồm mất nước, stress, tác dụng phụ của thuốc, bệnh lý tuyến nước bọt hoặc hội chứng Sjögren. Để khắc phục, bạn có thể uống nhiều nước, kích thích tuyến nước bọt bằng cách nhai kẹo cao su không đường, sử dụng nước súc miệng sát khuẩn và điều trị các bệnh lý liên quan nếu có.
Miệng khô nước bọt
Miệng khô do thiếu nước bọt (hay còn gọi là khô miệng) xảy ra khi tuyến nước bọt không sản xuất đủ dịch để giữ ẩm cho khoang miệng. Tình trạng này có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng nhai, nuốt, nói chuyện và gia tăng nguy cơ sâu răng, viêm lợi, hôi miệng. Nguyên nhân phổ biến bao gồm mất nước, tác dụng phụ của thuốc (như thuốc kháng histamin, chống trầm cảm), bệnh lý tuyến nước bọt, tiểu đường hoặc hội chứng Sjögren. Để cải thiện, bạn nên uống nhiều nước, nhai kẹo cao su không đường để kích thích tiết nước bọt, hạn chế caffeine, rượu và sử dụng nước súc miệng không cồn để giữ ẩm cho miệng. Nếu tình trạng kéo dài, bạn nên đi khám để được tư vấn điều trị phù hợp.
Hiện tượng ra nhiều nước bọt
Hiện tượng ra nhiều nước bọt (chảy nước bọt nhiều) có thể do cơ thể sản xuất quá mức hoặc gặp khó khăn trong việc nuốt nước bọt. Nguyên nhân có thể là do kích thích tuyến nước bọt khi ăn thực phẩm có vị chua, mang thai, tác dụng phụ của thuốc, trào ngược dạ dày (GERD) hoặc các bệnh lý thần kinh như Parkinson. Trong một số trường hợp, tăng tiết nước bọt có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng khoang miệng hoặc rối loạn tiêu hóa. Nếu tình trạng này kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt, bạn nên thăm khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.
Trên đây là thông tin về nước bọt và vai trò của nước bọt với sức khoẻ răng miệng và cá nhân. Hy vọng, bài viết đã giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích để chủ động bảo vệ sức khoẻ răng miệng của mình.
Tham khảo thêm: NGUYÊN NHÂN ĐẮNG MIỆNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ DỨT ĐIỂM
Tham khảo thêm: 7 cách trị nhiệt miệng nhanh nhất
Tư vấn chuyên môn bài viết:
BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
Pingback: Tác dụng của nước bọt? – Be Dental
Pingback: Viêm tuyến nước bọt và 1 số những điều quan trọng cần lưu ý – Be Dental