Viêm đại tràng là một bệnh viêm nhiễm ảnh hưởng đến niêm mạc của đại tràng, một phần quan trọng của hệ tiêu hóa.Mặc dù đây là một bệnh phổ biến nhưng việc phòng ngừa và điều trị vẫn chưa được thực hiện đúng cách.
Rất nhiều bệnh nhân hiện nay không đến bệnh viện thăm khám, điều trị mà chọn chữa bệnh bằng các loại thuốc dân gian không rõ nguồn gốc, chưa được chứng minh tính hiệu quả. Hậu quả là bệnh không được chữa khỏi mà ngày càng trở nên nghiêm trọng, khiến người bệnh phải gánh chịu nhiều biến chứng nặng nề. Vậy nên hôm nay hãy cùng Bedental tìm hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh viêm đại tràng.
1.Viêm đại tràng là gì?
Viêm đại tràng là tình trạng viêm loét đại tràng có thể do nhiễm khuẩn, bệnh viêm đường ruột (IBD), thiếu máu, phản ứng dị ứng hoặc viêm đại tràng vi thể. Viêm đại tràng mạn tính thường là tình trạng kéo dài suốt đời và hiện nay vẫn không có phương pháp điều trị triệt để mà chỉ có những phương pháp hỗ trợ nhằm góp phần cải thiện tình trạng bệnh.
Phân loại viêm đại tràng
Bệnh viêm đại tràng được phân làm các nhóm như sau:
- Bệnh viêm ruột – Inflammatory bowel disease (IBD): Là bệnh viêm mạn tính hoặc tái phát của đường ruột bao gồm viêm loét đại trực tràng (ulcerative colitis – UC) và bệnh Crohn. Viêm loét đại trực tràng (ulcerative colitis – UC) là tình trạng viêm rải rác, không đặc hiệu, viêm không rõ nguyên nhân ở trực tràng và đại tràng, gây viêm tấy và loét đại tràng. Bệnh Crohn: là bệnh viêm mạn tính không rõ căn nguyên, đặc trưng bởi tình trạng viêm hoặc loét toàn bộ các phần của đường ruột và tổn thương phân bố không liên tục.
- Viêm đại tràng giả mạc (PC): Viêm đại tràng giả mạc (PC) xảy ra bởi sự gia tăng quá mức của vi khuẩn Clostridium difficile. Loại vi khuẩn này có thể sống trong ruột nhưng không gây ra vấn đề gì bởi vì nó được cân bằng với sự xuất hiện của vi khuẩn có lợi. Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi gây hại cho đường ruột dẫn đến việc tăng sinh quá mức C.difficile gây viêm đại tràng giả mạc.
- Viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ (IC): thiếu máu cục bộ (IC) xảy ra khi lưu lượng máu đến đại tràng đột ngột bị cắt đứt hoặc hạn chế. Cục máu đông là một trong số ít những nguyên nhân gây tắc đại tràng hay gặp. Các bệnh lý và yếu tố làm tăng khả năng viêm đại tràng do thiếu máu bao gồm: Viêm mạch; bệnh đái tháo đường; ung thư ruột kết; mất nước; mất máu; suy tim; chấn thương; tác dụng phụ của thuốc, phẫu thuật vùng bụng hoặc động mạch lớn như động mạch chủ.
- Viêm đại tràng vi thể: là tình trạng viêm đại tràng gây nên tiêu chảy nước kéo dài. Khi soi đại trực tràng tất cả các kết quả đều nằm trong giới hạn bình thường, đại tràng tổn thương chỉ được chẩn đoán dựa trên kết quả mô học. Viêm đại tràng vi thể được chia làm hai dạng: Viêm đại tràng lympho và viêm đại tràng collagen. Các yếu tố nguy cơ gây ra viêm đại tràng vi thể bao gồm: nghiện thuốc lá, bệnh lý tự miễn, người trên 50 tuổi, giới tính nữ. .. Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh vi thể là tiêu chảy mãn tính, đầy bụng chướng bụng, sụt cân, nôn ói, mất nước.
- Viêm đại tràng dị ứng ở trẻ sơ sinh: Viêm đại tràng dị ứng là một tình trạng xảy ra ở trẻ sơ sinh, nhất là trong vòng hai tháng đầu sau khi sinh. Tình trạng này có thể gây ra những triệu chứng cho trẻ sơ sinh bao gồm trào ngược, buồn nôn, quấy khóc và đôi khi có máu trong phân. Mặc dù các bác sĩ không biết rõ căn nguyên của bệnh viêm đại tràng dị ứng nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, có thể là trẻ sơ sinh có phản ứng dị ứng do bị mẫn cảm với một vài thành phần trong sữa mẹ. Ngoài ra tình trạng bệnh ở trẻ sơ sinh cũng có thể do giun, vi-rút hoặc ngộ độc thực phẩm bởi vi khuẩn.
2. Nguyên nhân dẫn tới viêm đại tràng
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh nhưng phần lớn là do chế độ ăn uống không điều độ, thiếu khoa học như đồ ăn thức uống mất vệ sinh, đồ ăn ôi thiu, khó tiêu, gây hại cho niêm mạc đại tràng; có giun sống ký sinh trong ruột; chế độ sinh hoạt không hợp lý như làm việc liên tục không được nghỉ ngơi, gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Tuy nhiên không phải viêm đại tràng nào cũng có nguyên nhân rõ ràng, đôi khi không xác định được nguyên nhân cụ thể.Một số nguyên nhân khác cũng có thể kể đến như :
- Yếu tố di truyền: Có khả năng di truyền trong một số trường hợp. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh viêm đại tràng, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
- Miễn dịch: Các vấn đề liên quan đến miễn dịch có thể góp phần gây ra viêm đại tràng. Hệ thống miễn dịch không hoạt động bình thường có thể dẫn đến việc cơ thể tấn công lầm lỡ các tế bào trong đại tràng.
- Vi khuẩn và nhiễm trùng: Một số nghiên cứu cho thấy vi khuẩn có thể góp phần vào viêm đại tràng bằng cách kích thích phản ứng miễn dịch trong đại tràng.
- Tác động môi trường và lối sống: Môi trường và lối sống cũng có thể góp phần vào việc gây ra viêm đại tràng. Hút thuốc lá, thức ăn không cân đối, căng thẳng tâm lý, thiếu hoạt động thể chất đều có thể ảnh hưởng đến tình trạng đại tràng.
- Tác động tâm lý: Căng thẳng, căng thẳng tinh thần và tình trạng tâm lý không ổn định có thể gây ra hoặc làm tăng triệu chứng của viêm đại tràng.
- Tác động chất hóa học và thức ăn: Một số người bệnh có thể phản ứng mạnh với một số loại thức ăn, chất bảo quản, chất phụ gia, thức ăn gia vị, gây ra triệu chứng viêm đại tràng.
- Sự cân bằng vi khuẩn đường ruột: Một môi trường vi khuẩn đường ruột không cân đối có thể ảnh hưởng đến tình trạng đại tràng.
3. Đối tượng dễ mắc viêm đại tràng
Mặc dù loại bệnh này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng có một số đối tượng có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này.
- Người trên 50 tuổi: Nguy cơ mắc viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ (IC) cao hơn đối với người trên 50 tuổi, đang mắc bệnh tim hoặc có nguy cơ mắc bệnh suy tim, huyết áp thấp, đã được phẫu thuật bụng…
- Người trẻ: Viêm đại tràng có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng thường bắt đầu ở người trẻ tuổi, thường từ 15 đến 30 tuổi.
- Người da màu và người gốc Á: Có một số nghiên cứu cho thấy người da màu và người gốc Á có nguy cơ cao hơn mắc bệnh viêm đại tràng.
- Người có tiền sử bệnh miễn dịch: Những người đã từng mắc các bệnh miễn dịch như viêm khớp, bệnh tự miễn dịch khác có thể có nguy cơ tăng cao mắc viêm đại tràng.
- Người có tiền sử nhiễm trùng đường tiêu hóa: Nhiễm trùng đường tiêu hóa có thể là một yếu tố nguy cơ gây ra viêm đại tràng.
- Người có lối sống không lành mạnh: Thói quen ăn uống không tốt, thiếu hoạt động thể chất, hút thuốc lá và tiếp xúc với môi trường ô nhiễm có thể tăng nguy cơ mắc viêm đại tràng.
- Người có tình trạng tâm lý không ổn định: Căng thẳng tinh thần và tình trạng tâm lý không ổn định có thể góp phần vào việc gây ra hoặc làm tăng triệu chứng của viêm đại tràng.
4.Triệu chứng khi mắc viêm đại tràng
- Triệu chứng viêm đại tràng mãn tính: Triệu chứng tùy thuộc nguyên nhân. Người bệnh thường có các biểu hiện như đau bụng kéo dài ở nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu, cơn đau thường giảm khi đã đi đại tiện; Phân bất thường chủ yếu là phân lỏng và đi nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, cũng nhiều trường hợp táo bón, phân lẫn máu hoặc nhầy; cơ thể mệt mỏi, suy nhược, sụt cân.
- Triệu chứng viêm đại tràng cấp tính: Người bệnh bị đau quặn thắt bụng dưới, dọc theo khung đại tràng, có cảm giác đầy hơi, chướng bụng; rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất là tiêu chảy, phân có thể kèm máu, đi nhiều lần trong ngày; chán ăn, mệt mỏi, có thể kèm sốt nhẹ.
5. Biến chứng của viêm đại tràng
- Viêm nhiễm ngoại biên: Các mắt và da có thể bị viêm nhiễm trong viêm đại tràng, gây ra triệu chứng như đỏ, sưng, đau và khó chịu.
- Viêm khớp: Viêm đại tràng có thể gây ra viêm khớp (arthritis), thường là viêm khớp cột sống (spondylitis), dẫn đến đau và sưng ở các khớp.
- Vấn đề về mắt: Các triệu chứng như viêm mắt và viêm niêm mạc mắt có thể xuất hiện ở một số người mắc viêm đại tràng.
- Loét da: Viêm đại tràng có thể dẫn đến sự xuất hiện của loét da, gây ra tổn thương và vùng da trở nên mỏng hơn.
- Nguy cơ mắc ung thư đại tràng: Người mắc viêm đại tràng trong thời gian dài có nguy cơ tăng cao mắc ung thư đại tràng.
- Sưng hậu môn và tắc nghẽn hậu môn: Một số người có thể trải qua sưng hậu môn hoặc tắc nghẽn hậu môn, gây đau và khó chịu.
- Tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa khác: Người mắc viêm đại tràng có thể có nguy cơ tăng cao mắc các bệnh tiêu hóa khác như bệnh dạ dày tá tràng và hội chứng ruột kích thích.
- Dị ứng và tác động phụ của thuốc: Việc sử dụng thuốc để kiểm soát triệu chứng viêm đại tràng có thể gây ra dị ứng hoặc tác động phụ.
6. Điều trị bệnh viêm đại tràng
Việc điều trị viêm đại tràng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ bệnh, giai đoạn bệnh, tuổi tác, tình trạng thể chất của người bệnh…
- Điều trị nội khoa: Các loại kháng sinh đường ruột thông thường hoặc các loại thuốc chống viêm như sulfasalazine (Azulfidine), mesalamine (Asacol HD, Delzicol), balsalazide (Colazal) và olsalazine (Dipentum). Hoặc corticoid (prednisone và budesonide) dành cho tình trạng viêm loét đại tràng từ vừa đến nặng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Hoặc thuốc ức chế hệ thống miễn dịch như Azathioprine (Azasan, Imuran) và mercaptopurine (Purinethol, Purixan); Cyclosporine (Gengraf, Neoral, Sandimmune); Tofacitinib (Xeljanz). Các loại sinh học được sử dụng để điều trị viêm loét đại tràng như Infliximab (Remicade), adalimumab (Humira) và golimumab (Simponi), Vedolizumab (Entyvio), Ustekinumab (Stelara).
- Phẫu thuật: Trường hợp điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh trở nên nghiêm trọng, xuất hiện biến chứng như rò, thủng, áp xe… người bệnh cần được phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ ruột kết hoặc trực tràng.
Ngoài ra, để khắc phục hay hạn chế tình trạng mắc, người bệnh cần có một chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý như: Hạn chế các sản phẩm từ sữa; ăn nhiều bữa nhỏ; uống nhiều nước; không dùng rượu, thuốc lá và đồ uống có chứa caffeine gây kích thích đường ruột, có một chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý, thận trọng trong việc sử dụng thuốc giảm đau xương khớp cũng như thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc không kê toa.
7.Phòng ngừa mắc viêm đại tràng
Để phòng ngừa mắc bệnh, chúng ta cần duy trì cho bản thân một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để tránh xa các tác nhân gây bệnh:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Tiếp tục duy trì chế độ ăn uống cân đối với nhiều loại thức ăn giàu chất xơ như rau, quả, ngũ cốc nguyên hạt để duy trì sự khỏe mạnh cho đại tràng.
- Đảm bảo vệ sinh: Đảm bảo vệ sinh cá nhân hàng ngày để tránh nhiễm trùng hoặc tác nhân gây viêm đại tràng.
- Tránh thức ăn kích thích: Hạn chế việc ăn thức ăn có thể kích thích niêm mạc đại tràng như thức ăn cay, đồ uống có ga, caffeine, và các loại thực phẩm khác có thể tác động tiêu cực đến dạ dày và đại tràng.
- Kiểm soát tác nhân gây dị ứng: Nếu bạn biết mình có dấu hiệu dị ứng với một số thực phẩm cụ thể, hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống để tránh tác động tiêu cực đến đại tràng.
- Tránh thuốc lá và cồn: Thuốc lá và cồn có thể tác động xấu đến hệ tiêu hóa, gây ra các vấn đề như viêm đại tràng.
- Theo dõi triệu chứng và hạn chế thức ăn gây vấn đề: Nếu bạn đã biết mình có một số thức ăn cụ thể gây ra triệu chứng viêm đại tràng, hạn chế việc tiêu thụ chúng.
- Kiểm tra y tế định kỳ: Điều quan trọng là kiểm tra y tế định kỳ với bác sĩ để theo dõi sức khỏe của bạn và nhận các khuyến nghị cụ thể về việc phòng ngừa viêm đại tràng.
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
