Cây xạ đen là một trong các loại dược liệu cực quý hiếm. Lá xạ đen còn có thể dùng đơn lẻ hay phối hợp với các vị thuốc khác hoặc sắc lấy nước để trị bệnh và tăng cường khả năng miễn dịch cực hiệu quả, đặc biệt là bệnh ung thư. Vì vậy, cây xạ đen được gọi là cây ung thư.
I. Tổng quan về cây xạ đen
Cây xạ đen cũng được coi là cây ung thư (theo dân tộc Mường ở tỉnh Hoà Bình) , cây quả nâu, bách giải, bạch vạn hoa, thanh giang đằng, dây gối, . .. Tên khoa học của xạ đen là Celastrus hindsii Benth ex Hook, trong họ dây gối (Celastraceae) . Ở nước ta, cây xạ đen mọc chủ yếu ở vùng đồi núi, điển hình là tỉnh Hoà Bình, Thanh Hóa và Ninh Bình.
Cây xạ đen là một loại thực vật dây leo và thân gỗ, dài khoảng 3 – 10m. Xạ đen mọc theo bụi, cây non thì có màu xám nhạt và không có lông, thân cây già lại có màu xanh nâu và nhiều lông.
Lá của cây xạ đen mọc đối nhau, phiến lá hình bầu dục và đầu tròn, chiều cao của lá khoảng từ 7 – 12cm, chiều rộng khoảng 3 – 5cm, mép lá có răng cưa nhỏ. Cuống lá rất ngắn, dài chừng 5 – 7mm.
Hoa của cây xạ đen có màu trắng, 5 cánh và thường nở thành chùm ở nách hay ngọn lá, chùm hoa cao chừng 5 – 10cm, phần cuống hoa dài khoảng 2 – 4mm. Quả xạ đen có hình giống quả trứng và dài khoảng 1cm. Quả nang có màu trắng, ngả vàng khi chín và chia làm 3 mảnh. Cây xạ đen ra hoa vào khoảng tháng 3 đến tháng 5 và có quả từ tháng 8 đến tháng 12.
Có thể hái lá cây xạ đen về sử dụng như dược liệu ở bất cứ lúc nào, tuy nhiên muốn đạt hiệu quả dược tính cao thì phải chờ đến khi cây trưởng thành. Rửa lại với nước sạch các bộ phận của cây xạ đen sau khi hái, chặt thành khúc nhỏ và đem phơi nắng hay hong ráo rồi bỏ vô bao nilon để dành sử dụng quanh năm.
II. Cách phân biệt cây xạ đen với các loại cây khác
Nằm trong họ xạ gồm có cả xạ trắng, xạ vàng và xạ lai , vì thế người dùng rất dễ dàng phân biệt những loài trong họ này với nhau. Tuy nhiên, xạ vàng và xạ đen là hai loại phổ biến nhất thường sử dụng để chế tạo dược phẩm. Dưới đây là cách nhận biết loài xạ đen với các cây không chung họ:
Cây xạ đen: Cây này có lá nhỏ và màu tím nhạt, thân cây sẫm màu. Sau khi phơi héo, lá sẽ bị dập nhưng không giòn, có mùi hương dịu, thân cây ngả qua màu đen và có mùi thơm.
Cây xạ vàng: Cây tươi có lá mỏng và màu đen, mép lá không có răng cưa. Sau khi phơi khô, lá cây càng nhanh bị nát và giòn, thân cây đổi qua màu trắng và không có mùi thơm.
Ngoài những cây trong họ, xạ đen cũng bị nhầm lẫn với cây chùm rụm, cây đót và cây xạ đen Hòa Bình. Tuy nhiên, các thành phần khi tiến hành thử nghiệm cho thấy hoàn toàn khác nhau, cụ thể là tác dụng chống tế bào ung thư phổi và gan.
III. Cây xạ đen có tác dụng gì?
“Cây xạ đen có tác dụng gì?” Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh công dụng của cây xạ đen. Vì vậy, xạ đen là một loại dược liệu được sử dụng phổ biến trong cả Đông y và Tây y.
3.1. Hỗ trợ điều trị các bệnh khối u, ung thư
Như đã nói ở trên, cây xạ đen được gọi là cây ung thư bởi có khả năng hỗ trợ chữa trị ung thư cực tốt, điển hình là ung thư ruột kết, ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư vú, . .. đó là nhờ sử dụng các hợp chất maytenfolone A, flavonoid, quinone, saponin có trong cây xạ đen, cụ thể:
Flavonoid: Có khả năng làm giảm và kháng các phản ứng oxi hoá của những tế bào gốc độc hại gây ra ung thư, khối u. Nhờ vậy, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân của bệnh ung thư và những tổn thương do bức xạ tạo nên.
Quinone: Có khả năng ức chế những tế bào ung thư để nhanh chóng thải loại ra khỏi cơ thể. Cùng với flavonoid, hai hoạt chất trên làm gia tăng tốc độ và hiệu quả tiêu diệt tế bào ung thư.
Saponin: Có khả năng kích thích các tế bào ung thư tăng trưởng, giúp phục hồi cấu trúc của một số mô đã hư hại và ngăn chặn sự phát triển di căn.
3.2. Điều trị các bệnh về gan
Các hoạt chất có trong lá xạ đen có tác dụng ức chế virus gây bệnh viêm gan như viêm gan B, A và C. .. Ngoài ra, với tác dụng ngăn chặn quá trình lipid, xạ đen còn dùng trong chữa viêm gan nhiễm độc cholesterol. Xạ đen cũng giúp điều trị chứng viêm gan mãn tính phát triển thành xơ gan.
3.3. Điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh
Nhờ tính chất thanh nhiệt, lợi tiểu nên xạ đen được coi là liều thuốc trị bệnh mất ngủ và suy nhược thần kinh cực tốt. Khi sử dụng, xạ đen làm giảm các triệu chứng hoa mắt, đau đầu và tăng cường lưu thông máu lên não giúp ngăn ngừa tai biến mạch máu não.
3.4. Chữa mụn nhọt, lở loét trên da
Cùng với đặc tính kháng khuẩn, chống virus và tính hàn của xạ đen có khả năng hỗ trợ chữa trị mụn nhọt, lở loét trên cơ thể cực kỳ hiệu quả, giảm đau và nhanh chóng phục hồi vết thương.
3.5. Giúp tăng cường sức đề kháng và chữa một số bệnh khác
Xạ đen là thành phần của một số bài thuốc dân gian sử dụng trong điều trị những bệnh liên quan cơ và xương khớp như thoái hoá cột sống, đau dây thần kinh thắt lưng, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp dạng thấp, . ..
Ngoài ra, đây cũng là vị thuốc giúp làm hạ cholesterol và huyết áp, ngăn chặn xơ vữa động mạch, an thần, bồi bổ khí huyết, cải thiện sức miễn dịch ở người già để phòng chống bệnh tật.
Xem thêm: Hoa đu đủ đực và công dụng thần kì của loại “thần dược” này
IV. Cách dùng cây xạ đen và những lưu ý
Sau khi biết cây xạ đen chữa bệnh gì thì cách sử dụng cây xạ đen như thế nào cũng rất cần thiết. Có nhiều cách sử dụng cây xạ đen khác nhau, tuỳ thuộc theo mục đích của người dùng. Xạ đen là loại thảo dược quý có thể sử dụng được ở dạng tươi và khô, các bộ phận của nó từ thân đến lá, cành đều dùng làm thuốc.
- Cách sử dụng xạ đen tươi: Rửa sạch lá và thân cây xạ đen còn tươi (mỗi bộ phận khoảng 50 g) , sau đó bỏ vào xoong hoặc ấm đun cùng 2 lít nước rồi dùng.
- Cách sử dụng xạ đen khô: Đun sôi nước dùng hay nấu chè lá xạ đen khô (khoảng 20 – 30 g) chắt lấy nước uống hàng ngày.
Lưu ý, phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ tuyệt đối không được dùng xạ đen khi không có chỉ định của thầy thuốc.
Trà hay nước hãm bằng cây xạ đen bạn nên dùng trong ngày, không được ngâm qua đêm sẽ lên men không lợi cho cơ thể. Bây giờ thì bạn đã biết cây xạ đen trị những bệnh gì. Nhờ các hoạt chất maytenfolone A, flavonoid, quinone, saponin nên xạ đen là loại thảo dược được sử dụng phổ biến ở Đông và Tây y trong hỗ trợ chữa bệnh ung thư. Ngoài ra, xạ đen cũng có tác dụng đối với một số bệnh lý về gan, xương khớp, tim mạch, giúp gia tăng sức miễn dịch và chữa mất ngủ hữu hiệu.
V. Cây xạ đen có tác dụng gì?
Cây xạ đen hay được gọi là cây ung thư bởi thành phần hoá học của nó có tác dụng ức chế tế bào ung thư, cụ thể là ung thư gan và ung thư phổi. Cây xạ đen có thành phần hoá học là các polyphenol (axit lithospermic và axit lithospermic B, axit rosmarinic, kaempferol 3 – rutinoside, rutin) ; sesquiterpene và triterpene cùng nhiều loại hợp chất hữu cơ như axit amin, quinone, flavonoid, tanin, . ..
Với mỗi thành phần đó, cây xạ đen có những tác dụng phụ như:
- Chống khối u: Những hợp chất polyphenol, flavonoid, quinone trong cây xạ đen có khả năng ngăn chặn tế bào ung thư tăng trưởng, giải phóng tế bào ung thư khiến chúng nhanh chóng bị tiêu diệt, qua đó hạn chế phát triển khối u và di căn.
- Chống oxy hoá: Một số chất flavonoid có trong cây xạ đen có khả năng kháng lại các gốc tự do và làm giảm thiểu sự tác động của gốc này lên cơ thể.
- Chống nhiễm khuẩn: Ngoài ra, hợp chất saponin triterpenoid trong xạ đen có khả năng bảo vệ tế bào khỏi nhân vi khuẩn thâm nhập.
Về Đông y, cây xạ đen có vị rất ngọt hơi đắng, tính ôn và có các tác dụng sau:
- Điều trị bệnh viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chữa gan nhiễm mỡ gây vàng da
- Giải độc, chống viêm, mụn nhọt trên da
- Ổn định huyết áp, an thần
- Giúp giảm đau, thư giãn, tăng cường sức khoả
- Chữa khối u
- Trị một số bệnh lý xương khớp, huyết áp
Tuỳ từng bài thuốc liều sử dụng xạ đen sẽ khác, nhưng cũng chỉ cần uống xạ đen khoảng 70 g/ngày và phải hỏi ý kiến bác sĩ mới có thể quyết định liều dùng thích hợp.
VI. Một số bài thuốc từ cây xạ đen
Xạ đen là loại thảo dược duy nhất kết hợp tốt với thân, cành và lá, sử dụng tươi hay khô đều được. Một số bài thuốc khác từ cây xạ đen gồm:
- Thanh huyết, nhuận tràng, rong kinh: Hong sạch và sao vàng xạ đen (15g) , kim ngân hoa (12g) , sau đó sắc với nước uống hàng ngày.
- Tăng cường trí nhớ, giảm mệt mỏi: Nấu thành nước dùng trong ngày một số loại thảo dược như xạ đen, nấm linh chi, giảo cổ lam (mỗi loại 15g) .
- Hỗ trợ chữa một số bệnh lý của gan: Đun 2 lít nước với xạ đen (5g cả vỏ và thân rễ) , mật nhân (10g) , chanh dây (30g) rồi sắc lấy nước dùng trong ngày.
- Giải độc gan, hỗ trợ hệ tuần hoàn, phòng ngừa ung thư: Nấu 1,5 lít nước với xạ đen và xạ vàng (mỗi loại 100g) , cây B1 (30g) , lá máu gà (kê huyết đằng) rồi dùng hàng ngày. Hoặc cũng có thể nấu với xạ đen (70g cả vỏ và thân cây) sau đấy sắc lên để nguội dùng trong ngày.
- Cầm máu, trị vết thương: Vệ sinh cơ thể sạch sẽ và dùng khoảng 3 – 5 lá xạ đen còn sống đã vò nhỏ bôi lên tay, sau đó rửa lại nhằm chống nhiễm khuẩn.
- Hỗ trợ chữa ung thư gan, ung thư phổi: Nấu bằng nước sạch với một số vị thảo dược như xạ đen và hoàn ngọc (mỗi loại 50g) , bán chi liên (10g) , bạch hoa xà (20g) . Nên dùng sau mỗi bữa ăn khoảng 30 phút và sử dụng 2 lần/ngày.
VII. Một số lưu ý khi dùng cây xạ đen dược liệu
Cũng giống các vị thuốc và thảo dược nói chung, trước khi dùng cây xạ đen như dược liệu cần hỏi ý kiến của lương y, bác sĩ nhằm không bị phản ứng phụ hoặc tương tác thuốc. Một số lưu ý về cây xạ đen nên thận trọng khi sử dụng bao gồm:
- Không dùng vượt quá liều lượng quy định bởi sẽ gây hạ huyết áp, bị hoa mắt, chóng mặt.
- Thuốc hay trà từ cây xạ đen sau khi sắc hoặc hãm cần chế vừa đủ, đúng liều lượng và sử dụng hết trong ngày. Tránh ngâm thuốc qua đêm khi dùng sẽ gây lạnh bụng, tiêu chảy và đầy bụng.
- Xạ đen có tính an thần và trị mất ngủ nên không gây chóng mặt, ngủ gật.
- Không nên sử dụng đối với người mắc bệnh thận bởi có thể gây suy thận.
- Không nên tự ý nâng hạ liều lượng hay kết hợp với một số loại thảo dược khác nhằm tránh tạo ra những tác dụng không tốt.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc có con còn bé và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là nhóm đối tượng không khuyến khích áp dụng, nếu muốn dùng xạ đen trong chữa trị một số bệnh ung thư nên tham khảo ý kiến của bác sỹ.
- Không sử dụng đồ uống có cồn và một số loại thức ăn từ ngô, sắn, măng tre, rau dền, . .. khi dùng thuốc xạ đen bởi sẽ gây mất hiệu quả.
- Nếu đang sử dụng thuốc Tây y trong chữa trị ung thư nên dùng thuốc Tây và các bài thuốc từ cây xạ đen cách nhau tối thiểu 30 phút mới có hiệu quả và không tương tác thuốc.
Cây xạ đen là vị thuốc nam cực quý hiếm với tác dụng đẩy lùi căn bệnh ung thư. Ngoài ra, cây cũng có tác dụng lợi tiểu, giải toả stress, cải thiện hệ miễn dịch và chữa một số bệnh viêm gan khác. ..
Dưới đây là bài viết mà Bedental chia sẻ, bạn có thắc mắc gì cần giải đáp hoặc tư vấn về tình trạng hiện tại có thể liên lạc với đội ngũ bác sĩ để được giải đáp chi tiết tận tình nhất . Bạn có thể tham khảo thêm Lấy cao răng và tẩy trắng răng đồng thời cùng một lúc được không? Có nên lấy cao răng thường xuyên?
BÍ QUYẾT TẨY TRẮNG RĂNG TẠI NHÀ HIỆU QUẢ DỄ THỰC HIỆN
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội,
CS2: 98C Chiến Thắng, Văn Quán, Hà Đông
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
56 Nguyễn Đình Chiểu, Đa Kao, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần.
Website: https://bedental.vn/