Tiêu xương hàm

Tiêu xương hàm là gì?

Tiêu xương hàm (alveolar bone resorption) là mất mô xương vùng ổ răng sau khi mất răng hoặc do viêm mãn tính. Men răng không còn kích thích, dẫn đến xương không được tạo mới và bị tiêu đi.

Theo nghiên cứu y học, trong 6 tháng sau khi mất răng:

• Tiêu xương theo chiều ngang có thể đạt 29–63%,
• Tiêu xương theo chiều dọc là 11–22%
  Một số nghiên cứu còn ghi nhận mất tới 25% khối lượng xương chỉ trong 1 năm .

Xem thêm: 

Nguyên nhân gây tiêu xương hàm

Tiêu xương hàm là hệ quả của nhiều yếu tố, trong đó phổ biến nhất là mất răng lâu ngày. Khi răng bị mất mà không được trồng lại kịp thời, phần xương ổ răng vốn dĩ có vai trò nâng đỡ chân răng sẽ không còn được kích thích cơ học từ lực nhai. Tình trạng này dẫn đến hiện tượng tiêu xương theo thời gian.

Ngoài ra, tiêu xương hàm còn có thể xuất phát từ một số nguyên nhân sau:

• Viêm nha chu hoặc viêm lợi mạn tính: Đây là những bệnh lý răng miệng phổ biến, gây tổn thương mô quanh răng và phá huỷ dần dây chằng nha chu cũng như xương ổ răng. Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), có đến 70% người trưởng thành trên 35 tuổi mắc viêm nha chu ở mức độ nào đó, và trong số này, hơn 30% có dấu hiệu tiêu xương quanh răng.
• Lão hóa và loãng xương: Khi tuổi càng cao, mật độ xương nói chung, bao gồm cả xương hàm, bắt đầu suy giảm. Phụ nữ sau mãn kinh, do thay đổi nội tiết tố, có nguy cơ cao hơn bị loãng xương và tiêu xương hàm.
• Đeo hàm giả tháo lắp không đúng cách: Hàm giả tháo lắp, nếu không được thiết kế chuẩn hoặc đã sử dụng lâu ngày mà không điều chỉnh lại, có thể tạo áp lực liên tục lên nền xương hàm. Áp lực này làm xương bị tiêu dần đi do thiếu sự phân bổ đều lực nhai.
• Không trồng răng thay thế kịp thời: Khi răng bị mất nhưng không được phục hình bằng các phương pháp như trồng răng Implant, xương ổ răng không còn “nhiệm vụ” nâng đỡ nữa nên bắt đầu co lại và tiêu biến dần.

Các dạng tiêu xương hàm khi mất răng

Tùy theo vị trí và mức độ mất răng mà tiêu xương hàm có thể diễn ra theo các dạng khác nhau. Cụ thể:

• Tiêu xương theo chiều ngang (chiều rộng): Đây là dạng tiêu xương thường gặp nhất sau khi mất răng. Xương ổ răng bị thu hẹp về chiều rộng khiến nền xương không còn đủ diện tích để nâng đỡ các phục hình răng như cầu răng hoặc trụ Implant.
• Tiêu xương theo chiều dọc (chiều cao): Dạng này khiến chiều cao của xương hàm giảm sút, dẫn đến hiện tượng tụt nướu, lộ chân răng ở các răng kế cận và khó cố định răng giả hoặc trụ cấy ghép vững chắc.
• Tiêu xương hỗn hợp: Là sự kết hợp của cả hai chiều tiêu xương (ngang và dọc), thường xảy ra ở người mất răng lâu năm hoặc bị viêm nha chu nặng. Tình trạng này khiến vùng xương hàm bị biến dạng nghiêm trọng, làm cho việc cấy ghép răng nhân tạo trở nên phức tạp và đòi hỏi phải ghép xương bổ sung.
• Tiêu xương toàn hàm: Khi nhiều răng bị mất cùng lúc mà không được phục hình, quá trình tiêu xương có thể lan rộng khắp hàm, làm thay đổi khớp cắn, độ cao khuôn mặt và thậm chí ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm.

Tiêu xương hàm gây ảnh hưởng gì?

Hậu quả rõ rệt nhất của tiêu xương hàm là sự thay đổi về cấu trúc khuôn mặt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng ăn nhai. Cụ thể:

• Giảm thể tích xương nâng đỡ: Khi xương hàm bị tiêu, khả năng nâng đỡ răng hoặc trụ phục hình như cầu răng, Implant sẽ giảm đáng kể. Điều này khiến việc phục hình sau này khó khăn hơn, chi phí cao hơn do cần thêm thủ thuật như ghép xương.
• Gây khó khăn khi sử dụng hàm giả hoặc cấy ghép Implant: Với nền xương quá mỏng hoặc thấp, việc đặt trụ Implant không còn khả thi nếu không ghép xương trước. Hàm giả cũng dễ bị lỏng lẻo, gây khó khăn khi nhai.
• Mất thẩm mỹ khuôn mặt: Tiêu xương làm má hóp vào, môi mỏng hơn, xuất hiện nhiều nếp nhăn quanh miệng, khiến khuôn mặt trông già nua, thiếu sức sống. Đây là một trong những nguyên nhân khiến người mất răng lâu năm cảm thấy thiếu tự tin khi giao tiếp.
• Ảnh hưởng phát âm và chất lượng sống: Xương hàm tiêu làm hàm răng mất sự liên kết, gây khó khăn trong phát âm (nhất là âm bật như “t”, “d”, “n”) và làm giảm chất lượng cuộc sống đáng kể.

Tiêu xương hàm gây nguy hiểm gì?

Ngoài ảnh hưởng thẩm mỹ và chức năng nhai, tiêu xương răng còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác nếu không điều trị sớm:

• Răng đối diện bị trồi lên: Khi không còn răng đối diện để tạo lực cản, răng bên kia dễ bị trồi cao, gây lệch khớp cắn và tăng nguy cơ gãy răng.
• Răng kế cận xô lệch: Tiêu xương làm mất điểm tựa, các răng bên cạnh dễ bị nghiêng hoặc xoay lệch khỏi vị trí, tạo khe hở và làm tăng tích tụ mảng bám.
• Biến dạng xương hàm, sai khớp cắn: Cấu trúc xương bị biến đổi có thể gây đau khớp thái dương hàm, lệch hàm, gây nhức đầu mạn tính hoặc mỏi cơ khi nhai.
• Gia tăng bệnh lý toàn thân: Ở người lớn tuổi, tiêu xương nặng thường đi kèm với các bệnh lý như viêm nha chu, làm vi khuẩn dễ xâm nhập vào máu, từ đó làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, viêm khớp và cả sa sút trí tuệ (theo Hiệp hội Nha khoa Quốc tế).

Xem thêm: Đặt thuốc diệt tủy răng bị nhức phải làm sao?

Dấu hiệu tiêu xương răng

Những dấu hiệu ban đầu của tiêu xương hàm thường âm thầm và dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu chú ý, bạn có thể nhận thấy:

• Răng bị lệch, di chuyển bất thường: Khoảng trống giữa các răng tăng lên hoặc răng xoay, nghiêng rõ rệt.
• Răng lung lay, không còn chắc: Khi cắn hoặc nhai cảm thấy răng không còn vững như trước.
• Cảm giác đau nhẹ hoặc ê buốt vùng răng mất: Đặc biệt khi cắn mạnh hoặc va chạm với vật cứng.
• Thay đổi đường viền nướu: Nướu tụt xuống, lộ chân răng, đường cười không đều.
• Biến đổi khuôn mặt: Má hóp, môi mỏng, nếp gấp quanh miệng sâu hơn, nhất là khi bị tiêu xương vùng trước hàm trên hoặc hàm dưới.

Phương pháp trồng răng Implant phòng chống tiêu xương hàm

Tin vui là hiện nay ngành nha khoa đã có giải pháp phục hình răng không chỉ giúp phục hồi chức năng ăn nhai, thẩm mỹ mà còn ngăn ngừa hiệu quả tình trạng tiêu xương, đó chính là trồng răng Implant.

Trụ Implant kích thích xương như chân răng thật

Khác với các phương pháp truyền thống như hàm tháo lắp hoặc cầu răng, Implant nha khoa là phương pháp duy nhất có khả năng ngăn chặn tiêu xương hàm nhờ cơ chế đặc biệt:

• Implant sử dụng một trụ nhỏ làm từ Titanium nguyên chất hoặc Titanium tích hợp Zirconia, được cấy trực tiếp vào trong xương hàm thay thế cho chân răng đã mất.
• Khi bệnh nhân ăn nhai, lực nhai sẽ truyền trực tiếp qua trụ Implant xuống vùng xương hàm bên dưới, tái tạo lực cơ học cần thiết để duy trì sự ổn định của mô xương.
• Nhờ có lực kích thích thường xuyên này, xương hàm vẫn được “hoạt động”, giúp giảm thiểu tình trạng tiêu xương giống như khi còn răng thật.

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), việc trồng Implant đúng kỹ thuật có thể ngăn ngừa tới 80% nguy cơ tiêu xương so với các phương pháp phục hình truyền thống không có trụ chân răng.

Ghép xương ngay sau khi nhổ răng: Giảm tiêu xương 30–60%

Xem thêm: Thuốc bôi viêm lợi

Một trong những kỹ thuật thường được áp dụng song song với trồng răng Implant để phòng chống tiêu xương hàm hiệu quả chính là Socket Preservation – còn gọi là kỹ thuật bảo tồn ổ răng sau khi nhổ.

• Kỹ thuật này thực hiện ghép xương nhân tạo hoặc màng collagen vào vị trí vừa nhổ răng nhằm lấp đầy khoảng trống và duy trì thể tích xương, ngăn chặn xương bị xẹp hoặc tiêu biến nhanh chóng.
• Theo nghiên cứu từ Tạp chí Lâm sàng Nha khoa Quốc tế (2021), kỹ thuật socket preservation giúp giảm từ 30–60% mức độ tiêu xương hàm trong 6 tháng đầu sau khi mất răng – giai đoạn có tốc độ tiêu xương mạnh nhất.

Việc ghép xương bảo tồn ổ răng đặc biệt quan trọng nếu khách hàng chưa thể cấy Implant ngay sau khi nhổ răng.

Nên phục hình Implant càng sớm càng tốt (trong 3–6 tháng)

Một lưu ý cực kỳ quan trọng trong phục hình răng mất đó là thời gian trồng răng càng sớm thì hiệu quả chống tiêu xương càng cao.

• Sau khi nhổ răng, nếu không có can thiệp nào, xương sẽ bắt đầu tiêu dần, đặc biệt là trong 3–6 tháng đầu. Trung bình, xương hàm có thể tiêu từ 25–30% thể tích chỉ sau 6 tháng nếu không trồng răng lại (theo The Journal of Periodontology).
• Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị nên cấy ghép Implant trong khoảng 3–6 tháng sau khi nhổ răng, khi xương vẫn còn đủ thể tích và mật độ tốt, giúp quá trình tích hợp trụ Implant vào xương diễn ra thuận lợi và ít biến chứng.

Trồng răng Implant hiện đại tại BeDental – Tỷ lệ thành công >95%

Tại Nha khoa BeDental, khách hàng có thể an tâm về quy trình trồng răng Implant nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại cùng đội ngũ chuyên môn cao:

• Công nghệ chẩn đoán hình ảnh CT Cone Beam 3D, CAD/CAM cho phép bác sĩ quan sát chính xác mật độ, thể tích xương hàm và vị trí dây thần kinh, từ đó lập kế hoạch điều trị chính xác, an toàn.
• Sử dụng trụ Implant nhập khẩu chính hãng từ các thương hiệu hàng đầu như Straumann (Thụy Sĩ), Dentium (Hàn Quốc), Nobel Biocare (Mỹ)…
• Tỷ lệ cấy ghép thành công tại BeDental luôn duy trì trên 95% – đạt tiêu chuẩn quốc tế.
• Đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu về cấy ghép Implant, giàu kinh nghiệm trong xử lý các ca khó như tiêu xương, thiếu xương, viêm quanh Implant.

BeDental cũng chú trọng chính sách bảo hành rõ ràng và theo dõi hậu phẫu định kỳ, giúp khách hàng an tâm sử dụng răng Implant lâu dài, duy trì vẻ đẹp và sức khỏe răng miệng toàn diện.

Câu hỏi thường gặp

Tiêu chân răng là gì?

Là hiện tượng xương chân răng bị mất diện tích dọc chân răng, gây lỏng răng và dễ rụng – một dạng tiêu xương khu trú.

Bệnh tiêu xương là gì?

Tiêu xương không chỉ là hậu quả mất răng mà còn có thể là biểu hiện của bệnh lý hệ thống như loãng xương, viêm nha chu…

Quá trình tiêu xương sau khi mất răng diễn ra thế nào?

• 3 tháng đầu: mất xương nhanh theo chiều ngang (30–32%);
• 6 tháng: mất thêm 29–63% ngang, 11–22% dọc 
• Sau đó sự tiêu xương chậm lại nhưng vẫn tiếp diễn.

Còn chân răng thì có bị tiêu xương không?

Nếu răng vẫn còn chân nhưng bị viêm nha chu, viêm tủy, áp lực kéo niềng không đúng, vẫn có nguy cơ tiêu chân răng. Cần điều trị sớm để bảo tồn răng thật.

Tiêu xương hàm là hậu quả tất yếu khi mất răng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và hạn chế bằng phương pháp trồng răng Implant và ghép xương sớm. Theo ADA và nhiều nghiên cứu quốc tế, xương hàm tiêu mất tới 25–60% trong năm đầu nếu không phục hình.

 BeDental là địa chỉ tiên phong ứng dụng kỹ thuật cấy implant chính xác, bảo tồn xương hàm và đảm bảo nụ cười, chức năng ăn nhai lâu dài. Để giữ gìn cấu trúc hàm vững chắc – hãy trồng răng sớm, tái khám định kỳ và lựa chọn cơ sở uy tín.

Xem thêm: Nha khoa giá rẻ ở Hà Nội có tốt hay không?

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ