English
한국어
日本語
中文 (中国)
Khớp cắn ngược ở trẻ em (hay móm) là một dạng sai khớp cắn không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc phát hiện sớm khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ có ý nghĩa sống còn để có kế hoạch điều trị kịp thời và hợp lý, tránh phải can thiệp phẫu thuật phức tạp khi trẻ trưởng thành.
1. Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ Là Gì? Biểu Hiện Của Sai Khớp Cắn Hạng III
Khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ là tình trạng sai lệch hàm răng của trẻ ngay từ khi răng sữa mới mọc lên, dẫn đến mất sự cân đối và tương quan chuẩn giữa hai hàm. Đây là biểu hiện phổ biến của sai khớp cắn Hạng III (Class III Malocclusion) khiến khuôn mặt bệnh nhân mất cân đối (mặt móm/gãy/lưỡi cày).
1.1. Bản Chất Của Sai Khớp Cắn Hạng III
Sai khớp cắn Hạng III được xác định khi múi ngoài gần của răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất ở hàm trên khớp về phía xa so với rãnh ngoài gần của răng hàm lớn vĩnh viễn thứ nhất ở hàm dưới. Nói cách khác, hàm răng dưới trượt ra phía trước nhiều so với hàm trên, dẫn đến răng cửa dưới phủ ngoài răng cửa trên.
1.2. Biểu Hiện Triệu Chứng Ở Trẻ Bị Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ
Trẻ bị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ có thể không được phát hiện nếu bỏ sót các dấu hiệu quan trọng sau:
- Tương quan răng bất thường: Hàm răng trên không nằm ngoài hàm răng dưới như bình thường, thậm chí hàm răng dưới phủ hoàn toàn lên hàm răng trên, dẫn đến sự mất cân đối giữa hai hàm răng.
- Mất cân đối khuôn mặt: Sự mất cân đối của trán, mũi, cằm, nhất là khi nhìn nghiêng hay nhìn ngang có thể thấy khuôn mặt trẻ bị gãy, cằm nhô ra ngoài. Khi nhìn thẳng có thể thấy đường thẳng nối trán, mũi, cằm bị lệch sang trái hoặc sang phải.
- Sai khớp hàm sau: Sự tiếp xúc không chuẩn khít của răng tiền hàm và răng hàm ở hai hàm răng của trẻ, vòm hàm răng trên thường quá nhỏ so với vòm hàm răng dưới.
- Khoảng cách răng: Khoảng cách giữa nhóm răng cửa và răng nanh ở hai hàm xa nhau, và khoảng cách này lớn dần khi tình trạng khớp cắn ngược nặng.
- Vấn đề ăn nhai: Một số trẻ phát hiện khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ với biểu hiện đầu tiên là viêm nướu hay gặp vấn đề về ăn nhai do cắn không khít.
Xem thêm: Lệch Khớp Cắn
2. Phân Loại Chính Xác Nguyên Nhân Gây Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ
Việc phân loại chính xác nguyên nhân khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ là nền tảng để Bác sĩ chỉnh nha xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả. Khớp cắn ngược ở trẻ em được chia làm 3 loại chính, mỗi loại có cơ chế hình thành và cách thức điều trị khác nhau.
2.1. Khớp Cắn Ngược Do Răng (Dental Crossbite)
- Đặc điểm: Đây là loại sai lệch tương đối đơn giản. Sai lệch này chỉ do vị trí của một hoặc một vài răng cửa, hoàn toàn không liên quan đến cấu trúc xương hàm.
- Nguyên nhân: Thường do răng mọc lệch vị trí, chen chúc hoặc do cản trở khớp cắn cục bộ, ví dụ như khi răng cửa hàm trên mọc lên muộn hơn răng cửa hàm dưới.
- Điều trị: Thường dễ dàng hơn, chỉ cần chỉnh sửa vị trí răng bằng các khí cụ riêng biệt hoặc niềng răng đơn thuần.
2.2. Khớp Cắn Ngược Do Xương (Skeletal Crossbite)
- Đặc điểm: Đây là sự sai lệch nghiêm trọng về kích thước và vị trí xương hàm trên và dưới. Phổ biến là do hàm dưới phát triển quá mức hoặc hàm trên kém phát triển.
- Nguyên nhân: Thường gặp ở trẻ bị dị tật khe hở vòm miệng (với sự thiếu hụt kích thước của xương hàm trên) hoặc do di truyền.
- Nguy cơ: Loại móm này cần can thiệp sớm bằng khí cụ chỉnh xương. Nếu trễ (sau độ tuổi tăng trưởng), trẻ sẽ cần phải phẫu thuật chỉnh hình xương hàm khi trưởng thành.
2.3. Khớp Cắn Ngược Chức Năng (Functional Crossbite)
- Đặc điểm: Tình trạng này xuất phát từ thói quen hoặc sự cản trở khi trẻ cắn, nhai, dù cấu trúc xương vốn đã cân đối. Trẻ tự đưa hàm dưới ra phía trước theo hướng không thuận để tránh sự cản trở khớp cắn cục bộ.
- Mục tiêu điều trị: Loại bỏ cản trở khớp cắn và điều chỉnh thói quen xấu, giúp hàm trở về vị trí sinh lý đúng.
Xem thêm: Khớp Cắn Lệch
3. Nguyên Nhân Gây Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ Và Yếu Tố Môi Trường
Sai khớp cắn loại 3 có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Di truyền: Cấu trúc của răng và sự phát triển của hàm được quyết định bởi yếu tố di truyền. Trẻ có thể bị di truyền từ người thân các tình trạng như hàm trên ngắn, hàm dưới phát triển nhanh dẫn đến móm.
- Thói quen xấu lúc nhỏ: Mút ngón tay, đẩy lưỡi, hoặc đưa hàm dưới ra trước khi cắn là những thói quen xấu tạo áp lực không cân bằng lên hàm.
- Yếu tố môi trường: Tắc nghẽn đường thở do viêm vòm họng hoặc các bệnh về đường hô hấp làm trẻ khó chuyển sang thở bằng mũi (thở miệng), dẫn đến hàm dưới kém phát triển, khiến tình trạng sai khớp cắn loại 3 trở nên nghiêm trọng hơn.
- Chấn thương: Hàm bị gãy do chấn thương nếu không được điều trị và chăm sóc thích hợp có thể dẫn đến tình trạng móm và sai khớp cắn loại 3.
- Khối u: Các khối u trên xương hàm hoặc trong miệng cũng có thể khiến hàm nhô ra.
4. Hậu Quả Khó Lường Khi Bị Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ
Khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ tác động tiêu cực đến nhiều khía cạnh của cuộc sống:
- Mất thẩm mỹ và tự ti: Khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ không những phá vỡ cấu trúc của hàm mà còn làm mất đi vẻ đẹp của nụ cười và hình dáng gương mặt. Khi đó bệnh nhân sẽ có khuôn mặt lưỡi cày do phần cằm bị đưa ra trước quá mức. Vì mặc cảm về ngoại hình nên trẻ thường tự ti trong giao tiếp.
- Ảnh hưởng đến tiêu hóa và dinh dưỡng: Khớp cắn ngược khiến cho hàm của trẻ bị sai lệch, cắn không khít và ảnh hưởng đến chức năng nhai. Thức ăn không được nghiền nát do trẻ gặp vấn đề ăn nhai có thể ảnh hưởng đến sự tiêu hóa thức ăn và lâu dài ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Rối loạn khớp thái dương hàm: Khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ dẫn đến rối loạn chuyển động của xương hàm dưới, chuyển động của khớp thái dương hàm do phân bố lực tác động vào răng và xương hàm không đều và có thể gây nên bệnh lý về thái dương hàm sau này.
- Khó phát âm: Khả năng phát âm của trẻ có thể bị ảnh hưởng khi cấu trúc hàm bị ngược. Trẻ bị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ lâu dài có thể phát âm không rõ hoặc mắc tật nói ngọng, nói lắp, ảnh hưởng đến giao tiếp của trẻ.
- Tăng nguy cơ bệnh lý răng miệng: Tình trạng khớp cắn ngược gây khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng, thức ăn dễ bị dắt lại, tạo cơ hội để vi khuẩn tích tụ.
Xem thêm: Khớp Cắn Sâu
5. Điều Trị Và Phòng Tránh Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ
Việc điều chỉnh khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ cần được thực hiện sớm để tránh những tác động xấu về sức khỏe và thẩm mỹ sau này. Nếu để càng lâu (sau 15 tuổi), việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn, thậm chí phải phẫu thuật đối với các trường hợp khớp cắn ngược do xương mức độ nặng.
5.1. Giải Pháp Can Thiệp Sớm (Trước 12 tuổi)
- Hàm Facemask (Khí cụ nắn chỉnh xương): Facemask là khí cụ giúp nắn chỉnh xương hàm, được chỉ định đối với các trường hợp khớp cắn ngược do xương hàm trên kém phát triển mức độ nhẹ. Khí cụ này có tác dụng kích thích xương hàm trên phát triển, giúp giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Tốt nhất nên sử dụng khí cụ này trước độ tuổi dậy thì của trẻ, thường trước 12-13 tuổi.
- Niềng răng đơn thuần: Kỹ thuật chỉnh nha thường được sử dụng để điều trị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ đơn giản do răng. khớp cắn ngược ở trẻ em do răng có thể được điều chỉnh dễ dàng bằng niềng răng.
5.2. Niềng Răng Toàn Diện Và Phẫu Thuật (Sau 15 tuổi)
- Niềng răng: Độ tuổi chỉnh nha tốt nhất được các nha sĩ khuyến cáo là khoảng 10 – 15 tuổi. Chỉnh nha sớm ở độ tuổi này có thể khắc phục khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ dễ dàng, tiết kiệm chi phí và thời gian.
- Phẫu thuật xương hàm móm: Nếu nguyên nhân dẫn đến ngược khớp cắn loại 3 là do cấu trúc xương hàm và trẻ đã qua giai đoạn phát triển, biện pháp chỉnh nha niềng răng sẽ ít đem lại hiệu quả rõ rệt và bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật (sau 18 tuổi).
Xem thêm: Khớp Cắn Ngược
5.3. Phòng Tránh Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ
Có thể phòng tránh Khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ nhờ một số biện pháp sau:
- Loại bỏ thói quen xấu: Phụ huynh cần để ý các thói quen xấu trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ như mút tay, đẩy lưỡi, trượt hàm, nghiến răng để loại bỏ ngay.
- Theo dõi định kỳ: Phụ huynh cũng cần chú ý theo dõi lịch thay răng và mọc răng của trẻ, phát hiện sớm các dấu hiệu răng mọc lệch bất thường.
- Khám nha khoa kịp thời: Khi phát hiện các dấu hiệu khớp cắn bất thường, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt ngay để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
6. Chi Phí Điều Trị Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ Dự Kiến Năm 2025
Chi phí điều trị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ phụ thuộc vào thời điểm can thiệp (sớm hay muộn) và mức độ phức tạp của nguyên nhân (răng hay xương).
| Phương Pháp Điều Trị | Mục Đích Can Thiệp | Chi Phí Tham Khảo |
| Can Thiệp Chỉnh Hình Sớm | Điều trị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ do xương bằng khí cụ Facemask (trước 12 tuổi). | Phát sinh thêm so với chi phí niềng răng đơn thuần. |
| Niềng Răng Mắc Cài | Chỉnh khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ do răng. | 28.000.000 – 70.000.000 VNĐ (tùy vật liệu) |
| Phẫu Thuật Xương Hàm Móm | Ca phức tạp, áp dụng sau 18 tuổi (chưa bao gồm niềng tiền phẫu). | 70.000.000 – 180.000.000 VNĐ |
7. Nha Khoa Bedental: Giải Pháp Can Thiệp Sớm Khớp Cắn Ngược Ở Trẻ Nhỏ Tối Ưu
Nha khoa Bedental là trung tâm chuyên sâu về chỉnh nha, đặc biệt ưu tiên giải pháp can thiệp sớm cho khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ.
- Chẩn đoán Chính xác: Chúng tôi sử dụng hệ thống chụp X-quang 3D và phân tích chuyên dụng để xác định chính xác nguyên nhân (răng, xương hay chức năng) gây ra khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ để đưa ra chỉ định điều trị phù hợp nhất.
- Giải pháp Can thiệp Sớm: Bedental tập trung sử dụng các khí cụ chỉnh hình chức năng (như Facemask, Chin Cap) trong giai đoạn vàng (trước dậy thì) để kích thích hoặc kìm hãm sự phát triển của xương hàm, ngăn chặn tình trạng khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ tiến triển thành móm xương nghiêm trọng. Việc điều trị sớm giúp khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ được giải quyết triệt để, giảm thiểu nhu cầu phẫu thuật phức tạp sau này.
- Phối hợp đa chuyên khoa: Với các ca phức tạp, Bedental có sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chỉnh nha và chuyên gia phẫu thuật hàm mặt.
Hãy đến Bedental để con bạn được thăm khám và nhận giải pháp điều trị khớp cắn ngược ở trẻ nhỏ an toàn, dứt điểm.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA
Tại BeDental, khách hàng có thể an tâm điều trị với dịch vụ bảo lãnh viện phí nha khoa nhanh chóng và tiện lợi. BeDental hiện liên kết với nhiều công ty bảo hiểm uy tín, hỗ trợ thanh toán trực tiếp chi phí các dịch vụ nha khoa như nhổ răng, trám răng, điều trị tủy, phục hình răng sứ... Quy trình linh hoạt, minh bạch giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu chi phí. Hãy liên hệ BeDental để được tư vấn chi tiết và tận hưởng trải nghiệm chăm sóc răng miệng chuyên nghiệp, không lo gánh nặng tài chính.
🔹 Các đơn vị nha khoa chấp nhận bảo lãnh bao gồm : Hùng Vương Insurance, Bảo Long Insurance, BSH (Bảo hiểm BSH), FWD Insurance Cathay Life Fubon Insurance, Tokio Marine Insurance Group VNI (Bảo hiểm Hàng không), HD Insurance MSIG AAA Insurance PTI (Bảo hiểm Bưu điện), BIDV MetLife, PJICO, Techcom, Insurance, AIA, Dai-ichi Life MIC GIC DBV Insurance VBI (Bảo hiểm VietinBank)
🔹 Các công ty bảo hiểm BeDental có thể xuất hóa đơn: Manulife Dai-ichi Life Prudential AIA Hanwha Life PVI VCLI (Bảo hiểm nhân thọ Vietcombank - Cardif) BIC (Bảo hiểm BIDV), Bảo Việt Insurance và PVI
