Trẻ sốt mọc răng: Dấu hiệu, cách chăm sóc và lưu ý cha mẹ cần biết

Sốt mọc răng là hiện tượng phổ biến trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn từ 4 đến 24 tháng tuổi. Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), khoảng 65–70% trẻ sơ sinh có dấu hiệu sốt nhẹ khi mọc răng, do nướu bị sưng đỏ và phản ứng viêm tại chỗ. Dù đây là hiện tượng sinh lý bình thường, cha mẹ vẫn cần hiểu rõ dấu hiệu nhận biết và cách chăm sóc đúng cách để tránh nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Khi nào trẻ bắt đầu mọc răng?

Thông thường, trẻ bắt đầu mọc răng trong giai đoạn từ 4 – 7 tháng tuổi, tuy nhiên thời điểm này có thể sớm hoặc muộn hơn tùy vào cơ địa. Một số bé mọc răng sớm từ 3 tháng, trong khi có trẻ đến 12 tháng mới nhú chiếc răng đầu tiên.

Thứ tự mọc răng sữa của trẻ thường như sau:

• Hai răng cửa giữa hàm dưới.
• Hai răng cửa giữa hàm trên.
• Hai răng cửa bên hàm trên.
• Hai răng cửa bên hàm dưới.
• Răng hàm nhỏ.
• Răng nanh và răng hàm lớn.

Trẻ thường mọc đủ 20 răng sữa trước 3 tuổi. Nếu sau 36 tháng bé vẫn chưa mọc đủ răng, cha mẹ nên đưa con đến nha khoa uy tín như BeDental để được thăm khám và chụp X-quang răng, kiểm tra nguyên nhân chậm mọc.

Theo Bộ Y tế Việt Nam, răng sữa đóng vai trò quan trọng giúp trẻ ăn uống, phát âm và định hướng vị trí cho răng vĩnh viễn sau này. Vì vậy, theo dõi quá trình mọc răng của trẻ ngay từ sớm là điều vô cùng cần thiết.

Xem thêm: Sâu Răng Trẻ Em: Nguyên Nhân & Cách Điều Trị

Dấu hiệu sốt mọc răng ở trẻ sơ sinh

Sốt mọc răng thường xuất hiện khi nướu sưng đỏ, răng chuẩn bị nhú ra ngoài. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể trẻ khi mô lợi bị kích thích. Cha mẹ có thể nhận biết trẻ bị sốt mọc răng qua các dấu hiệu sau:

Sốt nhẹ từ 38 – 38,5°C

Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Trẻ thường chỉ sốt nhẹ trong khoảng 1–3 ngày trước khi răng nhú. Nếu thân nhiệt vượt quá 38,5°C và kéo dài trên 48 giờ, rất có thể bé đang mắc bệnh nhiễm khuẩn khác chứ không phải do mọc răng.

Nướu sưng đỏ, căng mọng

Nướu nơi răng sắp mọc sẽ sưng tấy, đỏ hơn bình thường, đôi khi có thể thấy rõ phần răng trắng nhạt bên dưới.

Trẻ chảy nước dãi nhiều

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), khoảng 85% trẻ mọc răng tiết nước bọt nhiều hơn bình thường do tuyến nước bọt hoạt động mạnh. Nếu không vệ sinh thường xuyên, nước dãi có thể gây hăm, phát ban quanh miệng.

Hay ngậm tay hoặc gặm đồ vật

Cảm giác ngứa nướu khiến trẻ thường xuyên muốn nhai, gặm đồ để giảm khó chịu.

Biếng ăn, quấy khóc, khó ngủ

Do nướu đau và thân nhiệt tăng, trẻ thường mệt mỏi, quấy khóc và ăn ít. Một số bé còn bỏ bú tạm thời trong 1–2 ngày.

Ngoài ra, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng kèm theo như: chảy nước mũi, hắt hơi nhẹ, ho, phát ban nhẹ quanh miệng. Tuy nhiên, những triệu chứng này chỉ nên kéo dài tối đa 5–7 ngày. Nếu lâu hơn, cha mẹ cần cho trẻ đi khám.

Phân biệt sốt mọc răng và sốt bệnh lý

Việc nhầm lẫn giữa sốt mọc răng và sốt do bệnh là nguyên nhân khiến nhiều phụ huynh điều trị sai cách.

Việc phân biệt giữa hiện tượng trẻ sốt mọc răng và sốt thông thường (sốt do bệnh lý) là cực kỳ quan trọng đối với cha mẹ. Cơ thể trẻ nhỏ rất nhạy cảm và dễ bị sốt, ốm vặt, nên nếu nhầm lẫn, việc chăm sóc có thể không đúng cách, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của bé.

Cả hai hiện tượng này đều có điểm chung là thân nhiệt của bé cao hơn bình thường, trẻ trở nên mệt mỏi và quấy khóc liên tục, đôi khi kèm theo biếng ăn, bỏ bú. Tuy nhiên, các triệu chứng đi kèm lại hoàn toàn khác nhau.

Hiện Tượng Trẻ Sốt Do Mọc Răng

Sốt do mọc răng là một tình trạng không hiếm gặp và thường chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể với quá trình răng đang đẩy xuyên qua nướu. Việc nhận biết các triệu chứng đặc trưng sẽ giúp cha mẹ xử lý dễ dàng hơn.

Các em bé khi mọc răng thường có những dấu hiệu rất đặc trưng tại khoang miệng như chảy dãi rất nhiều, phần nướu răng sưng đỏ và trẻ cảm thấy đau nhức, khó chịu vô cùng tại vùng nướu.

Chính vì cảm giác ngứa và khó chịu ở nướu, trẻ thường có thói quen cắn hoặc gặm các đồ vật xung quanh mình.

Trong thời gian này, các em bé thường tỏ ra cáu kỉnh, quấy khóc liên tục, thỉnh thoảng có biểu hiện đờ đẫn hoặc khó ngủ. Đây là những biểu hiện hết sức bình thường của sự khó chịu do mọc răng.

Đặc biệt, khi bị sốt do mọc răng, thân nhiệt của trẻ không quá cao (thường dưới 38.5 độ C), và các hiện tượng bệnh lý như sổ mũi, ho hoặc tiêu chảy gần như không xảy ra.

Với những dấu hiệu kể trên, cha mẹ có thể dễ dàng nắm được và chăm sóc trẻ bằng các biện pháp làm dịu nướu (như dùng vòng ngậm lạnh) thay vì dùng thuốc trị bệnh thông thường.

Xem thêm: Trẻ 10 tháng chưa mọc răng có sao không? Nguyên nhân và cách xử lý đúng cách

Hiện Tượng Trẻ Sốt Thông Thường (Sốt Do Bệnh Lý)

Sốt thông thường là phản ứng của cơ thể với các tác nhân gây bệnh bên ngoài và thường có tính chất nghiêm trọng hơn sốt mọc răng.

Thân nhiệt của bé khi bị sốt thông thường thường dao động từ 38 độ C trở lên, thậm chí có thể sốt cao hơn. Kèm theo đó là các hiện tượng như rét run người hoặc hay bị đổ mồ hôi trộm.

Khác với sốt mọc răng, trong trường hợp này, các em bé thường có thêm các triệu chứng của bệnh lý đường hô hấp hoặc tiêu hóa như sổ mũi, đau họng, ho, hoặc tiêu chảy.

Tình trạng sốt cao khiến cơ thể bé mất nước, trở nên mệt mỏi, uể oải vô cùng. Trẻ biếng ăn hơn so với bình thường vì cơ thể mệt mỏi, đắng miệng hoặc mất cảm giác ngon miệng khi ăn.

Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị sốt, từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Một số nguyên nhân chính thường gặp là do cơ thể bé bị vi rút hoặc vi khuẩn tấn công. Các lý do khác bao gồm: bé bị rối loạn hệ miễn dịch, rối loạn trung tâm điều hòa thân nhiệt. Ngoài ra, hiện tượng sốt cũng có thể xảy ra như một tác dụng phụ sau khi các em bé đi tiêm chủng vắc xin.

Trong từng trường hợp sốt khác nhau, cha mẹ cần phân biệt rõ ràng để tìm ra phương pháp chăm sóc trẻ phù hợp nhất, có thể là làm dịu cơn đau mọc răng hoặc cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để điều trị bệnh lý.

Dưới đây là bảng phân biệt:

Dấu hiệu	Sốt mọc răng	Sốt bệnh lý
Mức độ sốt	Dưới 38,5°C, kéo dài 1–3 ngày	Thường trên 38,5°C, kéo dài >3 ngày
Biểu hiện khác	Sưng lợi, chảy dãi, gặm đồ vật	Ho, sổ mũi, nôn, tiêu chảy, phát ban toàn thân
Mức độ mệt mỏi	Trẻ vẫn chơi, bú bình thường	Trẻ lừ đừ, bỏ bú, quấy khóc nhiều
Cần dùng thuốc	Thường không cần, chỉ hạ sốt nhẹ nếu >38,5°C	Cần khám bác sĩ, có thể dùng kháng sinh, thuốc hạ sốt

Nếu trẻ có biểu hiện sốt cao, co giật, tiêu chảy hoặc phát ban lan rộng, cha mẹ tuyệt đối không tự điều trị tại nhà mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc nha khoa nhi chuyên sâu để được chẩn đoán.

Cách chăm sóc trẻ khi sốt mọc răng

Giảm đau và hạ sốt an toàn

• Nếu nhiệt độ >38,5°C, có thể cho trẻ uống paracetamol theo chỉ định bác sĩ (10–15mg/kg/lần, mỗi 4–6 tiếng).
• Dùng khăn mềm ướt chườm ấm ở trán hoặc nách giúp hạ nhiệt.
• Không tự ý sử dụng thuốc bôi nướu chứa lidocain hoặc cồn, vì có thể gây ngộ độc.

Làm dịu nướu sưng

• Dùng vòng gặm bằng silicon để trẻ nhai giúp giảm ngứa nướu.
• Có thể cho bé gặm khăn sạch để mát trong tủ lạnh (không để ngăn đá) giúp nướu dễ chịu hơn.
• Massage nướu nhẹ bằng ngón tay sạch khoảng 2–3 lần/ngày.

Vệ sinh răng miệng

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ, việc vệ sinh miệng cần thực hiện ngay khi trẻ mọc chiếc răng đầu tiên:

• Dùng gạc mềm quấn quanh ngón tay nhúng nước ấm lau sạch nướu.
• Khi trẻ có nhiều răng hơn, nên dùng bàn chải lông siêu mềm và kem đánh răng dành cho trẻ em (chứa <1000ppm fluoride).
• Sau khi mọc răng, cha mẹ nên đưa trẻ khám răng định kỳ 6 tháng/lần tại nha khoa BeDental, nơi có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong chăm sóc răng miệng trẻ nhỏ.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

• Cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ hoặc sữa công thức đầy đủ.
• Ưu tiên thức ăn mềm, dễ nuốt như cháo, súp, sinh tố, sữa chua.
• Bổ sung canxi, vitamin D, kẽm và lysine giúp răng chắc khỏe và hỗ trợ tiêu hóa.
• Không ép trẻ ăn khi đang sốt; chia nhỏ bữa và khuyến khích ăn từng chút một.

Xem thêm: Trám Răng Cho Bé Có Được Không? BeDental giải đáp

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc nha khoa khi thấy các dấu hiệu sau:

• Sốt trên 38,5°C kéo dài hơn 2 ngày.
• Trẻ bỏ bú, mệt lả, nôn nhiều hoặc tiêu chảy.
• Lợi sưng đỏ, chảy mủ, có mùi hôi.
• Răng mọc lệch, mọc chậm bất thường so với độ tuổi.

Tại BeDental, các bác sĩ chuyên khoa Nhi và Răng Hàm Mặt sẽ tiến hành kiểm tra, chụp phim X-quang (nếu cần) để xác định tình trạng phát triển răng sữa và đưa ra hướng xử lý phù hợp, giúp trẻ giảm đau và mọc răng đúng tiến độ.

BeDental – địa chỉ chăm sóc răng miệng trẻ em uy tín tại Việt Nam

BeDental là một trong những hệ thống nha khoa hàng đầu chuyên sâu về răng trẻ em, với đội ngũ bác sĩ tốt nghiệp từ Đại học Y Hà Nội và tu nghiệp quốc tế. Tại đây, trẻ được:

• Khám, tư vấn và theo dõi quá trình mọc răng định kỳ.
• Điều trị các vấn đề răng sữa như sâu răng, viêm lợi, mọc lệch.
• Hướng dẫn cha mẹ vệ sinh và chăm sóc răng miệng cho bé đúng chuẩn.

Theo thống kê của BeDental năm 2024, hơn 92% trẻ được theo dõi mọc răng đúng tiến độ và không gặp biến chứng viêm nướu sau khi được chăm sóc định kỳ.

Sốt mọc răng là hiện tượng sinh lý bình thường trong quá trình phát triển của trẻ, nhưng nếu không theo dõi sát sao, cha mẹ có thể nhầm với các bệnh lý nguy hiểm khác. Hãy chú ý các dấu hiệu như nướu sưng đỏ, sốt nhẹ, biếng ăn, quấy khóc… để kịp thời chăm sóc trẻ đúng cách.

Việc vệ sinh răng miệng sớm, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và khám định kỳ tại nha khoa uy tín như BeDental sẽ giúp trẻ có hàm răng khỏe mạnh, phát triển toàn diện và giảm tối đa nguy cơ biến chứng răng miệng sau này.

Xem thêm: Bé sốt mọc răng: Dấu hiệu bình thường hay cảnh báo bất thường?