English
한국어
日本語
中文 (中国)
Xét nghiệm PCR là gì? Quy trình, thủ tục ra làm sao? Hãy cùng Be Dental tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé
Xét nghiệm PCR (Polemerase Chain Reaction) là xét nghiệm có giá trị kỹ thuật cao trong chẩn đoán. Kết quả xét nghiệm PCR giúp chẩn đoán chính xác nhiều loại virus gây bệnh giúp tăng cao hiệu suất điều trị.
Phản ứng chuỗi polymerase (PCR) là một quá trình khuếch đại một đoạn DNA nhỏ, được xác định rõ, lên hàng trăm nghìn lần, tạo ra lượng đủ để phân tích. Các mẫu thử nghiệm được xử lý bằng một số hóa chất cho phép tách chiết DNA. Phiên mã ngược chuyển RNA thành DNA.
Xét nghiệm PCR là gì?
Xét nghiệm PCR cũng được biết đến là một loại xét nghiệm sinh học phân tử giúp sản xuất ra một số lượng đáng kể các bản sao DNA nhờ sử dụng các cơ chế chu kì nhiệt độ. Xét nghiệm PCR ngày nay có tầm ảnh hưởng đến ngành y dược. Bởi vì chúng có độ nhạy và tính chính xác đứng đầu bảng trong các loại xét nghiệm.
Kết quả của xét nghiệm PCR hiện nay có độ chính xác cực cao. Tuy nhiên độ chính xác cũng được đánh giá nhờ ở tay nghề của nhân viên, chất lượng của thiết bị xét nghiệm và hệ thống kiểm soát chất lượng. Những phương pháp xét nghiệm khác nhau có thể tạo ra các kết quả có độ chính xác khác nhau vì vậy vấn đề chọn lựa các địa chỉ xét nghiệm uy tín vô cùng cần thiết.
Hiện nay thì giá thành đối với một ca thực hiện xét nghiệm PCR cũng cao hơn nữa so với các xét nghiệm bình thường khác.
Sự leo thang về giá cũng có thể vì phần lớn các hoá chất được sử dụng trong các phản ứng hoá học của quá trình xét nghiệm PCR thường phải nhập khẩu ở nước ngoài với giá tương đối cao thậm chí giá thiết bị xét nghiệm hay máy đọc kết quả PCR cũng lên đến cả trăm triệu đồng.
Trong một số bệnh lý thì PCR là phương pháp xét nghiệm có giá trị cao nhất, giúp chẩn đoán được nhiều căn bệnh với độ chính xác cao. Có thể xuất hiện đối với một vài bệnh nhiễm virus ví dụ như SARS-COV -2 hay COVID-19.
Ngày nay, xét nghiệm PCR là phương pháp được sử dụng phổ biến trong y tế. Phương pháp phân tử thông thường chỉ sử dụng nhằm phát hiện một số bệnh cụ thể, đề cập đến các chủng virus mà các kỹ thuật xét nghiệm thông thường chưa thể phát hiện được.
Cụ thể xét nghiệm sinh học phân tử sẽ phát hiện được các bệnh sau:
- Phát hiện các vi khuẩn khó nuôi cấy thường qui: như các virus (viêm gan B, viêm gan C, Giang mai, HIV, Herpes, CMV, EBV, HPV, virus SARS, H5N1. ..), các vi khuẩn (Chlamydia, Legionella, Mycoplasma, Treponema pallidum. ..).
- Tìm ra các vi khuẩn lậu (Chlamydia, Legionella, Mycoplasma, Treponema pallidum. ..).
- Phát hiện các tác nhân nuôi cấy thất bại do vi sinh vật cực hiếm trong bệnh phẩm, đã từng sử dụng kháng sinh trước đó (vd: Lao phổi thất bại nuôi cấy, viêm màng não mủ mất sọ. ..).
- Phát hiện virus Dengue trong bệnh sốt xuất huyết.
- Phát hiện dấu hiệu của bệnh ung thư (phát hiện HPV đối với ung thư cổ tử cung, phát hiện gen APC trong ung thư đại tràng, gen BRCA1 – BRCA2 đối với ung thư vú, gen TPMT đối với bệnh bạch cầu ác tính, gen Rb-105 đối với bệnh bạch cầu thực bào thần kinh, gen NF-1, 2 trong khối u tuỷ, gen IgH và TCRy đối với bệnh bạch cầu lympho không Hodgkin. ..)
- Nghiên cứu xác định bộ kháng nguyên bạch cầu lợn (HLA, human lymphocyte antigen). ..
- Phát hiện các loại vi khuẩn kháng thuốc như S.aureus – MRSA, chủng vi khuẩn sản sinh ESBL hoặc betalactamase, carbapenemase. ..)
- Xác định độc tính của vi khuẩn: Tiểu đơn vị A của giải độc tố đại tràng không loét của Escherichia coli.
Trong công nghệ sinh học, xét nghiệm sinh học phân tử thường dùng trong quá trình xây dựng sơ đồ gen, phát hiện gen, lặp lại gen, phân tích chuỗi ADN. ..
Phát hiện và chẩn đoán sớm bệnh lý có vi sinh vật kém hoặc nuôi cấy thất bại
Khi số lượng vi sinh vật có mặt quá thấp tại phổi, có thể là số lượng vi sinh vật thấp hoặc bệnh lý ở giai đoạn mới, đã được sử dụng kháng sinh trước đó thì việc xét nghiệm PCR có độ đặc hiệu cao nhằm chẩn đoán bệnh: Lao phổi nuôi cấy thất bại, viêm màng não mủ mất sọ, . ..
Tham khảo thêm; Cúm A: 1 số nguyên nhân,triệu chứng và cách điều trị
Phát hiện dấu hiệu gen liên quan với ung thư
Ung thư có liên quan với các đột biến về gen di truyền, hầu hết đã được các nhà nghiên cứu phát hiện sớm và khẳng định. Xét nghiệm PCR giải mã gen cũng giúp chẩn đoán phát hiện sớm các đột biến gen liên quan với ung thư ví dụ:
- Gen TPMT gây bệnh bạch cầu cho trẻ em.
- Gen APC trong ung thư đại tràng.
- HPV điều trị ung thư niêm mạc trực tràng.
- Gen BRCA1 – BRCA2 điều trị ung thư vú.
- Gen Rb-105 trong bệnh bạch cầu nguyên bào lưới.
- Gen lgH và TCRy trong bệnh bạch cầu lympho không Hodgkin.
- Gen NF-1, 2 trong khối u tuỷ.
- Phát hiện các loại vi khuẩn kháng thuốc
- Chủng vi khuẩn kháng thuốc gặp nhiều trở ngại trong chẩn đoán và chữa trị, xét nghiệm PCR được áp dụng chẩn đoán bao gồm: vi khuẩn tạo ESBL, vi khuẩn kháng thuốc MRSA, . ..
- Xác định độc tố vi khuẩn
- Điển hình là sán lá phổi không kén của vi khuẩn Escherichia coli.
- Ứng dụng khác trong giải mã gen
Xét nghiệm PCR có vai trò quan trọng trong di truyền học, được ứng dụng nhằm lập sơ đồ gen, giải mã cấu trúc gen, dòng mã hoá gen, phát hiện gen, . .. để giúp chúng ta đi sâu vào cấu trúc gen – yếu tố ban đầu quan trọng nhất cấu thành nên sinh vật sống.
Có thể nói, xét nghiệm PCR có rất nhiều tác dụng với ý nghĩa quan trọng trong y khoa và sinh học phân tử. Vì thế mà xét nghiệm bằng phương pháp PCR ngày một phát triển hơn nữa, giúp chúng ta hiểu biết thêm về gen và các bệnh tật.
Ưu – khuyết điểm của xét nghiệm PCR
-
Ưu điểm
Phương pháp xét nghiệm PCR có nhiều ưu thế nổi trội rộng hoàn toàn cùng với xét nghiệm bình thường khác bao gồm:
- Cho kết quả xét nghiệm nhanh chóng, thông thường không quá 5 giờ tính từ lúc khởi đầu thực hiện xét nghiệm.
- Phát hiện nhanh các tác nhân vi sinh gây bệnh khi phòng thí nghiệm lâm sàng không có điều kiện phát hiện với phương pháp xét nghiệm vi sinh vật hay miễn dịch thông thường đối với các tác nhân virus (HCV, HBV, HPV. ..)
- Xét nghiệm sinh học phân tử giúp phát hiện nhanh những tác nhân vi sinh vật không thể thực hiện nuôi cấy ngay trong phòng thí nghiệm lâm sàng do tỷ lệ gây bệnh cao (H 5 N 1) hay không thể nuôi cấy (C. trachomatis, L.pneumophila),
- Hay có mặt quá ít tại bệnh phẩm (tuberculosis trong viêm màng phổi, tác nhân viêm màng não mủ qui đầu. ..), hoặc các tác nhân vi sinh vật nuôi cấy thành công nhưng thời hạn có kết quả ngắn và dài (M. tuberculosis).
- Xét nghiệm PCR cũng có thể tạo ra kết quả định lượng chuẩn xác số phiên bản copies virus trên 1 ml máu. Từ đó trợ giúp vô cùng hữu ích cho việc chẩn đoán chính xác tác dụng chữa trị, cũng như tiên đoán tình trạng bệnh.
- Phát hiện các đột biến gen gây ung thư, gây các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. .. để có phương pháp điều trị bệnh.
- Xác định mối liên hệ di truyền ở những cá nhân này khác nhau.
-
Nhược điểm
- Xét nghiệm PCR sẽ không thể tiến hành lâm sàng theo tiêu chuẩn ở các phòng thí nghiệm lâm sàng.
- Giá thành của xét nghiệm PCR tương đối cao.
- Xét nghiệm PCR yêu cầu tay nghề của chuyên gia, y bác sĩ cần là người có kiến thức chuyên ngành cao.
- Đòi hỏi máy móc, phương tiện thiết bị tiên tiến.
Tham khảo thêm: Thụ tinh ống nghiệm IVF là gì? 1 số lợi ích từ phương pháp này
Quy trình, thủ tục bắt buộc khi xét nghiệm PCR
Bước 1: Xét nghiệm
Trước khi xét nghiệm, cần thực hiện các thủ tục y tế theo qui định nhằm giảm thiểu tối đa việc lây truyền chéo giữa bệnh nhân với nhân viên y tế và bệnh nhân với bệnh nhân. Các phương pháp chi tiết như là:
-Trang bị bảo hộ đúng cách
-Đeo găng tay, nón bảo hộ, mặt nạ ngăn giọt bắn, . ..
-Sử dụng găng tay y tế
-Trang phục bảo hộ được sử dụng tại nơi làm
Bước 2: Lấy mẫu pcr
Tuỳ theo tình trạng sang thương các nhân viên y tế sẽ sử dụng các thiết bị đặc biệt nhằm lấy mẫu bệnh phẩm thích hợp. Ví dụ đối với các bệnh lý hô hấp sẽ tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm:
– Dịch đường hô hấp trên: dịch mũi xoang, dịch khoang miệng hoặc dịch tỵ hầu.
-Dịch đường hô hấp dưới: đàm, dịch cuống phổi, dịch màng phế quản hoặc dịch lấy từ tiểu phế quản. ..
Bước 3: Bảo quản và vận chuyển mẫu
Mẫu bệnh phẩm khi đã lấy phải được bảo quản và vận chuyển đến bệnh viện nhanh nhất có thể. test pcr bao nhiêu ngày có kết quả cũng một phần nào phụ thuộc vào khoảng thời gian bảo quản, vận chuyển bệnh phẩm về nơi xét nghiệm. Khi vận chuyển phải chú ý đến thời gian và cách bảo quản thích hợp với mỗi loại bệnh phẩm.
Bước 4: Xét nghiệm và thông báo kết quả
Việc xét nghiệm mẫu sẽ được tiến hành bởi kỹ thuật viên cùng một vài loại thiết bị chuyên dụng. Tuỳ theo mỗi loại xét nghiệm sẽ có thời gian ra kết quả khác nhau. Giấy xét nghiệm PCR được gửi đến tay bạn sẽ có kết quả được in ấn sẵn, kết quả có thể là âm tính giả cùng một vài giấy tờ liên quan kèm theo. Nhân viên y tế sẽ hướng dẫn và trình bày kết quả xét nghiệm cho bạn.
Tham khảo thêm: Testosterone là gì? 1 số ảnh hưởng của Testosterone tới sức khỏe nam giới
Xét nghiệm PCR trong đại dịch COVID-19
- Xét nghiệm PCR ngày nay đang được biết đến rất rộng rãi đến toàn thế giới khi nó được sử dụng nhằm xác định những trường hợp lây nhiễm virus SARS-CoV -2.
- Đây được coi là xét nghiệm duy nhất có thể phát hiện sớm được bệnh nhân mắc COVID-19 trước khi có sự xuất hiện của các loại kit test nhanh.
- Tuy nhiên tính tới thời điểm hiện nay PCR mới là xét nghiệm có khả năng phát hiện COVID-19 cao nhất với độ chính xác cao, có thể phân tích gen nhằm phát hiện các tác nhân truyền bệnh – điều các loại test thông thường không thực hiện được.
- Phương pháp xét nghiệm COVID-19 theo công nghệ PCR có thể thu được kết quả trong ngày hoặc 1 ngày tuỳ theo kết quả xét nghiệm của phòng thí nghiệm thu được. Đây là một xét nghiệm đòi hỏi độ chính xác cao cũng như kiến thức chuyên ngành cao đối với nhân viên xét nghiệm.
- Test PCR có độ chính xác không là một câu hỏi cũng được đưa ra vô cùng phổ biến nhất là trong giai đoạn cao điểm của đại dịch khi việc xét nghiệm là một bước cần thiết đối với nhiều tình huống.
- Độ chính xác của xét nghiệm hiện nay là cực kỳ cao, độ đặc hiệu và đáng tin cậy đạt vào khoảng 90%. Điều ấy đã được kiểm chứng xuyên suốt thời kì dịch bệnh
- Chỉ số xét nghiệm PCR đối với đại dịch COVID-19 hiện nay ngoài kết quả dương tính thì người ta cũng chú ý thêm thông số CT.
Đây là chỉ số chu kì nhiệt độ hay có thể chính xác hơn nữa là “số vòng quay” nghĩa là ngay từ khi máy chưa thu được tín hiệu huỳnh quang từ mẫu bệnh phẩm.
CT càng cao thì tống lượng virus sẽ thấp và có bao nhiêu virus thì tia huỳnh quang sẽ có nhiều tại những chu kì đầu tiên – CT thấp và ngược lại. CT trên 33 được coi là ngưỡng để phân biệt tống lượng virus thấp và mức độ lan truyền kém.
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
