Lệch hàm: Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị tại Nha khoa Bedental

Trong nha khoa, lệch hàm là tình trạng xương hàm trên và hàm dưới phát triển không cân đối, gây mất cân xứng khuôn mặt cũng như ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai. Hiện tượng này không chỉ tác động đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Vậy bị lệch hàm phải làm sao? Hãy cùng Nha khoa Bedental tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu cũng như phương pháp điều trị hiệu quả.

Lệch hàm là gì?

Lệch hàm là tình trạng hàm trên và hàm dưới không khớp nhau khi cắn hoặc khi nói, tạo ra sự mất cân đối ở gương mặt. Người hàm lệch thường nhận thấy khuôn mặt nghiêng về một bên, răng cắn không đều và khó khăn khi ăn nhai.

Có nhiều mức độ lệch, từ nhẹ (khó phát hiện bằng mắt thường) đến nặng (khuôn mặt biến dạng rõ). Các dạng thường gặp là lệch hàm dưới, xương hàm bị lệch hoặc quai hàm bị lệch.

Xem thêm: CÓ NÊN BỌC SỨ RĂNG HÀM BỊ SÂU KHÔNG?

Dấu hiệu nhận biết lệch hàm

Không phải lúc nào hiện tượng lệch hàm cũng dễ phát hiện, đặc biệt với trường hợp lệch nhẹ. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, bạn hoàn toàn có thể nhận ra thông qua những dấu hiệu sau:

1. Răng trên và răng dưới không khớp khi ngậm miệng

Thông thường, khi ngậm miệng, răng trên và răng dưới sẽ khớp đều với nhau. Nếu bạn nhận thấy răng cắn lệch sang một bên, răng cửa hoặc răng hàm không chạm đều thì đây là dấu hiệu điển hình của lệch hàm dưới hoặc hàm lệch do răng.

2. Khuôn mặt mất cân đối

Người hàm bị lệch thường có một bên mặt cao hơn, bên còn lại thấp hơn, khiến gương mặt bị nghiêng. Khi chụp ảnh thẳng, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy đường sống mũi và cằm không thẳng hàng, tạo cảm giác mặt bị vẹo. Đây là biểu hiện thường gặp ở những người có xương hàm bị lệch hoặc quai hàm bị lệch.

3. Khi cười, phần xương hàm lộ rõ sự bất cân xứng

Một trong những dấu hiệu dễ thấy nhất là khi cười, phần xương quai hàm bị lệch lộ rõ. Cằm có xu hướng lệch sang một bên, nụ cười không cân đối, gây mất thẩm mỹ và khiến nhiều người tự ti trong giao tiếp.

4. Khó khăn khi nhai thức ăn

Người bị lệch hàm thường gặp khó khăn trong việc ăn nhai, do lực cắn dồn vào một bên nhiều hơn. Bạn có thể cảm thấy nhai không đều, thức ăn không được nghiền nát kỹ, gây khó chịu khi ăn uống. Lâu dần, thói quen này còn làm trầm trọng thêm tình trạng hàm lệch.

5. Xuất hiện tiếng lục cục hoặc đau nhức ở khớp thái dương hàm

Nếu khi mở miệng, ngậm miệng hoặc nhai, bạn nghe thấy tiếng lục cục ở vùng khớp thái dương hoặc cảm thấy đau mỏi thì rất có thể nguyên nhân đến từ xương hàm lệch. Áp lực không đều lên khớp thái dương lâu ngày có thể dẫn đến đau đầu, đau cổ vai gáy và rối loạn khớp cắn.

6. Khó khăn khi phát âm

Ngoài ra, một số người hàm lệch còn gặp khó khăn trong việc phát âm. Những âm cần sự phối hợp chặt chẽ giữa răng – môi – lưỡi sẽ bị ảnh hưởng, khiến giọng nói không tròn vành rõ chữ.

Nguyên nhân gây lệch hàm

Bẩm sinh
Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến lệch hàm là do bẩm sinh. Một số người ngay từ khi sinh ra đã có cấu trúc xương hàm phát triển không cân đối, có thể do yếu tố di truyền từ bố mẹ hoặc do sự bất thường trong quá trình phát triển xương mặt. Trường hợp này thường biểu hiện rõ khi trẻ lớn dần, gương mặt mất cân xứng, răng trên – dưới không khớp chuẩn. Đối với nguyên nhân bẩm sinh, việc điều trị đơn thuần bằng niềng răng thường không mang lại kết quả tối ưu, mà cần kết hợp phẫu thuật chỉnh hàm để đưa xương về vị trí đúng, tái tạo lại sự cân đối cho khuôn mặt.

Chấn thương
Chấn thương vùng mặt, đặc biệt là vùng hàm – cằm, là nguyên nhân khiến nhiều người bị lệch hàm dưới hoặc xương quai hàm bị lệch. Những va chạm mạnh do tai nạn giao thông, ngã, chơi thể thao hoặc tai nạn lao động có thể làm xương hàm bị gãy hoặc di lệch. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể để lại di chứng lâu dài, khiến hàm bị lệch vĩnh viễn. Không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, chấn thương hàm còn gây cản trở lớn đến khả năng nhai và có thể gây đau nhức khớp thái dương – hàm.

Xem thêm: Cùi răng sứ giả là gì? Làm cùi giả cho răng có đau không?

Sự cố phẫu thuật thẩm mỹ
Trong một số trường hợp, các ca phẫu thuật thẩm mỹ vùng hàm – mặt nếu thực hiện không chính xác hoặc bác sĩ thiếu chuyên môn có thể gây biến chứng, làm xương hàm lệch nhiều hơn. Ví dụ: phẫu thuật gọt hàm, độn cằm, chỉnh hình xương nếu không được đo đạc chuẩn xác sẽ dẫn đến lệch khớp cắn hoặc mất cân xứng khuôn mặt.

Đây là nguyên nhân đáng lo ngại vì không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ mà còn làm việc chỉnh hàm sau đó trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi kỹ thuật cao để khắc phục.

Răng mọc không đều
Một nguyên nhân khác gây nên hiện tượng lệch hàm là do răng mọc chen chúc, răng khấp khểnh hoặc mất răng mà không trồng lại. Khi răng mọc không đúng vị trí, khớp cắn bị sai lệch, lâu dần sẽ tác động đến toàn bộ cấu trúc hàm. Trường hợp này thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên khi răng vĩnh viễn mọc lên không đều. Nếu không được nắn chỉnh sớm, tình trạng này có thể phát triển thành nhậm hàm, làm răng và xương hàm lệch rõ rệt, gây khó khăn khi nhai và làm mất thẩm mỹ gương mặt.

Thói quen xấu
Một số thói quen tưởng chừng vô hại trong sinh hoạt hàng ngày lại là “thủ phạm” âm thầm gây lệch hàm. Chẳng hạn: thói quen chống cằm khi ngồi học, ngồi làm việc, thói quen nhai một bên hoặc nghiến răng khi ngủ. Những hành động này nếu lặp lại trong thời gian dài sẽ tạo áp lực không đồng đều lên xương hàm, từ đó khiến quai hàm bị lệch dần. Khi đó, việc nắn chỉnh hàm lệch trở nên khó khăn và mất nhiều thời gian hơn so với những nguyên nhân khác.

Lệch hàm có nguy hiểm không?

Nhiều người thường nghĩ rằng lệch hàm chỉ là một vấn đề về thẩm mỹ, khiến gương mặt mất cân đối. Tuy nhiên, thực tế, tình trạng này còn tiềm ẩn nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng, hệ tiêu hóa và cả chất lượng cuộc sống hằng ngày. Dưới đây là những hệ quả phổ biến của việc bị lệch hàm.

Ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt
Khi xương hàm lệch, khuôn mặt sẽ trở nên mất cân xứng, bên cao – bên thấp rõ rệt. Điều này khiến nụ cười kém hài hòa, thậm chí ở một số trường hợp lệch nặng, gương mặt có thể bị biến dạng. Người bị lệch hàm dưới hoặc xương hàm bị lệch thường cảm thấy tự ti khi giao tiếp, ngại cười, từ đó ảnh hưởng đến sự tự tin trong công việc cũng như trong các mối quan hệ xã hội.

Suy giảm chức năng ăn nhai
Một trong những tác hại lớn nhất của lệch hàm là làm suy giảm chức năng ăn nhai. Do khớp cắn không chuẩn, răng không chạm đều nhau, quá trình nghiền nhỏ thức ăn trở nên khó khăn. Lâu dần, điều này gây áp lực lên hệ tiêu hóa vì dạ dày phải làm việc nhiều hơn để xử lý thức ăn chưa được nhai kỹ. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều người bị lệch hàm dễ mắc bệnh về dạ dày, đau bao tử, đầy hơi, khó tiêu.

Gây ra những cơn đau khớp và mỏi cơ
Lệch hàm khiến khớp thái dương – hàm (TMJ) chịu áp lực không đồng đều. Tình trạng này có thể dẫn đến những cơn đau đầu âm ỉ, nhức mỏi vùng thái dương, cổ và vai gáy. Ở nhiều trường hợp nặng, bệnh nhân còn nghe thấy tiếng “lục cục” khi há miệng hoặc nhai, dấu hiệu cho thấy khớp hàm đang gặp vấn đề. Nếu không điều trị sớm, lệch hàm có thể gây rối loạn khớp thái dương – hàm, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Dễ mắc các bệnh lý răng miệng
Răng không khớp khít do hàm bị lệch tạo điều kiện cho mảng bám và thức ăn dễ tích tụ ở các kẽ răng. Việc vệ sinh răng miệng cũng trở nên khó khăn hơn, dẫn đến nguy cơ cao bị sâu răng, viêm nướu, hôi miệng và thậm chí là viêm nha chu. Đây là vòng luẩn quẩn: lệch hàm làm khớp cắn sai → vệ sinh khó → bệnh lý răng miệng → tình trạng hàm ngày càng xấu đi.

Tăng nguy cơ mắc bệnh dạ dày và đường tiêu hóa
Do chức năng ăn nhai bị ảnh hưởng, thức ăn không được nghiền kỹ trước khi xuống dạ dày. Điều này khiến hệ tiêu hóa phải hoạt động quá tải, lâu dần dễ gây đau dạ dày, viêm loét hoặc trào ngược dạ dày – thực quản. Với những người đã có sẵn bệnh dạ dày, việc bị lệch hàm sẽ làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Xem thêm: Tái Tạo Cùi Răng Giả Là Gì ? Khi Nào Cần Tái Tạo Cùi Để Bọc Răng Sứ?

Gây khó khăn trong phát âm
Người bị lệch hàm, đặc biệt là lệch nặng, thường gặp khó khăn trong việc phát âm chuẩn. Một số âm sẽ bị méo hoặc phát ra không rõ ràng, khiến người nghe khó hiểu. Điều này ảnh hưởng lớn đến giao tiếp, đặc biệt với những ai làm trong môi trường cần nói nhiều như giáo viên, tư vấn viên, MC. Tình trạng này lâu dài có thể gây mặc cảm, ảnh hưởng tâm lý.

Các phương pháp khắc phục lệch hàm

Tùy vào nguyên nhân và mức độ lệch, việc điều trị lệch hàm có thể đơn giản bằng niềng răng hoặc phức tạp hơn như phẫu thuật xương hàm. Tại Nha khoa Bedental, bác sĩ sẽ thăm khám kỹ lưỡng và đưa ra phác đồ phù hợp nhất cho từng trường hợp.

Niềng răng – Giải pháp cho hàm lệch do răng
Trong nhiều trường hợp, lệch hàm xuất phát từ nguyên nhân răng mọc lệch, chen chúc hoặc khớp cắn sai. Khi đó, phương pháp niềng răng sẽ được chỉ định. Hệ thống mắc cài hoặc khay niềng trong suốt sẽ dần dịch chuyển răng về vị trí chuẩn, giúp cân bằng khớp cắn và cải thiện tình trạng lệch.
Ưu điểm của niềng răng là không xâm lấn, an toàn và mang lại hiệu quả lâu dài. Tuy nhiên, thời gian điều trị có thể kéo dài từ 18–36 tháng tùy tình trạng từng người. Đây là lựa chọn phổ biến cho những ai bị lệch hàm nhẹ đến trung bình do răng.

Phẫu thuật hàm – Khi xương hàm bị lệch nghiêm trọng
Nếu nguyên nhân nằm ở cấu trúc xương, chẳng hạn như xương quai hàm bị lệch, hàm dưới phát triển quá mức hoặc hàm trên kém phát triển, thì niềng răng đơn thuần sẽ không đủ để khắc phục. Lúc này, phẫu thuật chỉnh hàm lệch là giải pháp duy nhất.

Phẫu thuật giúp điều chỉnh trực tiếp xương hàm về đúng vị trí, mang lại gương mặt cân đối, khớp cắn hài hòa và chức năng ăn nhai tốt hơn. Dù là phương pháp phức tạp, đòi hỏi bác sĩ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại, nhưng phẫu thuật hàm mang lại hiệu quả nhanh chóng, cải thiện toàn diện cả thẩm mỹ lẫn sức khỏe.

Kết hợp niềng răng và phẫu thuật – Giải pháp toàn diện
Trong những ca lệch hàm vừa do răng vừa do xương, bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp niềng răng và phẫu thuật. Đây là phương pháp toàn diện nhất, đảm bảo khắc phục cả phần răng mọc sai lẫn xương hàm lệch.

Thông thường, bệnh nhân sẽ được niềng răng trước một thời gian để sắp xếp răng ngay ngắn, sau đó tiến hành phẫu thuật chỉnh xương hàm. Nhờ vậy, kết quả cuối cùng vừa đảm bảo thẩm mỹ tối đa vừa giúp chức năng ăn nhai ổn định lâu dài.

Điều trị lệch hàm tại Nha khoa Bedental

Nha khoa Bedental là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu tại TPHCM trong điều trị lệch hàm. Với đội ngũ bác sĩ chuyên sâu về chỉnh nha và phẫu thuật hàm mặt, cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, Bedental mang đến giải pháp toàn diện cho những khách hàng bị lệch hàm, hàm lệch hoặc xương hàm bị lệch.

Quy trình điều trị tại Bedental được thực hiện theo các bước khoa học và khép kín:

• Thăm khám và chẩn đoán: Bác sĩ tiến hành kiểm tra tổng quát, kết hợp chụp X-quang, CT Cone Beam 3D để xác định chính xác tình trạng răng, khớp cắn cũng như mức độ xương quai hàm bị lệch. Đây là bước quan trọng để phân biệt lệch hàm dưới do răng hay do cấu trúc xương.
  
• Lập phác đồ điều trị cá nhân hóa: Dựa vào kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra phương án phù hợp nhất. Trường hợp hàm bị lệch nhẹ thường áp dụng niềng răng để nắn chỉnh khớp cắn. Với những ca phức tạp hơn, bác sĩ có thể chỉ định chỉnh hàm lệch bằng phẫu thuật hoặc kết hợp niềng răng và phẫu thuật để đạt hiệu quả tối ưu.
  
• Thực hiện chỉnh hàm: Quá trình nắn chỉnh hàm lệch hay phẫu thuật đều được tiến hành trong môi trường vô trùng tuyệt đối, sử dụng công nghệ và dụng cụ chuyên dụng nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho khách hàng.
  
• Theo dõi và tái khám định kỳ: Sau điều trị, Bedental luôn đồng hành cùng khách hàng trong suốt quá trình hồi phục. Bác sĩ sẽ kiểm tra độ ổn định của xương hàm, khớp cắn và hướng dẫn chăm sóc răng miệng đúng cách để duy trì kết quả lâu dài.
  

Không chỉ mang lại nụ cười cân đối, việc điều trị nhậm hàm hay hiện tượng lệch hàm tại Bedental còn giúp cải thiện chức năng ăn nhai, giảm nguy cơ đau khớp thái dương và phòng ngừa các bệnh lý răng miệng. Đây là lựa chọn đáng tin cậy cho những ai đang băn khoăn bị lệch hàm phải làm sao.

Ngoài ra, Bedental còn tư vấn thêm cách chữa lệch hàm tại nhà bằng các bài tập nhẹ, thay đổi thói quen nhai và tư thế, nhằm hỗ trợ duy trì hiệu quả sau điều trị.

Xem thêm: Bọc răng sứ hay trồng răng implant?

Lệch hàm không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe răng miệng và hệ tiêu hóa. Việc phát hiện sớm và lựa chọn phương pháp chỉnh hàm lệch phù hợp sẽ giúp bạn cải thiện chức năng ăn nhai, gương mặt cân đối và nụ cười tự tin.

Nếu bạn đang lo lắng vì bị lệch hàm hoặc chưa biết bị lệch hàm phải làm sao, hãy đến ngay Nha khoa Bedental để được đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao tư vấn và điều trị. Với công nghệ hiện đại và phác đồ chuẩn xác, Bedental cam kết mang đến cho bạn kết quả tối ưu và an toàn nhất.

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ