English
한국어
日本語
中文 (中国)
1.Thiếu máu não là gì?
Thiếu máu não là một cơ chế hay gặp do tổn thương não cấp tính do lưu lượng máu đến não bị suy giảm. Thiếu máu lên não là một trường hợp cấp cứu y tế; nếu không được điều trị, khả năng cao sẽ xảy ra nhồi máu não hoặc bệnh lý tại não bộ do thiếu oxy, thiếu máu cục bộ toàn bộ.
Thiếu máu não toàn bộ
Hạ huyết áp toàn thân là nguyên nhân chính gây bệnh thiếu máu não toàn bộ. Giảm tưới máu não thoáng qua có thể xảy ra khi cơ chế tự chủ và thần kinh dịch điều khiển huyết áp và nhịp tim bị rối loạn, như trong hội chứng ngất vasovagal và nhịp tim nhanh tư thế. Nguyên nhân hay gặp thứ 2 của chứng thiếu máu não toàn bộ thoáng qua chính là những vấn đề với chức năng và cấu trúc của tim (điển hình là loạn nhịp tim). Khi hiệu ứng thoáng qua, tình trạng này sẽ biểu hiện dưới dạng choáng ngất hoặc ngất. Mặt khác, thiếu máu toàn bộ kéo dài có thể dẫn đến chấn thương não vĩnh viễn.
Thiếu máu não cục bộ
Ngược lại, thiếu máu cục bộ não cục bộ có thể phát sinh khi tắc nghẽn dòng máu động mạch lên não, đây là hậu quả của huyết khối hoặc tắc nghẽn mạch. Nếu thiếu máu tuần hoàn não cục bộ kéo dài đủ lâu, tình trạng thiếu oxy các tế bào não sẽ xảy ra, dẫn đến tình trạng đột quỵ vì thiếu máu cục bộ. Thiếu máu cục bộ não xảy ra khi có huyết khối hình thành từ động mạch cảnh trong bị hẹp hoặc mảng xơ vữa động mạch não.
Ngoài ra nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng thiếu máu cục bộ não (chiếm đến 60 – 70% tỷ lệ trường hợp thiếu máu lên não thoáng qua và đột quỵ) có thể là do tắc cục máu đông (trong tim hoặc động mạch lớn). Thuyên tắc do vật liệu khác, ví dụ như chất béo, , nước ối trong khi mang thai, có thể xảy ra nhưng hiếm gặp hơn nhiều.
Thiếu máu cục bộ não theo nghĩa rộng có thể là cục bộ hoặc nhiều ổ, gây ra bởi việc bị tắc hoặc giảm đường kính rõ rệt của động mạch cấp máu lên một vùng não, có thể là động mạch bị hẹp trước đó hoặc động mạch bình thường (tức là động mạch chủ, thân trên động mạch chủ hoặc động mạch nội sọ). ). Thiếu máu cục bộ não còn có thể được kích hoạt bởi thiếu nguồn cung cấp máu não toàn bộ, nguyên nhân gần hơn là rối loạn huyết động gây ra hạ huyết áp đột ngột.
Mô não thiếu máu cục bộ ngừng đập trong một vài giây và bị hoại tử ngay sau 5 phút sau khi thiếu cả oxy và glucose, so với 20-40 phút ở những khu vực khác của cơ thể. Một số khu vực đặc biệt dễ bị thiếu máu cục bộ, một hiện tượng được gọi là tổn thương cục bộ.
2.Triệu chứng của bệnh thiếu máu não
Các triệu chứng thiếu máu não có thể từ nhẹ đến nặng, kéo dài trong thời gian ngắn (từ vài giây đến vài phút). Nếu triệu chứng thiếu máu não cục bộ ngắn có thể tự khỏi trước khi xuất hiện nhồi mối thì được gọi là thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA).
Khi não bộ bị tổn thương do tình trạng thiếu máu não cục bộ gây nên, các triệu chứng có thể sẽ xuất hiện vĩnh viễn, bao gồm:
- Suy nhược cơ thể: Ở 1 bên hoặc cả 2 bên của cơ thể.
- Mất cảm giác hoàn toàn: Ở 1 bên hoặc cả 2 bên của cơ thể.
- Thường xuyên mất phương hướng, nhầm lẫn các vấn đề đơn giản trong cuộc sống.
- Thay đổi hoặc giảm thị lực tại 1 mắt hoặc cả 2 mắt.
- Nhìn đôi: Thường xảy ra khi mắt bị lệch hoặc không hướng vào cùng một vật thể, khiến chúng ta nhìn thấy hai hình ảnh khác nhau. Cả hai hình ảnh đều được gửi đến não mà chúng ta xử lý dưới dạng nhìn đôi.
- Nói lắp bắp.
- Mất hoặc giảm ý thức.
- Suy giảm khả năng phối hợp, giữ thăng bằng.
Ngoài ra, đau đầu và chóng mặt hoa mắt cũng là triệu chứng thiếu máu não thường gặp, đồng thời dễ nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh lý khác.
Đau đầu
Đây là triệu chứng thường gặp ở bất kỳ ai, bất kỳ độ tuổi nào. Đau đầu có thể do nhiều nguyên nhân: căng thẳng kéo dài, mất ngủ, cường độ làm việc cao,… Tuy nhiên, đau đầu cũng là dấu hiệu điển hình của hiện tượng thiếu máu não. Đau đầu do thiếu máu não thường bắt đầu từ cảm giác đau nhói ở một vùng cố định trên đầu, sau đó sẽ lan khắp đầu. Để biết chính xác tình trạng đau đầu của bản thân có phải là dấu hiệu của bệnh thiếu máu não không, hãy thăm khám trực tiếp với bác sĩ.
Chóng mặt hoa mắt
Giống như đau đầu, chóng mặt hoa mắt là triệu chứng phổ biến ở nhiều đối tượng và có tần suất xảy ra thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày. Vì tần suất xuất hiện thường xuyên nên dấu hiệu này thường không phải là vấn đề quá nghiêm trọng. Thế nhưng nếu tình trạng này xảy ra một cách đột ngột khi cơ thể bình thường có thể là dấu hiệu của thiếu máu lên não.
3.Nguyên nhân gây thiếu máu não
Thiếu máu não có thể được gây ra bởi một loạt các nguyên nhân khác nhau, phụ thuộc vào loại thiếu máu và vùng bị ảnh hưởng trong não.
- Tắc nghẽn mạch máu não (đột quỵ cản trở): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của thiếu máu não. Một cục máu đông (mảng tụ máu) hoặc các tạp chất khác có thể ngăn cản lưu thông máu trong mạch máu não. Điều này gây ra sự suy giảm hoặc ngừng lưu thông máu, làm cho vùng não bị ảnh hưởng bị thiếu máu oxy và dưỡng chất.
- Rối loạn mạch máu não: Các vấn đề như giãn nở mạch máu (aneurysm) hoặc co thắt mạch máu (vasospasm) có thể gây ra thiếu máu não. Aneurysm là sự sưng phình của mạch máu, trong khi vasospasm là sự co thắt đột ngột của mạch máu.
- Tắc nghẽn động mạch cổ: Một tắc nghẽn trong các động mạch cổ có thể cản trở dòng máu lên não, gây ra thiếu máu.
- Rối loạn nhịp tim: Rối loạn nhịp tim như nhịp tim không đều (nhịp tim bất thường) hoặc nhịp tim quá chậm có thể dẫn đến thiếu máu não. Khi tim không đập đủ mạnh hoặc đủ nhanh, cung cấp máu cho não có thể bị ảnh hưởng.
- Hạ áp lực máu: Áp lực máu quá thấp (hạ áp lực máu) có thể dẫn đến việc não không nhận được đủ máu cung cấp để hoạt động bình thường.
- Tổn thương động mạch: Các tổn thương, viêm nhiễm, hoặc các vấn đề khác tại động mạch có thể gây ra hạn chế lưu thông máu tới não.
- Rối loạn đông máu: Các rối loạn về cơ chế đông máu có thể gây ra cục máu đông hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành máu đông trong mạch máu não.
- Tổn thương vùng cổ hoặc hàm dưới: Tổn thương vùng cổ hoặc hàm dưới có thể gây ra tắc nghẽn mạch máu đến não thông qua vùng cổ.
- Các yếu tố nguy cơ khác: Các yếu tố như cao huyết áp, tiểu đường, hút thuốc lá, tiêu chảy nặng, cường độ tập thể dục quá mức và nhiều yếu tố khác cũng có thể tăng nguy cơ thiếu máu não.
4.Ai dễ mắc phải tình trạng thiếu máu não?
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh tăng theo tuổi, đặc biệt ở những người trên 65 tuổi.
- Gia đình có tiền sử về đột quỵ hoặc thiếu máu não: Những người có gia đình có tiền sử về đột quỵ hoặc thiếu máu não có nguy cơ cao hơn.
- Cao huyết áp: Đây là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất. Cao huyết áp không được kiểm soát có thể gây hại cho mạch máu của não.
- Hút thuốc lá: Thuốc lá làm hẹp và làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ cục máu đông.
- Béo phì: Béo phì tăng nguy cơ cao huyết áp, bệnh tim và đái tháo đường, tất cả đều là yếu tố nguy cơ cho thiếu máu não.
- Rối loạn nhịp tim: Các rối loạn như nhịp tim không đều (như rung nhĩ) có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, có thể di chuyển lên não và gây tắc nghẽn.
- Đái tháo đường: Đái tháo đường gây tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ thiếu máu não.
- Cholesterol cao: Cholesterol cao có thể dẫn đến tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ thiếu máu não.
- Các bệnh tim: Như bệnh tim mạch, bệnh van tim hay tim bẩm sinh có thể tăng nguy cơ thiếu máu não.
- Sử dụng chất kích thích: Việc sử dụng một số loại chất kích thích như ma túy hoặc thuốc lào có thể tăng nguy cơ thiếu máu não.
5. 1 số thực phẩm tốt cho người bị thiếu máu não
Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối có thể giúp ngăn ngừa nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả bệnh thiếu máu não. Dưới đây là một số thực phẩm và thảo dược mà nhiều nghiên cứu cho thấy có thể hỗ trợ trong việc duy trì sức khỏe não và ngăn ngừa thiếu máu não:
- Rau xanh và hoa quả: Rau xanh như rau chân vịt, bóng bàn, cải xoăn và các loại hoa quả như dứa, kiwi, và quả mâm xôi chứa nhiều chất chống oxi hóa và dưỡng chất có lợi cho sức khỏe não.
- Các loại hạt: Hạt chia, hạt lanh, hạt óc chó, hạt hướng dương chứa nhiều axít béo omega-3, chất xơ và các dưỡng chất khác có lợi cho não.
- Các loại cá: Cá như cá hồi, cá thu, cá mackerel chứa axít béo omega-3, có khả năng giúp giảm nguy cơ thiếu máu não và tăng cường chức năng não.
- Hạt và quả óc chó: Đây là nguồn giàu flavonoid và chất chống oxi hóa, có thể giúp bảo vệ não khỏi tổn thương.
- Quả bơ (avocado): Quả bơ cung cấp axít béo khá bão hòa, tốt cho tim mạch và não.
- Gạo hạt lứt: Gạo hạt lứt có chứa các chất chống oxi hóa và chất xơ, giúp hỗ trợ sức khỏe não và hệ tiêu hóa.
- Cà chua: Cà chua chứa lycopene, một chất chống oxi hóa mạnh có khả năng bảo vệ mạch máu.
- Hạt nho: Hạt nho có chứa resveratrol, một chất chống viêm và chống oxi hóa, có thể tốt cho sức khỏe não.
- Gừng: Gừng có tính chất chống viêm và chất chống oxi hóa, có thể giúp cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ sức khỏe não.
- Nho đen và quả mâm xôi: Chứa chất chống oxi hóa và anthocyanin, có khả năng bảo vệ mạch máu và cải thiện chức năng não.
Tuy nhiên, quan trọng nhất là duy trì một chế độ ăn uống cân đối, giàu dưỡng chất, kết hợp với việc vận động thường xuyên và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá và thức ăn không lành mạnh. Điều này sẽ giúp duy trì sức khỏe cơ thể và não một cách tốt nhất.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
HƯỚNG DẪN ĐI KHÁM TẠI BỆNH VIỆN RĂNG HÀM MẶT TRUNG ƯƠNG NĂM 2023
