Áp xe quanh chóp răng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Áp xe quanh chóp răng là một trong những bệnh lý răng miệng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Tình trạng này không chỉ gây đau nhức dữ dội mà còn có thể dẫn đến mất răng hoặc nhiễm trùng lan rộng sang các cơ quan khác.

Bài viết dưới đây của BeDental sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa bệnh áp xe quanh chóp răng hiệu quả nhất.

Áp xe quanh chóp răng là gì?

Áp xe quanh chóp răng (Periapical abscess) là tình trạng nhiễm khuẩn hình thành tại vùng chóp của chân răng, nơi chứa các mạch máu và dây thần kinh – gọi là tủy răng. Khi tủy răng bị viêm nhiễm hoặc chết, vi khuẩn sẽ lan xuống chóp răng, tạo thành một ổ mủ chứa vi khuẩn, tế bào chết và mảnh vụn mô.

Khác với áp xe nha chu (hình thành ở vùng nướu), áp xe quanh chóp răng xuất phát từ tủy răng, thường là hậu quả của sâu răng không được điều trị, viêm tủy kéo dài hoặc chấn thương răng.

Nếu không xử lý kịp thời, ổ mủ có thể lan rộng ra xương hàm, mô mềm quanh miệng, thậm chí gây nhiễm trùng huyết nguy hiểm.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có tới 60–80% người trưởng thành từng gặp tình trạng viêm tủy hoặc áp xe răng ít nhất một lần trong đời, trong đó 1/5 trường hợp dẫn đến mất răng vĩnh viễn.

Xem thêm: Áp xe răng: nguyên nhân & giải pháp điều trị

Nguyên nhân gây áp xe quanh chóp răng

Nguyên nhân cơ bản và phổ biến nhất dẫn đến áp xe quanh chóp răng chính là sự xâm nhập của vi khuẩn vào mô tủy răng (phần mềm bên trong răng) thông qua lỗ sâu răng, vết nứt hoặc tổn thương răng. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc áp xe quanh chóp răng gồm:

Sâu Răng Không Được Điều Trị Kịp Thời

Sâu răng nếu không được trám bít và xử lý sớm sẽ phát triển sâu hơn, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi. Khi lỗ sâu lan rộng đến gần hoặc chạm tới tủy, vi khuẩn sẽ tấn công gây viêm tủy. Nếu viêm tủy cấp không được điều trị, nó sẽ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn hoại tử tủy và là nguồn gốc trực tiếp gây áp xe.

Viêm Tủy Răng Mãn Tính và Hoại Tử Tủy

Đây là quá trình tiến triển tự nhiên của bệnh lý. Khi mô tủy bên trong răng đã bị viêm nhiễm kéo dài và tủy bị chết hoàn toàn (hoại tử), vi khuẩn và các độc tố của chúng sẽ đi qua lỗ chóp chân răng, lan xuống vùng xương và mô liên kết xung quanh. Sự tích tụ của các sản phẩm nhiễm trùng này hình thành nên túi mủ, gây ra áp xe.

Chấn Thương Răng

Các chấn thương mạnh như gãy răng, rạn men lớn, hoặc các sang chấn nhỏ lặp đi lặp lại có thể gây tổn thương tủy theo nhiều cách:

• Gây tổn thương trực tiếp cho mạch máu và thần kinh, làm tủy chết.
• Tạo đường dẫn vi khuẩn xâm nhập vào bên trong răng. Dù không thấy lỗ sâu, răng bị chấn thương vẫn có nguy cơ cao phát triển áp xe sau một thời gian.

Thói Quen Vệ Sinh Răng Miệng Kém

Vệ sinh răng miệng không đúng cách, bao gồm không đánh răng đủ thời gian, không dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, sẽ làm tăng mạnh mẽ sự tích tụ của mảng bám. Mảng bám là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến sâu răng và viêm nha chu, gián tiếp làm tăng nguy cơ vi khuẩn xâm nhập tủy và gây áp xe.

Biến Chứng Sau Điều Trị Nha Khoa

Mặc dù hiếm gặp, nhưng áp xe cũng có thể là hậu quả của một số thủ thuật nha khoa:

• Điều trị tủy chưa triệt để: Nếu vi khuẩn không được làm sạch hoàn toàn khỏi ống tủy trong quá trình nội nha, hoặc có ống tủy phụ bị bỏ sót, nhiễm trùng có thể tái phát và dẫn đến áp xe.
• Trám bít không kín: Việc trám bít ống tủy không đạt chuẩn hoặc phục hình cuối cùng (như trám răng, bọc sứ) bị rò rỉ cũng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn tái xâm nhập vào bên trong chân răng.

Triệu chứng nhận biết áp xe quanh chóp răng

Áp xe quanh chóp răng có thể gây ra nhiều biểu hiện khác nhau, tùy theo mức độ nhiễm trùng. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

Đau răng dữ dội: Cơn đau tăng khi nhai hoặc ấn vào răng, lan ra tai, cổ hoặc thái dương.

Răng đổi màu sậm hơn: Do các sản phẩm hoại tử của tủy thấm vào mô răng.

Sưng lợi hoặc mặt: Vùng nướu quanh răng sưng, có thể xuất hiện túi mủ hoặc lỗ rò chảy dịch vàng.

Sốt nhẹ, mệt mỏi: Cơ thể phản ứng với nhiễm trùng, nhất là khi vi khuẩn lan rộng.

Hôi miệng, có vị đắng: Do mủ vỡ ra trong khoang miệng.

Theo Hiệp hội Nha chu Hoa Kỳ, khoảng 30% bệnh nhân áp xe răng không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Vì vậy, việc khám răng định kỳ 6 tháng/lần là cực kỳ quan trọng để phát hiện sớm bệnh lý này.

Xem thêm: 7 loại thuốc kháng sinh răng được nhiều người tin dùng

Chẩn đoán áp xe quanh chóp răng

Để xác định chính xác tình trạng, nha sĩ sẽ tiến hành:

• Khám lâm sàng: Kiểm tra vùng nướu, độ nhạy cảm khi gõ răng hoặc ấn.
• X-quang nha khoa: Giúp phát hiện ổ mủ, mức độ tiêu xương quanh chóp răng.
• Kiểm tra tủy răng: Đánh giá phản ứng của tủy với nhiệt và kích thích điện.

Tại BeDental, quy trình chẩn đoán áp xe răng được thực hiện bằng hệ thống chụp X-quang kỹ thuật số 3D Cone Beam hiện đại, giúp xác định chính xác ổ viêm và đề xuất phương án điều trị phù hợp, an toàn nhất cho bệnh nhân.

Điều trị áp xe quanh chóp răng

Phương pháp điều trị áp xe quanh chóp răng tùy thuộc vào mức độ viêm và khả năng phục hồi của răng.

Điều trị nội nha (lấy tủy răng)

Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất cho răng trưởng thành bị áp xe. Nha sĩ sẽ:

• Mở buồng tủy, loại bỏ mô nhiễm khuẩn.
• Làm sạch và khử trùng toàn bộ ống tủy.
• Trám bít kín bằng vật liệu chuyên dụng (gutta-percha) để ngăn tái nhiễm khuẩn. 

Theo Hiệp hội Nội nha Hoa Kỳ (AAE), tỉ lệ thành công của điều trị tủy răng cho các ca áp xe quanh chóp đạt trên 90% nếu được thực hiện đúng quy trình.

Dẫn lưu ổ mủ

Trong trường hợp ổ áp xe lớn hoặc sưng nhiều, nha sĩ có thể rạch nướu để thoát mủ và giảm áp lực. Sau đó, bệnh nhân sẽ được kê kháng sinh và thuốc giảm viêm.

Nhổ răng

Nếu răng bị phá hủy quá nhiều, không thể phục hồi, việc nhổ răng là cần thiết để ngăn nhiễm trùng lan rộng. Sau khi nhổ, bệnh nhân có thể được tư vấn trồng răng Implant để khôi phục chức năng ăn nhai.

Điều trị cho răng sữa

Ở trẻ em, nếu răng sữa bị áp xe, khả năng giữ lại rất thấp. Việc nhổ răng sữa áp xe giúp bảo vệ răng vĩnh viễn bên dưới khỏi nguy cơ bị tổn thương.

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị

Áp xe quanh chóp răng nếu bị bỏ qua có thể gây:

• Mất răng vĩnh viễn:

Nhiễm trùng và mủ tích tụ tại chóp chân răng sẽ liên tục phá hủy xương ổ răng xung quanh. Sự phá hủy này làm cho răng bị mất đi sự nâng đỡ vững chắc, dẫn đến tình trạng lung lay ngày càng trầm trọng.

Khi cấu trúc xương bị tiêu hủy quá mức, không còn khả năng phục hồi hoặc bảo tồn, chiếc răng đó sẽ phải bị nhổ bỏ để loại bỏ hoàn toàn ổ nhiễm trùng.

• Viêm xương hàm:

Áp xe kéo dài có thể khiến ổ nhiễm trùng lan vào xương hàm, gây ra viêm tủy xương hàm (osteomyelitis). Tình trạng này gây đau đớn dữ dội, cần phải điều trị kháng sinh tích cực và có thể cần phẫu thuật để loại bỏ phần xương bị hoại tử.

• Nhiễm trùng máu (sepsis) – biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Vi khuẩn từ ổ áp xe quanh chóp răng có thể xâm nhập vào hệ thống mạch máu, dẫn đến nhiễm trùng máu. Đây là một biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng và cần được điều trị khẩn cấp tại bệnh viện.

• Ảnh hưởng đến các cơ quan khác như tim, thận hoặc xoang hàm:

Vi khuẩn nha chu có thể di chuyển và gây tổn thương van tim (như viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn), hoặc gây ảnh hưởng đến chức năng thận. Đối với các răng hàm trên, nhiễm trùng từ chóp chân răng có thể lan lên khoang mũi xoang, gây ra tình trạng viêm xoang hàm thứ phát, dẫn đến đau vùng má, nghẹt mũi và dịch mủ.

Theo thống kê của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), mỗi năm có hàng nghìn ca nhập viện do biến chứng của nhiễm trùng răng không được điều trị kịp thời.

Xem thêm: Top 10 loại kem đánh trắng răng hiệu quả

Cách phòng ngừa áp xe quanh chóp răng

Để giảm nguy cơ mắc áp xe quanh chóp răng, bạn nên:

• Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm và kem chứa fluor.
• Sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng kháng khuẩn.
• Hạn chế đồ ngọt, nước có gas, rượu bia và thuốc lá.
• Khám răng định kỳ 6 tháng/lần tại BeDental để phát hiện sớm sâu răng, viêm tủy.
• Điều trị ngay khi có dấu hiệu đau nhức hoặc sưng lợi.

Khám và điều trị áp xe răng tại BeDental

BeDental là hệ thống nha khoa chuyên sâu điều trị các bệnh lý răng miệng, trong đó có áp xe quanh chóp răng. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị vô trùng đạt chuẩn quốc tế và công nghệ điều trị tủy tiên tiến, BeDental giúp bệnh nhân:

• Loại bỏ ổ nhiễm trùng.
• Giữ lại răng thật tối đa.
• Giảm đau và sưng nhanh chóng chỉ sau 1–2 buổi điều trị.

Tùy vào nguyên nhân cũng như vị trí bị áp – xe răng mà bác sĩ BeDental sẽ đưa ra các giải pháp điều trị khác nhau.

Bên cạnh đó, BeDental còn cung cấp các dịch vụ phục hình như trồng răng sứ, răng Implant, giúp khôi phục thẩm mỹ và chức năng ăn nhai toàn diện sau khi điều trị áp xe.

Áp xe quanh chóp răng là một bệnh lý nguy hiểm, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh biến chứng. Việc giữ gìn vệ sinh răng miệng, khám nha khoa định kỳ và xử lý sớm các vấn đề như sâu răng, viêm tủy chính là chìa khóa bảo vệ sức khỏe răng miệng bền lâu.

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng đau răng, sưng lợi hoặc nghi ngờ áp xe răng, hãy đến ngay BeDental để được thăm khám và điều trị hiệu quả, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe của bạn.

Xem thêm: Chỉ tự tiêu là gì ? 1 vài điểm khác với chỉ thông thường

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ