Hô hàm: Nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp điều trị hiệu quả

Hô hàm là tình trạng sai lệch khớp cắn do xương hàm phát triển bất thường, gây ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chức năng nhai. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp điều trị hiệu quả, bao gồm phẫu thuật chỉnh hàm và niềng răng kết hợp. Hãy cùng bài viết dưới đây của BeDental tìm hiểu chi tiết hơn nhé!

Phân loại hô hàm

Có 3 dạng hô hàm chính:

• Hô do răng:

Tình trạng này xảy ra khi răng hàm trên bị chìa ra phía trước do các răng mọc sai phương, lệch trục. Tuy nhiên, xương hàm phát triển bình thường, không có sự thay đổi lớn về kích thước hay vị trí xương.

Các răng không mọc thẳng đứng mà có xu hướng nghiêng ra ngoài hoặc bị nhô ra khiến hai hàm không khớp cắn chuẩn.

Biểu hiện: răng cửa hàm trên chìa ra ngoài, môi trên có thể không khép kín được, nhưng khuôn mặt nhìn nghiêng không bị mất cân đối nhiều do xương hàm vẫn bình thường.

Hô do răng thường có thể điều trị hiệu quả bằng niềng răng, chỉnh lại trục và vị trí răng mà không cần can thiệp xương.

• Hô do xương:

Đây là trường hợp xương hàm trên phát triển quá mức so với hàm dưới hoặc có thể cả hai hàm đều quá phát triển, gây ra sai lệch lớn về cấu trúc xương mặt.

Dấu hiệu đặc trưng là khuôn miệng và phần hàm trên nhìn nghiêng bị nhô ra rõ rệt, môi trên bị dày và thường không thể khép kín môi dù cơ môi thả lỏng.

Có thể đi kèm với việc cười hở lợi (lợi bị lộ nhiều khi cười) do xương hàm và mô lợi phát triển quá mức.

Khớp cắn hai hàm bị lệch nặng, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và phát âm.

Trường hợp này thường cần phẫu thuật chỉnh hình xương hàm (phẫu thuật hàm) kết hợp hoặc không với niềng răng để điều chỉnh.

• Hô do cả xương và răng:

Là dạng phức tạp, kết hợp cả hai yếu tố trên: xương hàm trên phát triển quá mức và các răng mọc lệch, chìa ra trước.

Khuôn mặt mất cân đối rõ rệt do sự sai lệch xương hàm, đồng thời các răng cũng không nằm đúng vị trí chuẩn, làm cấp độ hô nghiêm trọng hơn về mặt thẩm mỹ và chức năng.

Thường gây khó khăn cho việc ăn nhai, phát âm, cười mất tự nhiên và khó khăn trong việc vệ sinh răng.

Việc điều trị đòi hỏi kết hợp chỉnh nha (niềng răng) và phẫu thuật hàm, quy trình điều trị phức tạp, lâu dài và cần bác sĩ chuyên môn cao.

Xem thêm: Niềng răng hô và 1 vài điều cần biết

Nguyên nhân gây hô hàm

Nguyên nhân gây hô hàm có thể được phân thành các nhóm chính sau:

1. Di truyền: Đây là nguyên nhân chủ yếu, chiếm khoảng 60-70% trường hợp. Nếu trong gia đình có thành viên bị hô hàm hoặc răng hô, thế hệ con cháu cũng có nguy cơ cao bị tương tự. Di truyền ảnh hưởng đến cấu trúc xương hàm và mô mềm trên khuôn mặt, dẫn đến sự phát triển sai lệch hoặc quá mức của hàm trên hoặc hàm dưới.
2. Thói quen xấu từ nhỏ: Các thói quen như mút tay, ngậm ti giả, đẩy lưỡi, cắn môi dưới hoặc thở miệng kéo dài trong thời gian phát triển sẽ tạo áp lực lên hàm, khiến hàm trên bị đẩy ra phía trước hoặc lệch hướng phát triển, góp phần gây hô hàm. Những thói quen này đặc biệt ảnh hưởng trong giai đoạn răng và xương hàm đang phát triển.
3. Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt: Thiếu vitamin, canxi và các khoáng chất cần thiết trong giai đoạn thay răng khiến răng mọc lệch, mọc chen chúc nhau, đồng thời ảnh hưởng tới sự phát triển của xương hàm, dễ gây ra tình trạng hô hàm.
4. Sự phát triển mất cân đối hoặc bất thường của xương hàm: Sự phát triển quá mức của xương hàm trên so với hàm dưới, hoặc phát triển kém của hàm dưới đều có thể gây hô hàm. Ngoài ra, các bệnh lý về xương hàm hoặc tổn thương do chấn thương, hoặc các khối u, u nang trong khoang miệng cũng có thể làm lệch cấu trúc hàm.

Ảnh hưởng của hô hàm

Ảnh hưởng của hô hàm có thể được phân loại theo mức độ từ nhẹ đến nặng, mỗi mức độ gây ra những tác động khác nhau về thẩm mỹ, chức năng nhai, vệ sinh răng miệng và khớp thái dương hàm như sau:

1. Ảnh hưởng về thẩm mỹ

Hô nhẹ: Ở mức độ nhẹ, hô hàm có thể khiến răng hoặc hàm trên hơi chìa ra, làm khuôn mặt mất cân đối nhẹ, đôi khi khó nhận biết bằng mắt thường. Người bệnh có thể cảm thấy tự ti nhẹ về ngoại hình nhưng ít ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày.

Hô nặng: Khi hô hàm nặng, khuôn mặt sẽ bị lệch rõ rệt với phần hàm trên nhô ra nhiều, môi không thể khép kín, thậm chí cười hở lợi, làm mất cân đối khuôn mặt nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sự tự tin trong giao tiếp xã hội.

2. Ảnh hưởng đến chức năng nhai

Hô nhẹ: Chức năng nhai có thể chưa bị ảnh hưởng nhiều, tuy nhiên trong một số trường hợp răng không đều hoặc sai khớp cắn nhỏ cũng gây khó khăn trong ăn nhai.

Hô nặng: Hai hàm không thể khép sát và khớp cắn bị sai lệch nghiêm trọng, gây khó khăn trong việc nhai nuốt, có thể dẫn đến đau nhức cơ hàm, mỏi khớp và giảm hiệu quả ăn nhai.

3. Ảnh hưởng đến vệ sinh răng miệng

Răng bị chìa ra ngoài, đặc biệt ở hàm trên, làm khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng. Vết đồ ăn dễ bị mắc lại, tăng nguy cơ tích tụ mảng bám vi khuẩn, dẫn đến sâu răng, viêm nướu, và các bệnh lý về nướu khác. 

Ở mức độ hô nặng, vấn đề vệ sinh càng phức tạp hơn do răng mọc không thẳng và không đều.

4. Ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm (TMJ)

Ở mức độ nhẹ, khớp thái dương hàm ít bị ảnh hưởng rõ ràng.

Ở mức độ hô nặng, do sự lệch khớp cắn và áp lực không đều, khớp thái dương hàm có thể bị căng thẳng, dẫn đến các rối loạn khớp thái dương hàm như đau khớp, cứng khớp, gây khó chịu và hạn chế vận động hàm.

Xem thêm: Niềng răng là gi? Một vài điều cần biết về niềng răng

Các phương pháp điều trị hô hàm

1. Niềng răng (chỉnh nha)

Đối tượng áp dụng: Chủ yếu dành cho hô do răng, tức là trục răng mọc lệch, chìa ra trước, còn xương hàm phát triển bình thường.

Mức độ cải thiện: Giúp dịch chuyển răng về đúng vị trí trên cung hàm, cải thiện khớp cắn, tăng tính thẩm mỹ nụ cười. Nếu xác định đúng nguyên nhân là do răng và thực hiện đúng chuyên môn, niềng răng có thể cải thiện gần như hoàn toàn các dấu hiệu hô do răng—răng không còn chìa ra, môi khép kín, khớp cắn chuẩn hơn.

Hạn chế: Không hiệu quả rõ rệt với trường hợp hô do xương hoặc hô kết hợp xương và răng, bởi niềng răng không tác động đến cấu trúc xương hàm mà chỉ sắp xếp lại các răng.

2. Phẫu thuật hàm (chỉnh hình xương)

Đối tượng áp dụng: Bắt buộc trong các trường hợp hô do xương hoặc hô do cả xương và răng, đặc biệt khi xương hàm trên phát triển quá mức, khuôn mặt mất cân đối rõ nét.

Mức độ cải thiện: Phẫu thuật hàm giúp dịch chuyển cả hàm trên (và có thể hàm dưới) về vị trí cân đối chuẩn, điều chỉnh thẩm mỹ khuôn mặt và khắc phục hoàn toàn các biểu hiện sai lệch lớn do xương như cười hở lợi, môi không khép kín, khớp cắn sai nặng. Nếu kết hợp chỉnh nha trước hoặc sau phẫu thuật, hiệu quả thẩm mỹ và chức năng đạt mức tối đa.

Hạn chế: Là phương pháp can thiệp sâu, đòi hỏi phẫu thuật, hồi phục lâu và chi phí cao; chỉ được chỉ định khi các phương pháp nhẹ hơn không hiệu quả hoặc trường hợp phức tạp.

3. Bài tập tại nhà (bài tập sử dụng cơ và lực lưỡi)

Đối tượng áp dụng: Phù hợp với trẻ nhỏ, trường hợp hô hàm trên nhẹ hoặc trường hợp chỉnh nha phòng ngừa. Các bài tập vận động lưỡi, môi, mím miệng, tập thở qua mũi… hỗ trợ phát triển hàm/răng đúng hướng khi cơ xương còn phát triển.

Mức độ cải thiện: Hiệu quả rất hạn chế, chủ yếu hỗ trợ giảm nhẹ tình trạng răng chìa ở mức nhẹ hoặc duy trì kết quả sau chỉnh nha; KHÔNG làm thay đổi cấu trúc xương hàm đã phát triển ổn định ở người trưởng thành. Không thay thế cho niềng răng hay phẫu thuật khi đã có hô rõ rệt.

Hạn chế: Kết quả phụ thuộc độ tuổi, mức độ tuân thủ và phải làm đúng kỹ thuật; không tác động đáng kể nếu có sai lệch nặng.

BeDental – Địa chỉ nha khoa niềng răng uy tín tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh

Tại BeDental, chúng tôi tự hào là một trong những hệ thống nha khoa uy tín, mang đến giải pháp niềng răng an toàn, hiệu quả và phù hợp nhất với từng khách hàng. Khi đến với BeDental, bạn sẽ được đội ngũ bác sĩ chỉnh nha giàu kinh nghiệm tư vấn tận tình, chi tiết từng bước, giúp bạn:

Ngay từ buổi thăm khám, khách hàng sẽ được bác sĩ kiểm tra kỹ lưỡng, chụp phim toàn hàm, scan dấu hàm kỹ thuật số để đánh giá chính xác tình trạng răng thưa và cấu trúc xương hàm. Dựa vào kết quả phân tích, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp niềng phù hợp nhất với nhu cầu, mong muốn thẩm mỹ và ngân sách của từng khách hàng:

• Nếu khách hàng ưu tiên thẩm mỹ cao, cần sự linh hoạt khi giao tiếp hoặc công việc yêu cầu hình ảnh, phương pháp niềng tháo lắp (như Invisalign hoặc Clear Aligner) sẽ là lựa chọn lý tưởng, đặc biệt phù hợp với các trường hợp răng thưa nhẹ đến vừa. 
• Trong khi đó, với những ai mong muốn hiệu quả chỉnh nha tối ưu với chi phí tiết kiệm hơn, bác sĩ sẽ gợi ý niềng răng cố định bằng mắc cài kim loại hoặc mắc cài sứ. Đây là giải pháp phù hợp cho cả những ca thưa răng nặng hoặc kèm khớp cắn phức tạp như hô, móm hay lệch đường giữa.

Một điểm khác biệt tại BeDental là mọi chi phí chỉnh nha được báo giá trọn gói ngay từ đầu, cam kết không phát sinh thêm trong suốt quá trình điều trị. Đặc biệt, BeDental hỗ trợ trả góp 0% lãi suất để khách hàng an tâm hơn khi lựa chọn giải pháp cho mình. Lộ trình niềng răng được xây dựng rõ ràng, thời gian cụ thể theo từng mức độ: răng thưa nhẹ từ 12–16 tháng, răng thưa vừa 16–22 tháng, răng thưa nặng 22–28 tháng hoặc lâu hơn nếu khớp cắn phức tạp.

Xuyên suốt quá trình chỉnh nha, BeDental đồng hành cùng khách hàng với hệ thống nhắc hẹn tự động, theo dõi sát sao tiến độ, tư vấn kỹ lưỡng về cách vệ sinh, đeo thun chỉnh nha, chế độ ăn uống và sử dụng hàm duy trì sau tháo niềng. Khách hàng hoàn toàn yên tâm với hệ thống phòng khám hiện đại, vô trùng tuyệt đối và chế độ bảo hành uy tín của BeDental.

Mong rằng với bài viết trên đây bạn đọc đã có một số kiến thức nhất định về hô hàm. Nếu còn bất kỳ thắc mắc và băn khoăn nào hãy liên hệ ngay hôm nay với BeDental để được nhận tư vấn từ chính các nha sĩ hàng đầu của nha khoa thông qua hotline 24/7 nhé.

Xem thêm: NIỀNG RĂNG MẤT BAO LÂU ? 3 LƯU Ý KHI NIỀNG RĂNG

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ