Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan?

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Viêm Amidan là một trong những bệnh lý tai – mũi – họng phổ biến, có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn. Căn bệnh này không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 15 – 30% trẻ em trong độ tuổi đi học từng bị viêm Amidan ít nhất một lần trong đời.

Trong bài viết dưới đây, hãy cùng BeDental tìm hiểu viêm Amidan là gì, tại sao lại bị viêm Amidan?, triệu chứng, các phương pháp điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.

Viêm Amidan là gì?

Amidan là bộ phận nằm ở phía sau họng, đóng vai trò như “lá chắn” đầu tiên của cơ thể trong việc ngăn chặn vi khuẩn, virus xâm nhập qua đường hô hấp. Tuy nhiên, khi phải tiếp xúc quá nhiều tác nhân gây bệnh, Amidan dễ bị quá tải, dẫn đến sưng viêm.

Viêm Amidan là tình trạng nhiễm trùng tại vùng Amidan, thường do virus, vi khuẩn hoặc nấm gây ra. Bệnh có thể xuất hiện cấp tính, kéo dài trong vài ngày đến vài tuần, hoặc chuyển sang mạn tính, tái đi tái lại nhiều lần.

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ, viêm Amidan là nguyên nhân chính gây ra tình trạng đau họng kéo dài ở hơn 40% bệnh nhân nhiễm khuẩn hô hấp.

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan?

Có nhiều nguyên nhân lý giải cho thắc mắc tại sao lại bị viêm Amidan?, trong đó phổ biến nhất là:

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Nhiễm vi khuẩn và virus

Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến amidan bị viêm. Theo Hiệp hội Tai Mũi Họng Hoa Kỳ (AAO-HNS), khoảng 70% các ca viêm amidan là do virus như adenovirus, rhinovirus, cúm, sởi. Trong khi đó, 30% còn lại do vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A.

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Hệ miễn dịch suy yếu

Những người có sức đề kháng kém, chẳng hạn như trẻ em, người già, người mắc bệnh mạn tính, rất dễ bị viêm amidan khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh. Đây cũng là lời giải đáp cho câu hỏi tại sao bị viêm amidan thường gặp ở trẻ nhỏ.

Xem thêm: U Men Răng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Thời tiết thay đổi

Khi thời tiết chuyển mùa, nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột, niêm mạc họng dễ bị khô hoặc tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) cho thấy tỷ lệ viêm amidan tăng 25% vào thời điểm giao mùa.

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Môi trường sống ô nhiễm

Khói bụi, khói thuốc lá, hóa chất độc hại trong không khí đều là những yếu tố kích thích gây viêm amidan. Người sống ở thành phố, môi trường ô nhiễm có tỷ lệ mắc viêm amidan cao hơn 1,5 lần so với người ở nông thôn.

Tại Sao Lại Bị Viêm Amidan? Thói quen sinh hoạt chưa hợp lý

Thức khuya, ăn uống thiếu chất, thường xuyên sử dụng đồ ăn lạnh, cay nóng hoặc không giữ vệ sinh răng miệng cũng góp phần làm tăng nguy cơ viêm amidan.

Viêm Amidan có mấy loại?

Viêm amidan cấp tính

Đây là tình trạng viêm xảy ra đột ngột, kéo dài từ vài ngày đến hai tuần. Người bệnh thường sốt cao, đau họng dữ dội, khó nuốt. Nếu nguyên nhân là vi khuẩn, mức độ bệnh sẽ nặng hơn, có thể dẫn đến thấp tim hoặc viêm cầu thận nếu không điều trị đúng cách.

Viêm amidan mạn tính

Khác với cấp tính, viêm amidan mạn tính tái đi tái lại nhiều lần trong năm. Amidan có thể phì đại gây khó thở (thường gặp ở trẻ em) hoặc xơ teo lại (thường gặp ở người trưởng thành). Đây là dạng khó điều trị dứt điểm, dễ dẫn đến chỉ định cắt amidan.

Theo thống kê tại Việt Nam, có khoảng 10 – 15% trẻ em bị viêm Amidan mạn tính, trong đó phần lớn cần điều trị ngoại khoa (cắt Amidan).

Xem thêm: Tư vấn nha khoa: Bạn cần biết gì khi làm răng sứ?

Triệu chứng viêm Amidan

Người bị viêm Amidan thường gặp các biểu hiện sau:

• Đau rát họng, đặc biệt khi nuốt.
• Sốt cao từ 39 – 40°C.
• Hơi thở có mùi hôi, khó chịu.
• Nhức đầu, đau hai bên thái dương.
• Nghẹt mũi, chảy dịch mũi (ban đầu trong, sau đặc và vàng).
• Trẻ em thường quấy khóc, chán ăn, chảy nước dãi nhiều.

Đây là những dấu hiệu dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, vì vậy cần được bác sĩ thăm khám để chẩn đoán chính xác.

Đối tượng dễ mắc viêm Amidan

• Trẻ em từ 3 – 15 tuổi: hệ miễn dịch còn yếu, dễ nhiễm khuẩn hô hấp.
• Người thường xuyên tiếp xúc khói bụi, thuốc lá.
• Người có tiền sử viêm mũi, viêm xoang, viêm phế quản.
• Thanh thiếu niên và người trưởng thành trong giai đoạn thay đổi nội tiết, sức đề kháng giảm.

Phương pháp điều trị viêm Amidan

1. Điều Trị Nội Khoa (Sử Dụng Thuốc)

Điều trị nội khoa là phương pháp cơ bản và phổ biến nhất, tập trung vào việc loại bỏ tác nhân gây bệnh và kiểm soát triệu chứng khó chịu.

Kháng sinh: 

Đây là chỉ định bắt buộc trong các trường hợp viêm Amidan được xác định do vi khuẩn (như liên cầu khuẩn). Việc dùng kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm như thấp tim, viêm cầu thận.

Người bệnh phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và thời gian dùng thuốc do bác sĩ chỉ định. Việc tự ý ngưng thuốc sớm, ngay cả khi triệu chứng đã giảm, có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc (kháng sinh không còn hiệu quả) hoặc làm bệnh tái phát với mức độ nghiêm trọng hơn.

Thuốc hỗ trợ giảm triệu chứng:

Thuốc hạ sốt, giảm đau: Được sử dụng để kiểm soát cơn sốt cao, đau họng dữ dội và giúp người bệnh dễ dàng hơn trong việc ăn uống, nuốt nước bọt.

Dung dịch sát khuẩn: Súc họng bằng dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối sinh lý ấm được khuyến nghị để làm sạch vòm họng, loại bỏ bớt vi khuẩn và mủ, giúp làm dịu niêm mạc họng bị viêm.

Xem thêm: Răng thưa: Nguyên nhân, tác hại và cách khắc phục hiệu quả

2. Biện Pháp Hỗ Trợ Điều Trị Tại Nhà (Dân Gian)

Các phương pháp hỗ trợ tại nhà có vai trò quan trọng trong việc làm dịu triệu chứng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn trong quá trình hồi phục.

• Súc miệng nước muối ấm: Việc súc họng bằng nước muối ấm nhiều lần trong ngày là một mẹo đơn giản và hiệu quả, giúp rửa trôi chất nhầy, vi khuẩn, và làm dịu cơn đau rát cổ họng.
• Ngậm gừng mật ong: Gừng có đặc tính chống viêm và mật ong có khả năng kháng khuẩn nhẹ và làm dịu niêm mạc. Ngậm hỗn hợp này có thể giúp làm giảm cảm giác đau và ngứa họng.
• Súc miệng với nước ép hành ấm: Một số người áp dụng phương pháp súc miệng với nước ép hành pha loãng và làm ấm để tận dụng các đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, nhằm hỗ trợ làm dịu cơn đau và giảm viêm.

Các biện pháp dân gian này chỉ có tác dụng hỗ trợ và làm giảm triệu chứng tạm thời. Chúng tuyệt đối không thể thay thế thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị y tế chuyên khoa khi bệnh đã trở nặng hoặc do vi khuẩn.

3. Điều Trị Ngoại Khoa (Phẫu Thuật Cắt Amidan)

Phẫu thuật cắt Amidan (Tonsillectomy) được chỉ định khi Amidan không còn thực hiện được chức năng miễn dịch mà trở thành một ổ viêm nhiễm mạn tính, đe dọa sức khỏe toàn thân.

Bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật khi bệnh nhân rơi vào một trong các trường hợp sau:

Viêm mạn tính, tái phát nhiều lần: Tình trạng viêm Amidan cấp tính tái phát với tần suất cao, thường là trên 5–6 lần/năm trong nhiều năm liền, khiến người bệnh suy nhược.

Gây Biến chứng: Amidan bị viêm mạn tính có thể là nguồn lây nhiễm, gây ra các biến chứng nguy hiểm cho các cơ quan khác như viêm khớp, viêm cầu thận, hoặc áp xe quanh Amidan.

Gây khó thở: Amidan sưng quá to, gây khó thở khi ngủ (ngưng thở khi ngủ) hoặc gây khó khăn nghiêm trọng cho việc nuốt, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ thành công của phẫu thuật cắt Amidan, đặc biệt ở người trưởng thành, đạt trên 90%. Phẫu thuật giúp loại bỏ tận gốc ổ viêm nhiễm, từ đó cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống, giảm tần suất ốm vặt và ngăn ngừa các biến chứng toàn thân nguy hiểm.

Xem thêm: Răng khôn mọc ở đâu?

Cách phòng ngừa viêm Amidan

Ở trẻ em

Cha mẹ nên chú ý bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin A, C, E giúp tăng cường sức đề kháng. Trẻ cần được vệ sinh răng miệng hàng ngày, súc họng với nước muối sinh lý và hạn chế ăn đồ lạnh. Phòng ngủ và đồ chơi của trẻ cần giữ sạch sẽ để tránh lây nhiễm chéo.

Ở người lớn

Người trưởng thành cần duy trì lối sống khoa học: uống đủ nước, ăn uống lành mạnh, tránh thuốc lá, rượu bia, hạn chế thực phẩm quá cay nóng. Ngoài ra, việc tập thể dục đều đặn và giữ không khí trong nhà sạch sẽ cũng là yếu tố quan trọng để phòng ngừa viêm amidan tái phát.

Viêm Amidan là bệnh lý phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Nếu được điều trị đúng cách, bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm, ngược lại có thể gây biến chứng nghiêm trọng.

Viêm amidan là bệnh lý phổ biến nhưng không nên xem nhẹ vì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm triệu chứng, thăm khám và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe. Nếu còn thắc mắc, bạn có thể liên hệ trực tiếp với Nha khoa BeDental – địa chỉ uy tín được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn để được giải đáp.

Xem thêm: Nha khoa giá rẻ ở Hà Nội có tốt hay không?

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ