Dụng Cụ Bảo Vệ Răng: “Lá Chắn” Hiệu Quả Cho Nụ Cười Khỏe Đẹp

Dụng cụ bảo vệ răng (hay còn gọi là hàm bảo vệ, mouthguard) là thiết bị được thiết kế để bảo vệ răng, nướu và xương hàm khỏi chấn thương trong các hoạt động thể thao hoặc các tình huống có nguy cơ va đập. Đây là một trong những biện pháp an toàn nha khoa được khuyến khích sử dụng, đặc biệt đối với vận động viên và những người thường xuyên chơi thể thao.

Dụng cụ bảo vệ răng là gì?

Dụng cụ bảo vệ răng là thiết bị được làm từ nhựa dẻo, vừa khít với răng và nướu, có chức năng hấp thụ lực tác động, giảm nguy cơ gãy răng, sứt mẻ hoặc tổn thương mô mềm trong miệng. Hiện nay, có ba loại phổ biến:

Loại dụng cụ	Đặc điểm và công dụng	Đối tượng phù hợp
Dụng cụ bảo vệ răng làm sẵn (Ready-made mouthguard)	Là dụng cụ được sản xuất với kích thước cố định, có thể mua trực tiếp tại cửa hàng hoặc nhà thuốc. Giá thành rẻ, dùng được ngay nhưng độ khít và thoải mái không cao.	Người mới chơi thể thao hoặc chỉ cần bảo vệ răng tạm thời, sử dụng lần đầu.
Dụng cụ bảo vệ răng nhiệt tự khít (Boil-and-bite mouthguard)	Dụng cụ làm từ nhựa dẻo, khi ngâm nước nóng sẽ mềm ra, người dùng có thể tùy chỉnh hình dạng bằng cách cắn vào để tạo dấu răng. Vừa khít hơn dụng cụ làm sẵn, giá thành phải chăng.	Các vận động viên thể thao nghiệp dư hoặc người cần dụng cụ vừa vặn hơn nhưng chi phí thấp.
Dụng cụ bảo vệ răng tùy chỉnh (Custom-made mouthguard)	Là dụng cụ được nha sĩ lấy dấu hàm và thiết kế riêng biệt dựa trên cấu trúc răng của từng người. Đảm bảo độ khít tuyệt đối, độ bền cao và chịu lực tốt.	Vận động viên chuyên nghiệp, người nghiến răng, mắc chứng ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ.

Ngoài ra, còn có các dụng cụ chuyên dùng khác như:

• Máng chống nghiến răng (Night guard): Là loại dụng cụ bảo vệ răng khi ngủ giúp giảm tác động của thói quen nghiến, thường làm từ nhựa acrylic trong suốt và thiết kế theo dấu hàm mỗi cá nhân để ôm sát răng.
• Dụng cụ vệ sinh răng miệng hỗ trợ bảo vệ răng: Bao gồm bàn chải lông mềm, chỉ nha khoa, máy tăm nước… giúp loại sạch mảng bám và thức ăn thừa, giữ môi trường răng miệng luôn khỏe.

Xem thêm: NIỀNG RĂNG TRẢ GÓP TẠI BEDENTAL ? 1 VÀI ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT

Tại sao nên sử dụng dụng cụ bảo vệ răng?

Việc sử dụng hàm bảo vệ răng đóng vai trò rất quan trọng trong việc giữ gìn và nâng cao sức khỏe răng miệng, đặc biệt trong những điều kiện dễ gây tổn thương cho răng hoặc khi điều trị chỉnh nha. Dưới đây là phân tích chi tiết các lý do nên sử dụng dụng cụ bảo vệ răng:

Ngăn ngừa chấn thương răng miệng trong thể thao

Các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng rổ, boxing hay võ thuật có tính chất va chạm mạnh dễ gây ra các tổn thương nghiêm trọng cho răng và mô mềm trong khoang miệng. Dụng cụ bảo vệ răng, thường là các loại hàm bảo vệ hay máng chống va đập, giúp giảm lực tác động trực tiếp lên răng, từ đó:

• Ngăn ngừa răng bị gãy, nứt, lệch hoặc thậm chí rụng.
• Hạn chế sưng, chảy máu niêm mạc, môi, lưỡi và các mô mềm khác quanh vùng miệng.
• Giúp bảo vệ hàm và xương ổ răng, tránh các chấn thương lan rộng.

Việc dùng dụng cụ này là rất cần thiết với vận động viên ở mọi trình độ, từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp, nhằm ngăn chặn tai nạn không mong muốn dẫn đến mất răng hoặc tổn thương lâu dài.

Giảm thiểu tác hại do nghiến răng khi ngủ

Nghiến răng là thói quen phổ biến nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng như mòn men răng, ê buốt, đau cơ hàm và đau đầu do căng thẳng cơ thái dương hàm. Máng chống nghiến (night guard) sử dụng để:

• Bảo vệ men răng khỏi bị mài mòn quá mức khi nghiến hoặc siết chặt răng.
• Giảm áp lực lên khớp thái dương hàm, giúp giảm đau nhức, mỏi cơ và các triệu chứng liên quan.
• Cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp người bệnh thoải mái, bớt căng thẳng và tỉnh táo hơn vào ngày hôm sau.

Dụng cụ này đặc biệt hữu ích với người bị stress cao hoặc rối loạn giấc ngủ liên quan đến nghiến răng.

Hỗ trợ điều trị chứng ngưng thở khi ngủ và ngáy

Một số dụng cụ bảo vệ răng được thiết kế đặc biệt giúp mở rộng đường thở khi ngủ, từ đó:

• Giảm tiếng ngáy to và khó chịu, cải thiện giấc ngủ cho cả người bệnh và người bên cạnh.
• Giảm hiện tượng tắc nghẽn đường thở tạm thời (ngưng thở khi ngủ), qua đó giảm nguy cơ các biến chứng liên quan đến tim mạch, huyết áp cao hay mệt mỏi ban ngày.
• Hỗ trợ điều trị hiệu quả cho các trường hợp ngưng thở nhẹ đến trung bình mà không cần đến các thiết bị cồng kềnh như máy CPAP.

Bảo vệ răng trong quá trình niềng hoặc chỉnh nha

Khi niềng răng, khí cụ chỉnh nha có thể khiến mô mềm quanh miệng, nướu và lưỡi bị tổn thương do ma sát, va đập hoặc tạo áp lực. Dụng cụ bảo vệ răng giúp:

• Giảm cảm giác đau, tổn thương niêm mạc và viêm nướu do khí cụ niềng gây ra.
• Giữ cho răng và mô nướu ổn định, giúp quá trình chỉnh nha thuận lợi hơn.
• Bảo vệ răng tránh bị mẻ, gãy hoặc di chuyển không đúng vị trí do va chạm ngoài ý muốn.

Ngoài ra, việc sử dụng dụng cụ bảo vệ răng đúng cách trong chỉnh nha còn giúp duy trì hiệu quả điều trị lâu dài, tránh hao mòn men răng và các biến chứng nha khoa không mong muốn.

Ai nên sử dụng dụng cụ bảo vệ răng?

Dụng cụ bảo vệ răng (mouthguard) là thiết bị quan trọng giúp ngăn ngừa chấn thương răng và các tổn thương vùng miệng, đặc biệt cho những đối tượng có nguy cơ cao. Cụ thể:

• Vận động viên các môn thể thao đối kháng: 

Những người chơi boxing, karate, taekwondo, MMA hay các môn võ thuật tiếp xúc gần rất dễ bị chấn thương răng miệng trong quá trình thi đấu hoặc tập luyện. Dụng cụ bảo vệ răng giúp bảo vệ răng, môi, lưỡi và xương hàm khỏi va đập mạnh, giảm nguy cơ gãy, mẻ răng hoặc chấn thương hàm mặt.

• Người chơi các môn thể thao có nguy cơ va đập cao: 

Những môn bóng đá, bóng rổ, bóng bầu dục, hockey, hay các môn thể thao tốc độ, tiếp xúc thể chất mạnh khác cũng tiềm ẩn nguy cơ tổn thương răng do va đập hoặc ngã. Việc sử dụng dụng cụ bảo vệ răng giúp giảm thiểu các chấn thương nguy hiểm trong lúc thi đấu hoặc trong tập luyện, bảo vệ tốt hơn cho răng và vùng miệng.

• Người có thói quen nghiến răng khi ngủ (bruxism): 

Nghiến răng ban đêm là hiện tượng phổ biến có thể gây mòn men răng, nứt gãy hoặc ê buốt răng nghiêm trọng. Dụng cụ bảo vệ răng ban đêm (nightguard) được thiết kế riêng giúp giảm áp lực nghiến, bảo vệ men răng khỏi mài mòn và bảo vệ khớp thái dương hàm, đồng thời giúp giảm đau, căng thẳng cơ hàm.

• Bệnh nhân đang điều trị chỉnh nha, đặc biệt là trẻ em: 

Trong quá trình đeo mắc cài niềng răng hoặc sử dụng các khí cụ chỉnh nha khác, răng và lợi thường nhạy cảm hơn và dễ tổn thương khi va chạm. Dụng cụ bảo vệ răng giúp bảo vệ các bộ phận này khỏi những tổn thương không mong muốn do va đập hoặc hoạt động mạnh, đồng thời hỗ trợ bảo đảm hiệu quả điều trị chỉnh nha lâu dài.

Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt khác như những người lao động trong môi trường dễ bị chấn thương vùng mặt, người chơi các hoạt động giải trí có nguy cơ ngã hoặc đụng chạm mạnh cũng nên cân nhắc sử dụng dụng cụ bảo vệ răng.

Xem thêm: Máng chống nghiến răng có bao nhiêu loại?

Cách chăm sóc dụng cụ bảo vệ răng

Vệ sinh dụng cụ bảo vệ răng thường xuyên

• Sau mỗi lần sử dụng, bạn nên rửa sạch dụng cụ bằng bàn chải mềm để loại bỏ mảng bám thức ăn, vi khuẩn và nước bọt bám trên bề mặt dụng cụ.
• Sử dụng nước ấm pha với xà phòng nhẹ hoặc dung dịch vệ sinh chuyên dụng dành cho dụng cụ bảo vệ răng để làm sạch hiệu quả mà không làm hỏng chất liệu nhựa của dụng cụ.
• Tránh dùng nước quá nóng vì có thể làm biến dạng hoặc làm suy yếu tính đàn hồi của dụng cụ.
• Sau khi vệ sinh sạch, bạn nên rửa lại với nước sạch và lau khô trước khi cất giữ.

Bảo quản dụng cụ đúng cách

• Dụng cụ bảo vệ răng nên được bảo quản trong hộp đựng chuyên dụng có lỗ thoáng khí, giúp làm khô dụng cụ nhanh và tránh môi trường ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển.
• Không nên để dụng cụ trong hộp kín hoàn toàn hoặc nơi có nhiệt độ cao như dưới ánh nắng trực tiếp, gần bếp lửa hay trong xe ô tô nóng bức vì dễ làm biến dạng dụng cụ.
• Tránh để dụng cụ rơi hay chịu lực mạnh do dễ làm nứt, vỡ hoặc biến dạng.

Thay mới dụng cụ bảo vệ răng đúng thời điểm

• Dụng cụ bảo vệ răng thường có tuổi thọ từ 6 tháng đến 1-2 năm tùy chất liệu và tần suất sử dụng. Bạn nên thay mới dụng cụ khi thấy các dấu hiệu mòn, rách hoặc dụng cụ không còn vừa khít, không ôm sát khuôn hàm nữa.
• Đối với trẻ em trong giai đoạn phát triển, dụng cụ cần được thay đổi thường xuyên hơn để phù hợp với sự phát triển của xương hàm và răng.
• Việc thay dụng cụ kịp thời không chỉ giúp bảo vệ răng hiệu quả mà còn tránh tình trạng kích ứng miệng do dụng cụ cũ gây ra.

Mong rằng với bài viết trên đây bạn đọc đã có một số kiến thức nhất định về dụng cụ bảo vệ răng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc và băn khoăn nào hãy liên hệ ngay hôm nay với BeDental để được nhận tư vấn từ chính các nha sĩ hàng đầu của nha khoa thông qua hotline 24/7 nhé.

Xem thêm: Niềng Răng Trainer – Các Thông Tin Cần Biết

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ