English
한국어
日本語
中文 (中国)
Răng khôn là chiếc răng cối lớn thứ ba, thường mọc cuối cùng trong hàm, vào độ tuổi từ 17 đến 25. Tuy nhiên, không phải ai cũng trải qua giai đoạn mọc răng khôn. Vậy có phải ai cũng mọc răng khôn không? Cơn đau mọc răng khôn là gì? Và khi răng khôn mọc hàm trên gây lệch, đau, thì cần xử lý thế nào? Cùng BeDental giải đáp toàn diện trong bài viết dưới đây.
1. Có phải ai cũng mọc răng khôn không?
Có phải ai cũng mọc răng khôn không? Câu trả lời là không. Không phải ai cũng mọc đủ 4 chiếc răng khôn. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), khoảng 35% dân số không mọc răng khôn do bẩm sinh không có mầm răng. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm:
- Di truyền học: Một số người sinh ra đã không có mầm răng số 8.
- Tiến hóa xương hàm: Cấu trúc xương hàm con người ngày càng nhỏ hơn, không đủ chỗ cho răng khôn phát triển.
- Tác động môi trường: Chế độ ăn uống mềm, ít dùng lực nhai khiến xương hàm không phát triển tối đa, dẫn đến thiếu chỗ cho răng khôn mọc.
Vì vậy, có phải ai cũng có răng khôn là một quan niệm sai. Không mọc răng khôn hoàn toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe nếu các răng còn lại đảm nhận tốt chức năng ăn nhai.
2. Răng khôn có mọc ở hàm trên không?
Rất nhiều người thắc mắc răng khôn có mọc ở hàm trên không, hay chỉ mọc ở hàm dưới. Trên thực tế, răng khôn có thể mọc ở cả hàm trên và hàm dưới, mỗi người có thể có từ 1 đến 4 chiếc răng khôn, tùy vào cấu trúc hàm và di truyền.
Đặc điểm mọc răng khôn hàm trên:
- Răng thường mọc thẳng hơn răng hàm dưới, ít bị kẹt do có không gian phía trên.
- Tuy nhiên, răng khôn mọc lệch hàm trên vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là ở người có xương hàm hẹp.
- Khi mọc lệch ra má, có thể gây viêm lợi trùm, loét má trong, đau khi nhai.
3. Mọc răng khôn bị đau – Vì sao lại như vậy?
Mọc răng khôn bị đau là hiện tượng mà rất nhiều người gặp phải, đặc biệt là trong độ tuổi từ 17–25, khi răng khôn bắt đầu trồi lên khỏi nướu. Không giống như các răng vĩnh viễn khác, răng khôn thường không có đủ chỗ để mọc đúng hướng trong cung hàm đã hoàn chỉnh, dẫn đến các biến chứng gây đau nhức, sưng viêm kéo dài. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến bạn đau khi mọc răng khôn, kèm theo các dấu hiệu cần chú ý và thời điểm nên đi khám nha sĩ.
1. Thiếu không gian – Nguyên nhân phổ biến khiến mọc răng khôn bị đau
Phần lớn người trưởng thành có cung hàm nhỏ và không còn chỗ trống dành cho răng khôn – chiếc răng cối lớn thứ ba nằm sâu trong hàm. Khi răng khôn cố gắng trồi lên, nhưng không đủ chỗ, nó dễ mọc lệch, mọc ngang, đâm vào răng số 7, hoặc mắc kẹt một phần trong xương hàm (gọi là mọc ngầm).
Điều này không chỉ gây đau nhức dữ dội mà còn tạo ra áp lực lên dây thần kinh hàm dưới, dẫn đến hiện tượng tê cằm, đau lan lên thái dương hoặc thậm chí là đau đầu từng cơn. Đặc biệt, răng khôn mọc lệch hàm trên thường đâm vào má trong, gây trầy xước, viêm loét niêm mạc, khiến người bệnh khó ăn nhai, nói chuyện và thậm chí khó ngủ.
2. Viêm lợi trùm – Tình trạng dễ bị bỏ qua nhưng gây đau âm ỉ, kéo dài
Một trong những lý do phổ biến khiến mọc răng khôn đau chính là viêm lợi trùm – khi nướu bao phủ một phần răng khôn chưa mọc hết, tạo thành một túi kín chứa thức ăn thừa, vi khuẩn và mảng bám.
Do nằm sâu trong cung hàm, khu vực này rất khó vệ sinh. Vi khuẩn tích tụ lâu ngày sẽ dẫn đến:
- Sưng đỏ nướu, đau âm ỉ hoặc đau nhói từng đợt.
- Sốt nhẹ, nổi hạch ở góc hàm.
- Hôi miệng, có mùi tanh khó chịu dù đánh răng kỹ.
- Chảy dịch mủ, nướu mềm, ấn vào thấy đau.
- Khó há miệng, nuốt vướng, ăn uống kém.
Tình trạng viêm lợi trùm nếu không điều trị kịp thời có thể lan rộng, ảnh hưởng đến cả mô mềm vùng má, dẫn đến biến chứng viêm mô tế bào vùng mặt, rất nguy hiểm.
3. Áp lực mọc răng – Đau do sự giãn nở và tổn thương mô mềm
Khi răng khôn bắt đầu trồi lên khỏi nướu, nó tạo ra áp lực lớn lên mô mềm, dây chằng nha chu và xương ổ răng. Cảm giác đau thường xuất hiện rõ rệt vào ban đêm hoặc khi nhai thức ăn cứng.
Đặc điểm của cơn đau do áp lực mọc răng bao gồm:
- Cảm giác nhức nhối lan từ vùng sau hàm ra tai, thái dương, đôi khi gây mỏi cơ hàm.
- Đau âm ỉ kéo dài, không rõ rệt nhưng gây khó chịu liên tục.
- Tăng mức độ đau khi ăn, nói, cười hoặc nằm nghiêng bên có răng khôn.
Tình trạng này là sinh lý bình thường, nhưng nếu kéo dài nhiều ngày, mức độ đau tăng dần, có thể là dấu hiệu răng mọc sai hướng hoặc bị viêm – cần kiểm tra ngay.
4. Biến chứng tiềm ẩn khi mọc răng khôn bị đau
Việc chủ quan khi thấy mọc răng khôn đau có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
- Sâu răng số 7: do răng khôn mọc lệch, tạo khe hở giữa hai răng khiến thức ăn dễ mắc lại và khó làm sạch.
- Tiêu xương răng: răng khôn chèn ép làm mất xương quanh răng bên cạnh.
- Viêm tủy răng hoặc nhiễm trùng lan rộng.
- Lệch khớp cắn, gây mỏi hàm, đau đầu mạn tính.
- Hình thành nang răng, u xương lành tính.
4. Răng khôn mọc lệch hàm trên – Có nên nhổ không?
Răng khôn mọc lệch hàm trên thường nghiêng về phía má hoặc hướng ra ngoài, dễ gây viêm nhiễm và cản trở ăn nhai. Những trường hợp nên cân nhắc nhổ bỏ:
- Răng khôn mọc lệch ra má, gây loét niêm mạc, nhiễm trùng dai dẳng.
- Răng khôn mọc ngang, đâm vào răng số 7 gây sâu răng kế cận.
- Mọc răng khôn gây đau dai dẳng, khó vệ sinh, ảnh hưởng thẩm mỹ hoặc phát âm.
Tuy nhiên, bác sĩ chỉ chỉ định nhổ khi thật sự cần thiết, sau khi đã chụp phim và đánh giá kỹ lưỡng bằng X-quang hoặc CT Cone Beam.
5. Làm gì khi mọc răng khôn? Cách giảm đau hiệu quả tại nhà
Bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm đau mọc răng khôn:
- Súc miệng nước muối ấm ngày 3–4 lần để giảm viêm và sát khuẩn.
- Chườm lạnh ngoài má khu vực đau 15–20 phút/lần.
- Uống thuốc giảm đau, kháng viêm không kê đơn (theo chỉ định bác sĩ).
- Tránh nhai bên răng đau, ăn thức ăn mềm, dễ nuốt.
- Vệ sinh răng miệng kỹ bằng bàn chải lông mềm, dùng chỉ nha khoa nhẹ nhàng.
Nếu các biện pháp trên không cải thiện sau 2–3 ngày, bạn nên đi khám để được bác sĩ đánh giá tình trạng răng khôn hàm trên hoặc răng khôn mọc lệch cụ thể.
6. Có nên nhổ răng khôn không? Cách phân biệt răng cần nhổ và răng có thể giữ
Không phải răng khôn nào cũng phải nhổ bỏ. Quyết định có nên nhổ răng khôn không còn phụ thuộc vào vị trí mọc, hướng mọc, tình trạng sức khỏe răng miệng hiện tại và cả khả năng vệ sinh lâu dài.
Các trường hợp có thể giữ lại răng khôn
Răng khôn có thể được giữ lại nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện dưới đây:
- Răng mọc thẳng, đúng trục, không bị ngầm trong xương hàm hay mô mềm.
- Không gây đau, không viêm lợi, không có tiền sử nhiễm trùng quanh răng khôn.
- Không ảnh hưởng đến răng kế bên (đặc biệt là răng số 7 – răng cối lớn thứ hai).
- Khoảng trống đủ lớn trong hàm để răng khôn tồn tại mà không gây chen lấn.
- Bệnh nhân có thể vệ sinh hiệu quả vùng răng khôn (dùng chỉ nha khoa, bàn chải chuyên dụng).
Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định tiếp tục theo dõi định kỳ, chụp phim kiểm tra mỗi 6–12 tháng để đảm bảo không phát sinh biến chứng.
Các trường hợp bắt buộc phải nhổ răng khôn
Ngược lại, việc nhổ răng khôn là bắt buộc hoặc nên thực hiện sớm nếu có một trong các dấu hiệu sau:
- Răng khôn mọc lệch hàm trên hoặc mọc ngầm, gây đâm vào răng số 7, dẫn đến sâu răng lan truyền, tiêu chân răng.
- Mọc răng khôn bị đau tái đi tái lại, gây khó khăn trong sinh hoạt, ăn uống và giấc ngủ.
- Viêm lợi trùm răng khôn, hình thành túi mủ quanh răng, làm hôi miệng, sưng mặt.
- Răng khôn khiến khớp cắn bị sai lệch, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai hoặc thẩm mỹ gương mặt.
- Răng khôn có nguy cơ hình thành nang chân răng, u xương lành tính hoặc tiêu xương ổ răng.
Ngoài ra, một số trường hợp cần nhổ dự phòng biến chứng: bệnh nhân niềng răng, làm răng sứ toàn hàm, hoặc đang trong thai kỳ và muốn hạn chế nguy cơ viêm nhiễm sau này.
>> Xem thêm: Implant và mini Implant – Giải pháp trồng răng hiện đại, tiết kiệm và hiệu quả
7. Giải đáp thắc mắc thường gặp về răng khôn
Ai cũng mọc răng khôn đúng không?
Không phải ai cũng mọc răng khôn. Theo số liệu thống kê từ Viện Nghiên cứu Nha khoa Hoa Kỳ, khoảng 25–35% dân số thế giới không có mầm răng khôn, tức là không mọc răng khôn cả đời. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, không ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai hay sức khỏe răng miệng.
Việc không mọc răng khôn thường do:
- Yếu tố di truyền: cha mẹ không có răng khôn → con cái có thể không mọc.
- Tiến hóa sinh học: con người ngày nay có xương hàm nhỏ hơn, không cần răng khôn để nghiền nát thức ăn cứng như tổ tiên.
- Thiếu mầm răng từ phôi thai.
Vậy nên, nếu bạn thắc mắc có phải ai cũng có răng khôn không, thì câu trả lời là không. Và việc không có răng khôn không phải là bất thường hay đáng lo.
Răng khôn mọc bao lâu thì hết đau?
Quá trình mọc răng khôn thường diễn ra theo từng giai đoạn, không liên tục. Một chiếc răng khôn có thể mất 1–2 năm để hoàn toàn trồi lên khỏi lợi. Mỗi đợt mọc kéo dài 3–7 ngày, có thể gây đau, sưng nướu, khó há miệng, nhức đầu nhẹ.
Đối với người có cấu trúc hàm thuận lợi, răng mọc thẳng, mọc răng khôn đau chỉ diễn ra ngắn và ít ảnh hưởng đến sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu răng mọc lệch hoặc bị lợi trùm, tình trạng đau có thể kéo dài và tái phát nhiều lần, đặc biệt là răng khôn mọc hàm trên lệch ra má hoặc nghiêng vào trong.
Nếu đau kéo dài quá 7 ngày, hoặc kèm sốt, sưng to, bạn nên đi khám sớm vì đây có thể là dấu hiệu viêm nặng cần can thiệp kịp thời.
Răng khôn có chức năng gì?
Trong quá khứ, răng khôn đóng vai trò quan trọng trong việc nghiền nát các loại thực phẩm cứng (xương, củ, hạt) thời tiền sử. Tuy nhiên, với sự phát triển của chế độ ăn uống hiện đại, răng khôn dần trở nên “thừa”:
- Không hỗ trợ nhai rõ rệt như răng hàm chính (răng số 6, 7).
- Khó vệ sinh → dễ gây sâu răng và hôi miệng.
- Thường mọc muộn, khi xương hàm đã hoàn thiện, gây chen lấn và sai lệch khớp cắn.
Do đó, răng khôn không còn nhiều chức năng thiết yếu, và thường được loại bỏ nếu gây phiền toái.
>> Xem thêm: Bọc răng sứ màu nào đẹp? Bí quyết chọn đúng tông răng sứ tự nhiên, hài hòa với gương mặt
Mọc răng khôn có cần điều trị không?
Có – trong nhiều trường hợp, việc mọc răng khôn cần được can thiệp y khoa kịp thời để:
- Giảm đau, giảm viêm nướu.
- Ngăn ngừa biến chứng: viêm lợi trùm, sâu răng số 7, viêm quanh thân răng, viêm xương hàm.
- Ổn định khớp cắn, thẩm mỹ khuôn miệng.
Ngược lại, nếu răng khôn mọc thẳng, không đau, không viêm, và không ảnh hưởng đến các răng khác thì không cần nhổ hay điều trị. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ khuyên bạn theo dõi định kỳ để kiểm soát nguy cơ trong tương lai.
Kết luận: Mọc răng khôn – Hiểu đúng để xử lý hiệu quả
Không phải ai cũng mọc răng khôn. Và có phải ai cũng mọc răng khôn không – câu trả lời còn tùy thuộc vào cơ địa và di truyền. Khi răng khôn mọc hàm trên hoặc gây đau nhức, mọc lệch, bạn cần theo dõi sát sao và đến nha khoa kiểm tra để kịp thời xử lý. Nhổ hay giữ răng khôn không phải là quyết định đơn giản, mà cần dựa vào đánh giá chuyên môn kỹ lưỡng từ bác sĩ chuyên khoa.
BeDental tự hào là hệ thống nha khoa với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm trong xử lý mọc răng khôn bị đau, răng khôn mọc lệch hàm trên, đảm bảo an toàn – không đau – phục hồi nhanh chóng.
No block ID is set
No block ID is set
