Các Bệnh Về Răng: Tổng Hợp Các Bệnh Lý Phổ Biến Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Theo thống kê, có đến 90% dân số Việt Nam mắc các bệnh về răng miệng. Tỷ lệ cao này chủ yếu xuất phát từ thói quen sinh hoạt hàng ngày chưa khoa học, chế độ ăn uống không hợp lý, và việc vệ sinh răng miệng chưa đúng cách. Việc hiểu rõ về các bệnh về răng phổ biến là điều cần thiết để chủ động bảo vệ sức khỏe nụ cười. Bài viết này sẽ tổng hợp một số Bệnh răng miệng thường gặp nhất, nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị mà Nha khoa BeDental chia sẻ cùng các bạn.

1. Các Bệnh Về Răng Thường Gặp Và Dấu Hiệu Nhận Biết

Dưới đây là những bệnh lý về răng phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể mắc phải:

1.1. Các bệnh về răng – Sâu Răng: Kẻ Thù Số Một Của Răng Miệng

Sâu răng là một trong các bệnh về răng phổ biến nhất, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Nguyên nhân chính dẫn đến sâu răng là do vệ sinh răng miệng chưa đúng cách. Lúc đầu, các mảng vụn thức ăn còn sót lại trên răng, lâu dần hình thành các mảng bám. Một số vi khuẩn sản sinh axit tại các mảng bám này, gây xói mòn men răng và hình thành lỗ sâu. Nếu không kịp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn, tình trạng sâu răng sẽ tiến triển.

• Dấu hiệu: Ban đầu là các vệt đen nhỏ li ti trên bề mặt răng, có thể kèm theo cảm giác ê buốt khi ăn đồ nóng, lạnh, ngọt.
• Điều trị: Bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp như điều trị tủy (khi sâu nặng vào tủy), trám răng (khi sâu nhẹ), bọc răng sứ (khi răng bị tổn thương lớn sau sâu), hoặc nhổ răng (khi răng sâu không thể bảo tồn).

Xem thêm: Bị sâu răng nên bọc răng sứ hay trám răng

1.2. Viêm Lợi Và Viêm Nha Chu: Bệnh Lý Của Mô Mềm Quanh Răng

Viêm lợi là các bệnh về răng phổ biến, gây kích ứng, đỏ, sưng phần nướu xung quanh chân răng. Thức ăn vụn chen vào những khoảng trống nhỏ giữa răng và lợi gây nhiễm trùng. Khi vi khuẩn tích tụ quá nhiều trên răng tạo thành cao răng, chúng sẽ hình thành các túi mủ dưới nướu. Lúc này tình trạng viêm lợi trở nên trầm trọng. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm nha chu và mất răng vĩnh viễn.

• Nguyên nhân: Nghiện rượu, thuốc lá, ăn nhiều đồ ngọt/cay, vi khuẩn tích tụ trong mảng bám, phụ nữ đang có kinh nguyệt, người bệnh tiểu đường.
• Viêm nha chu: Là giai đoạn chuyển tiếp nặng hơn của viêm lợi. Viêm nha chu là nhiễm trùng nướu nghiêm trọng làm tổn thương phần mô mềm và phá hủy xương xung quanh răng. Viêm nha chu có thể khiến cho răng bị lung lay và lâu dần dẫn đến mất răng.
• Dấu hiệu: Màu sắc của nướu chuyển sang bầm tím thay vì có màu hồng nhạt, cảm giác đau nhức khó chịu khi dùng tay chạm hoặc cắn thức ăn cứng, gia tăng khoảng cách giữa các răng, hình thành mủ, có mùi hôi giữa nướu và răng, thường xuyên chảy máu khi đánh răng/dùng chỉ nha khoa, hơi thở có mùi khó chịu.

Xem thêm: Làm răng sứ bị viêm lợi

1.3. Ê Buốt Răng, Nhạy Cảm Ngà: Vấn Đề Thường Gặp

Răng ê buốt, nhạy cảm là một trong các bệnh về răng khi men răng bị tổn thương hoặc chân răng bị lộ. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này bao gồm sâu răng, mòn men răng (do đánh răng quá mạnh, ăn đồ chua), bệnh nướu răng (tụt lợi), gãy răng hoặc lộ chân răng. Khi có răng nhạy cảm kéo dài, bạn cần đến bác sĩ nha khoa để khám và được điều trị đúng mức.

1.4. Viêm Tủy Răng Và Hoại Tử Tủy: Nhiễm Trùng Bên Trong Răng

• Viêm tủy răng: Nguyên nhân chính xuất phát từ sâu răng không được điều trị sớm. Lỗ sâu ngày càng lan rộng và sâu xuống buồng tủy (nơi chứa dây thần kinh và mạch máu) gây viêm tủy và đau nhức dữ dội. Ngoài ra, bệnh viêm tủy răng còn xuất phát từ các nguyên nhân khác như do hóa chất, sang chấn, vỡ hay mẻ răng do chấn thương, thay đổi áp suất môi trường làm đứt mạch máu nuôi tủy răng, mòn răng quá nhiều, hay viêm tủy do viêm quanh răng…
  • Phân loại: Viêm tủy có 2 loại phổ biến:
• Viêm tủy có thể phục hồi: Nếu được phát hiện sớm và được điều trị đúng mức (như trám răng, làm sạch sâu), tủy có thể phục hồi.
• Viêm tủy không thể phục hồi (hoại tử tủy): Giai đoạn này tình trạng viêm tiến triển nặng hơn, các mô tủy sẽ chết và răng không thể phục hồi.
• Tủy răng hoại tử: Răng sâu lớn bị viêm tủy, nếu không được điều trị, vi khuẩn và axit tiếp tục di chuyển vào buồng tủy. Tủy răng sẽ bị viêm gây đau nhức và hoại tử (tủy chết), nặng hơn sẽ có mủ, áp xe. Khi tủy răng đã chết, bạn sẽ không còn thấy đau nữa, thay vào đó vị trí sâu răng có thể bị lồi thịt. Hoại tử tủy răng nếu không được điều trị sẽ làm tổn thương lan ra khỏi chóp răng vào mô xương quanh răng, gây ra các bệnh viêm quanh chóp răng. Tiếp đó, nếu không được điều trị kịp thời sẽ tạo nang trong xương hàm gây phá hủy xương và dẫn đến nguy cơ mất răng.

Xem thêm: Đau tủy răng

1.5. Mất Răng: Hậu Quả Của Bệnh Lý Không Điều Trị

Mất răng là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của các bệnh về răng không được điều trị kịp thời. Mất răng thường gặp ở người lớn tuổi khi răng bị yếu và rụng đi. Mặt khác, với người trẻ tuổi, thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách, nhai đá lạnh, tổn thương do các tai nạn dẫn đến chấn thương hay trước đó có các bệnh về răng miệng như viêm lợi, viêm nha chu, sâu răng… nhưng không chữa trị kịp thời cũng là nguyên nhân gây mất răng.

Mất răng ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng ăn nhai, đặc biệt là các răng hàm số 6 và 7. Ngoài ra, mất răng còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt, gây tiêu xương hàm và phát âm. Để tránh tình trạng mất răng, bạn nên chăm sóc răng miệng đúng cách và khám định kỳ 6 tháng/lần.

1.6. Răng Xỉn Màu, Đổi Màu: Vấn Đề Thẩm Mỹ Phổ Biến

Răng xỉn màu, đổi màu là một trong các bệnh về răng ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ. 3 nguyên nhân chính dẫn đến răng xỉn màu, đổi màu:

• Thói quen hàng ngày: Người thường xuyên hút thuốc, uống cà phê, trà, nước ngọt, rượu vang,.. dễ khiến răng ố vàng. Đặc biệt, với người hút thuốc lá, nhựa nicotin lâu dần bám vào răng tạo thành một màu vàng xỉn hay thâm đen. Mặt khác, không chăm sóc răng đủ, không vệ sinh răng miệng thường xuyên dẫn đến vôi răng tích tụ gây ố vàng.
• Bệnh ở răng: Sâu răng, viêm lợi, viêm chân răng, chết tủy là những yếu tố tác động làm ngả màu răng. Sự hoạt động của các vi khuẩn gây bệnh cộng với thức ăn còn sót lại trong miệng đã ảnh hưởng men răng, khiến răng xỉn màu. Ngoài ra, cao răng nếu không được làm sạch rất dễ gây bệnh nguy hiểm cho răng miệng như viêm nha chu.
• Vấn đề tuổi tác: Tuổi tác ngày càng lớn, đồng nghĩa với lớp ngoài của men răng bị mòn đi, lộ ra màu vàng tự nhiên của ngà răng làm răng đổi màu.

1.7. Hôi Miệng: Triệu Chứng Của Vấn Đề Răng Miệng

Khoảng 85% người bị hôi miệng thường mắc các bệnh về răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu, sâu răng, khô miệng và có mảng bám trên lưỡi. Nguyên nhân xuất phát từ thức ăn còn sót lại trong khoang miệng không được vệ sinh sạch sẽ, khiến vi khuẩn phát triển tạo ra các hợp chất lưu huỳnh gây mùi khó chịu.

Sử dụng nước súc miệng chỉ giúp giảm mùi hôi phần nào chứ không giúp chữa khỏi hẳn nguyên nhân. Vì vậy, hãy đến cơ sở y tế có chuyên khoa răng hàm mặt để tìm ra đúng nguyên nhân gây hôi miệng và chữa trị dứt điểm.

1.8. Vôi Hóa Tuyến Nước Bọt: Sỏi Tuyến Nước Bọt

Tình trạng này xuất hiện do canxi có trong nước bọt lắng đọng, lâu dần biến thành sỏi nằm chắn giữa tuyến nước bọt, gây viêm vùng sàn miệng, viêm tuyến dưới hàm. Người bệnh cảm thấy vùng tuyến bị sưng phồng, đau nhức khi ăn. Ngoài ra, nếu bội nhiễm vi khuẩn sẽ xuất hiện sốt, nổi hạch ở góc hàm và có mủ.

1.9. Mòn Răng: Do Axit Hoặc Lực Tác Động

Mòn răng là một trong các bệnh về răng khi cấu trúc răng bị mất đi. Thức ăn nạp vào cơ thể chứa nhiều đường, axit có thể dẫn đến mòn răng. Ngoài ra, thói quen xấu như: nghiến răng, đánh răng quá mạnh,… cũng dẫn đến mòn răng.

1.10. Biến Chứng Răng Khôn Mọc Lệch: Răng Gây Phiền Toái

Được mệnh danh “răng khôn” nhưng lại gây nhiều phiền toái, dẫn đến tiêu xương, viêm quanh thân răng,… gây chèn ép và sâu răng số 7. Vì “sinh sau đẻ muộn”, răng khôn mọc ở vị trí không thuận lợi và nằm quá sâu trong hàm. Bạn cần nhổ răng khôn mọc lệch vì những lý do sau:

• Khó vệ sinh răng miệng, tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn phát triển gây nên bệnh viêm lợi, viêm tủy răng.
• Phòng các biến chứng nguy hiểm như: u nang xương hàm, viêm tủy răng kế cận, viêm lợi… Đa số răng khôn có gây biến chứng thường được chỉ định nhổ. Tuy nhiên, tùy vào mức độ nghiêm trọng và tình trạng thực tế, bác sĩ sẽ đưa ra quyết định nhổ hay không.

Xem thêm: Răng khôn bị sâu

1.11. Ung Thư Miệng: Bệnh Lý Nguy Hiểm Nhất

Ung thư miệng là một trong các bệnh về răng miệng nguy hiểm nhất, có thể ảnh hưởng đến các phần bên trong của má (ung thư niêm mạc miệng), môi, tuyến nước bọt, lưỡi, vòm miệng, lợi. Hiện chưa có cơ sở chính xác kết luận nguyên nhân gây ung thư miệng. Tuy nhiên, các yếu tố gián tiếp tạo ra nguy cơ ung thư miệng phải kể đến như:

• Người hút thuốc lá (chất độc hại gây ung thư).
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (tia UV) làm tăng nguy cơ ung thư môi.
• Vệ sinh răng miệng kém gây kích thích niêm mạc mãn tính.
• Tuổi tác cao.
• Nhiễm HPV type 16 lây qua đường tình dục.

2. Cách Phòng Ngừa Các Bệnh Về Răng Miệng Hiệu Quả

Chăm sóc sức khỏe răng miệng tốt luôn là cách phòng tránh các bệnh về răng miệng hiệu quả nhất. Trong đó, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Thăm khám nha khoa định kỳ: Nên thăm khám nha khoa ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý.
• Lấy cao răng định kỳ: Loại bỏ cao răng giúp ngăn ngừa viêm lợi, viêm nha chu.
• Đánh răng đúng cách: Đánh răng 2 lần/ngày (sáng và tối), mỗi lần 2 phút, sau khi ăn 30 phút. Sử dụng bàn chải lông mềm, kem đánh răng chứa Fluoride. Nên thay bàn chải sau 2 – 3 tháng sử dụng hoặc khi bị hư, xơ.
• Dùng chỉ nha khoa: Làm sạch mảng bám thức ăn trên các kẽ răng hàng ngày.
• Vệ sinh lưỡi: Vệ sinh lưỡi hàng ngày bằng dụng cụ cạo lưỡi để loại bỏ vi khuẩn gây mùi và mảng bám.
• Nước súc miệng: Những người có nguy cơ sâu răng cao hoặc các vấn đề răng miệng khác nên dùng thêm nước súc miệng kháng khuẩn.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Xây dựng chế độ ăn uống đủ chất, hạn chế thực phẩm nhiều đường và axit.
• Bỏ thói quen xấu: Bỏ thói quen hút thuốc lá và uống rượu bia.

Bên cạnh những cách phòng ngừa các bệnh về răng miệng kể trên, bạn cũng cần phải đi khám ngay nếu như gặp phải các dấu hiệu bất thường sau:

• Hơi thở nặng mùi bất thường mà không phải do thực phẩm.
• Răng nướu bị ê buốt, nhạy cảm với thức ăn nóng, lạnh.
• Nướu bị sưng đỏ, chảy máu hoặc mưng mủ, áp xe.
• Đau răng dai dẳng, không thuyên giảm.
• Răng bị lung lay hoặc dễ gãy, mẻ.