Phụ Khoa - Góc Phụ Nữ, Tin tức
Mụn trứng cá – 1 số nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả
Mụn trứng cá, hay còn được gọi là mụn viêm bã nhờn, là một vấn đề da liễu phổ biến và khó chịu mà nhiều người trẻ gặp phải. Xuất hiện chủ yếu trên khu vực mặt, cổ, vai và lưng, mụn trứng cá gây ra những điểm đen, mụn nhỏ và mụn mủ trên da.
Nguyên nhân của mụn trứng cá thường liên quan đến tắc nghẽn lỗ chân lông bởi dầu nhờn và vi khuẩn, cùng với sự thay đổi hormone và các yếu tố môi trường khác. Hôm nay hãy cùng BeDental tìm hiểu rõ về nguyên nhân và cách phòng tránh bị mụn trứng cá.
1.Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là một tình trạng da liễu phổ biến hay còn có một tên gọi khác là mụn viêm bã nhờn.
Mụn trứng cá thường xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn, chủ yếu là Propionibacterium acnes. Khi lỗ chân lông bị tắc, dầu và vi khuẩn bị giam giữ bên trong, gây ra một sưng viêm và xuất hiện các mụn nhỏ, mụn mủ, hoặc mụn đầu đen. Vùng da bị ảnh hưởng thường là mặt, cổ, vai và lưng, nơi có nhiều tuyến bã nhờn.
2. Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá thường liên quan đến tắc nghẽn lỗ chân lông bởi dầu nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn. Cụ thể, cơ chế hình thành mụn trứng cá thường do 4 yếu tố chính dưới đây:
- Tăng tiết chất bã nhờn: gồm yếu tố nội tiết và những yếu tố không liên quan đến nội tiết (xà phòng, đặc điểm làn da, tình trạng tăng tiết bã nhờn. ..).
- Rối loạn sừng hoá ống bã: làm bít, gây tắc nghẽn ống thoát chất bã nhờn gây nên tình trạng ứ đọng chất bã.
Khi nang lông và cổ nang lông tuyến bã bị sừng hoá làm cho ống bài tiết tuyến bã bị thu hẹp lại và làm cho chất bã bị ứ trong lòng tuyến bã. Nếu không xảy ra nhiễm trùng thì chất bã cô lại thành nhân trứng cá (khoảng 30 ngày). Nếu xảy ra nhiễm trùng thì tuyến bã sẽ tiết mủ và quá trình viêm lây lan qua tuyến bã khác và gây thành dạng trứng cá bọc hoặc trứng cá viêm mủ. - Vi khuẩn: phế cầu, liên cầu và đặc biệt là Cuti Bacterium acnes trong các ống tuyến bã. Đây là vi khuẩn phổ biến nhất trong căn sinh bệnh học mụn trứng cá. Là nhóm vi khuẩn gram dương nhạy cảm và phát triển mạnh nhất trong điều kiện pH bằng 5-5,6 và nhiệt độ 30-37 độ C. Trên những người có cơ địa tăng tiết bã nhờn và có nhiều các nang lông tuyến bã là môi trường cho vi khuẩn lậu phát triển. Trong đó, Cuti Bacterium acnes giữ vai trò quan trọng đối với việc phát triển mụn trứng cá.
- Tình trạng viêm: sự phát triển của vi khuẩn gây mụn và tạo ra những chất sinh học. Các chất này hoạt hoá hệ bổ thể và hoạt hoá bạch cầu đa nhân và gây tình trạng viêm nang lông.Mụn trứng cá chủ yếu xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến dầu (bã nhờn) bao gồm má, mũi và cằm hoặc vùng lưng trên và vai. Các nang lông được liên kết với các tuyến dầu.Thành nang có thể phồng to và gây ra mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen khi lỗ chân lông phình to. Nhìn mắt thường, mụn đầu đen có thể trông giống như bụi bẩn tích tụ trong lỗ chân lông. Tuy nhiên, mụn hình thành khi lỗ chân lông bị tắc khiến dầu và vi khuẩn phát triển, khi tiếp xúc với không khí sẽ chuyển thành màu nâu đen.
3.Các loại mụn trứng cá phổ biến
Có hai loại mụn trứng cá chính:
- Mụn đầu đen (Blackheads): Mụn đầu đen là loại mụn khi chất bã nhờn và tế bào da chết bị tắc nghẽn trong lỗ chân lông, nhưng khi tiếp xúc với không khí, chất bã nhờn bị oxy hóa và chuyển sang màu đen. Mụn đầu đen thường có cấu trúc mở và có lỗ chân lông mở rộng, tạo ra các đốm đen nhỏ trên da.
- Mụn đầu trắng (Whiteheads): Mụn đầu trắng cũng là loại mụn khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn và tế bào da chết, nhưng nó không tiếp xúc với không khí. Mụn đầu trắng có cấu trúc đóng và tạo ra những nốt trắng nhỏ hoặc vùng nhân trắng nằm dưới bề mặt da.
Cả hai loại mụn trên đều xuất hiện khi các tuyến bã nhờn sản xuất dầu quá mức và các tế bào da chết tích tụ, dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông. Khi vi khuẩn Propionibacterium acnes có mặt trong lỗ chân lông bị tắc, nó có thể gây viêm nhiễm và tạo ra mụn mủ.
4. Quá trình hình thành mụn trứng cá
Quá trình hình thành mụn trứng cá bao gồm các bước sau:
- Tăng tiết chất bã nhờn: Dưới tác động của hormone, tuyến bã nhờn sản xuất dầu để giữ da mềm mại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, tạo ra lượng dầu nhiều hơn cần thiết.
- Tắc nghẽn lỗ chân lông: Chất bã nhờn kết hợp với tế bào da chết tạo thành cục bẩn, làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Lỗ chân lông bị tắc gây cản trở việc thoát khí và chất bã nhờn khỏi da.
- Rối loạn sừng hóa ống bã: Quá trình sừng hóa ống bã có thể bị rối loạn, khiến lỗ chân lông hẹp lại và không thể thoát bã nhờn.
- Mụn đầu đen: Khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn, và chất bã nhờn không tiếp xúc với không khí, nó không bị oxy hóa và giữ nguyên màu trắng. Đây là quá trình hình thành mụn đầu trắng.
- Mụn đầu trắng: Trong trường hợp lỗ chân lông bị tắc nghẽn có tiếp xúc với không khí, chất bã nhờn bị oxy hóa và chuyển sang màu đen, hình thành mụn đầu đen.
- Phát triển mụn mủ: Nếu vi khuẩn Propionibacterium acnes có mặt trong lỗ chân lông bị tắc, nó có thể gây viêm nhiễm và tạo ra mụn mủ, dẫn đến sưng viêm và mụn trứng cá viêm tấy.
5.Những yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá
Tuổi tác: Lứa tuổi dậy thì rất dễ phải đối mặt với tình trạng mụn trứng cá. Nguyên nhân là vì ở giai đoạn này, tuyến bã nhờn thường có xu hướng hoạt động quá mức, tăng nguy cơ bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn một cách dễ dàng.
Sau tuổi dậy thì, nội tiết tố của chúng ta dần ổn định, mụn trứng cá sẽ ít dần nhưng vẫn có thể xuất hiện mụn do một số yếu tố như chế độ ăn nhiều dầu mỡ, thường xuyên căng thẳng, môi trường sống ô nhiễm,…
Thay đổi nội tiết tố: Các nội tiết tố nam (androgen), nhất là testosterone kích thích tiết bã nhờn, progesterone liều cao có tác dụng kích thích, liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen liều cao có tác dụng ức chế. Hormone tuyến yên kích thích trực tiếp đến tuyến bã. Các yếu tố trên lý giải mối liên quan giữa trứng cá thường gặp ở tuổi dậy thì hoặc liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
Ma sát hoặc áp lực lên da Quá trình cọ sát của các vật dụng như điện thoại, điện thoại di động, mũ bảo hiểm, vòng cổ, ba lô quá chặt… hay thường xuyên đeo khẩu trang hoặc khẩu trang kém chất lượng, tác động lên da cũng được xem là nguyên nhân gây mụn.
Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp: Mỹ phẩm chứa các chất gây kích ứng hoặc không phù hợp với loại da của bạn có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông và góp phần vào việc hình thành mụn trứng cá.
Áp lực và stress: Áp lực và stress có thể ảnh hưởng đến cơ địa nội tiết và hệ thống miễn dịch của bạn, dẫn đến tăng tiết dầu nhờn và suy yếu khả năng đề kháng của da, làm tăng nguy cơ mụn trứng cá.
Cách chăm sóc da không đúng cách: Làm sạch da quá mức, cào, nặn mụn không đúng cách, hoặc sử dụng sản phẩm chăm sóc da cồn nhiều có thể làm tổn thương da và gây viêm nhiễm, tạo điều kiện cho sự hình thành mụn trứng cá.
6.Phòng ngừa mụn trứng cá
Để phòng ngừa mụn trứng cá và duy trì làn da khỏe mạnh, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Duy trì vệ sinh da hàng ngày: Rửa mặt sạch sẽ hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt nhẹ nhàng và không gây kích ứng da. Tránh dùng xà phòng có thể làm khô da và kích thích tuyến bã nhờn hoạt động quá mức.
- Tránh nặn mụn: Không nên tự ý nặn mụn, vì việc này có thể làm tổn thương da, gây viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá viêm tấy.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Chọn các sản phẩm chăm sóc da không chứa các chất gây kích ứng và phù hợp với loại da của bạn. Hãy tìm hiểu và thử nghiệm để tìm ra những sản phẩm phù hợp nhất cho da của bạn.
- Tránh tiếp xúc với chất cảnh quan môi trường: Khi tiếp xúc với các chất cảnh quan môi trường như bụi bẩn, hóa chất, nên giữ da sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc trực tiếp.
- Giảm áp lực và stress: Thực hiện các hoạt động giảm stress như yoga, thiền, tập luyện, hoặc đọc sách để giảm thiểu tác động của stress đối với cơ địa da và hệ thống miễn dịch.
- Ăn uống lành mạnh: Cân nhắc điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách ăn nhiều rau, hoa quả, hạt, và giảm tiêu thụ đồ ăn nhanh, đồ ngọt, và thực phẩm có đường cao.
- Tránh sử dụng mỹ phẩm nặng: Nếu bạn dùng trang điểm, hãy chọn các sản phẩm không gây kích ứng da, không chứa dầu và không gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Điều trị kịp thời các vết mụn xuất hiện: Nếu có mụn xuất hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để nhận được sự hỗ trợ và điều trị phù hợp.
7. Một số thực phẩm tốt cho người bị mụn trứng cá
Thực phẩm chất lượng và cân đối có thể giúp cải thiện tình trạng mụn trứng cá và duy trì làn da khỏe mạnh, vì vậy người bị mụn trứng cá cần cân nhắc và sử dụng những loại thực phẩm phù hợp với tình trạng viem, mụn của mình để có thể cải thiện được tình trạng mụn :
- Rau xanh và hoa quả: Rau xanh và hoa quả giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, giúp giảm viêm nhiễm và hỗ trợ làn da khỏe mạnh. Hãy tăng cường ăn nhiều rau xanh như cải bắp, bông cải xanh, rau cần tây, cà chua, hành tây, và nhiều loại trái cây như quả dứa, dâu tây, cam, chanh, và kiwi.
- Hạt và hạt có vỏ: Hạt chứa nhiều axit béo omega-3, giúp làm giảm viêm nhiễm và giữ da mềm mại. Hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó, và hạt hướng dương là những lựa chọn tốt.
- Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp điều chỉnh hệ tiêu hóa và giảm thiểu tình trạng viêm. Hãy ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, lúa mạch, lúa mạch kiều Mỹ, đậu và hạt có vỏ.
- Thực phẩm giàu protein: Protein là yếu tố quan trọng trong việc tái tạo tế bào da và hỗ trợ làn da khỏe mạnh. Hãy tăng cường tiêu thụ thịt gà, thịt bò, cá, đậu, hạt, và các sản phẩm sữa chứa ít chất béo.
- Nước uống đủ nước: Giữ cho cơ thể luôn đủ nước là một yếu tố quan trọng để giảm thiểu mụn trứng cá. Hãy uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày và tránh thức uống có nhiều đường hoặc caffeine.
- Chất chống viêm: Những loại thực phẩm chứa chất chống viêm như nước chanh, tỏi, hành, ớt cay, và gừng có thể giúp giảm viêm nhiễm da.
BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Website: https://bedental.vn/
Tư vấn chuyên môn bài viết:
TS.BÁC SĨ NGUYỄN HỮU QUANG
Có Nên Nhổ Răng Khôn Số 8 Không? Khi Nào Thì Nên Nhổ? Có Nên Nhổ Răng Khôn Mọc Thẳng?
Nhổ răng khôn hàm trên có nên không? Có đau không? Có nguy hiểm không? Chi phí nhổ
