Bị đắng cổ họng: Nguyên nhân, dấu hiệu đi kèm và 3 cách khắc phục hiệu quả

Cảm giác bị đắng cổ họng là tình trạng khá phổ biến nhưng lại dễ bị bỏ qua. Nhiều người mô tả cảm giác này như có vị đắng hoặc kim loại ở phần sau cổ họng, đặc biệt rõ vào buổi sáng sớm hoặc sau khi ăn. Mặc dù thường không nguy hiểm ngay lập tức, nhưng đắng cổ họng có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn không nên chủ quan. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng liên quan và cách xử lý phù hợp.

Nguyên nhân gây bị đắng cổ họng

Hiện tượng đắng cổ họng là cảm giác khó chịu, vị đắng xuất hiện trong cổ họng hoặc miệng, thường đi kèm với nhiều dấu hiệu khác nhau. Đây có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các bệnh lý phổ biến đến thói quen sinh hoạt và tác động của môi trường. 

Dưới đây là phân tích chi tiết các nguyên nhân chính và triệu chứng đến hiện tượng đắng miệng.

1. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

• Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đắng cổ họng. Khi axit và dịch mật từ dạ dày trào ngược lên thực quản, chúng có thể tiếp tục lên đến cổ họng, gây kích ứng niêm mạc.
• Tình trạng này tạo ra cảm giác đắng, nóng rát trong cổ họng và miệng chua.
• Người bệnh thường kèm theo các triệu chứng như: ợ nóng, ợ chua, buồn nôn, ho khan kéo dài, cảm giác vướng víu hoặc khó nuốt hoặc nuốt nước bọt bị đắng.
• Nếu không được điều trị kịp thời, trào ngược kéo dài có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản và cổ họng, dẫn đến viêm loét hoặc các biến chứng nghiêm trọng hơn.

2. Nhiễm trùng nấm men trong miệng và cổ họng

• Nấm Candida phát triển quá mức trong khoang miệng và cổ họng, gây ra các đốm trắng hoặc mảng bám trên lưỡi, niêm mạc miệng và cổ họng.
• Kèm theo đó là cảm giác đắng, khó chịu khi nuốt, có thể đau rát hoặc ngứa ngáy.
• Nấm miệng thường xảy ra ở những người có hệ miễn dịch suy giảm, người dùng thuốc kháng sinh kéo dài hoặc người bị tiểu đường.

3. Khô miệng và tuyến nước bọt hoạt động kém

• Khi tuyến nước bọt tiết ra không đủ, môi trường trong miệng trở nên khô, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Vi khuẩn sinh sôi làm tăng mùi hôi miệng và gây cảm giác đắng trong cổ họng.
• Khô miệng có thể do tác dụng phụ của thuốc, hút thuốc lá, mất nước, hoặc các bệnh lý tuyến nước bọt.

4. Tổn thương dây thần kinh vị giác

• Các bệnh lý hoặc chấn thương ảnh hưởng đến dây thần kinh cảm nhận vị giác như động kinh, liệt mặt, chấn thương đầu hoặc các rối loạn thần kinh khác có thể làm thay đổi vị giác.
• Người bệnh có thể cảm thấy vị đắng kéo dài, không liên quan đến các nguyên nhân thực thể tại miệng hay cổ họng.

5. Bệnh lý đường hô hấp trên

• Viêm xoang, viêm họng, polyp mũi có thể làm dịch tiết mũi chảy xuống cổ họng, gây kích ứng niêm mạc và tạo cảm giác đắng khi nuốt hoặc nói.
• Các bệnh lý này thường kèm theo triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho, đau họng.

6. Thói quen sinh hoạt và các yếu tố khác

• Vệ sinh răng miệng kém: Tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây sâu răng, viêm lợi và khiến mồm bị đắng.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc tim mạch, vitamin chứa kim loại nặng (sắt, kẽm, đồng) có thể gây vị đắng do thành phần thuốc được bài tiết qua nước bọt.
• Căng thẳng, stress kéo dài: Ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và tuyến nước bọt, gây rối loạn vị giác và cảm giác đắng.
• Phụ nữ mang thai hoặc trong giai đoạn mãn kinh: Sự thay đổi hormone làm thay đổi vị giác, gây cảm giác đắng, khô miệng, bỏng rát.
• Hút thuốc lá và uống rượu: Làm thay đổi môi trường miệng, tổn thương niêm mạc và vị giác, gây đắng miệng, cổ họng.

Xem thêm: Trồng răng hàm số 6 giá bao nhiêu? Giải pháp nào tối ưu khi mất răng ăn nhai chính?

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn nên chủ động đi khám bác sĩ khi gặp phải các triệu chứng sau đây, đặc biệt nếu chúng kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng:

• Cảm giác mồm đắng kéo dài trên 1 tuần không rõ nguyên nhân: Nếu bạn thường xuyên cảm thấy vị đắng trong miệng mà không phải do ăn uống hay dùng thuốc, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về dạ dày, gan mật hoặc viêm nhiễm vùng miệng họng.
• Đắng kèm theo nuốt nghẹn, khàn tiếng, sụt cân không rõ lý do: Những triệu chứng này có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn, cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám để chẩn đoán chính xác.
• Có dấu hiệu bệnh lý dạ dày như ợ chua, đau vùng thượng vị: Các triệu chứng này thường đi kèm với trào ngược dạ dày thực quản hoặc viêm loét dạ dày, cần được nội soi và điều trị kịp thời.
• Tiền sử bệnh gan, túi mật hoặc đang dùng thuốc dài ngày: Những người có bệnh lý nền hoặc dùng thuốc kéo dài có nguy cơ gặp tác dụng phụ hoặc biến chứng liên quan đến vị đắng trong miệng, cần kiểm tra định kỳ.

Ngoài ra, nếu bạn có các dấu hiệu bất thường về răng miệng như sưng đau, chảy máu, hôi miệng kéo dài, hoặc các triệu chứng viêm nhiễm khác, cũng nên đến nha sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Xem thêm: Trồng răng sứ và 3 điều cần biết

Cách chẩn đoán và điều trị

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra cảm giác đắng và các triệu chứng liên quan, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp chẩn đoán như:

• Nội soi dạ dày:
  Nếu nghi ngờ có trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét hoặc tổn thương niêm mạc dạ dày, bác sĩ sẽ tiến hành nội soi để quan sát trực tiếp và lấy mẫu sinh thiết nếu cần.
• Xét nghiệm gan mật:
  Đánh giá chức năng gan, mật và tụy thông qua các xét nghiệm máu, siêu âm hoặc chụp CT để phát hiện các bệnh lý như viêm gan, xơ gan, sỏi mật.
• Xét nghiệm vi sinh:
  Nếu nghi ngờ viêm nhiễm vùng miệng họng hoặc nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết để phân tích và xác định loại vi khuẩn, từ đó lựa chọn thuốc kháng sinh phù hợp.
• Điều chỉnh thuốc:
  Trong trường hợp triệu chứng do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ xem xét thay đổi loại thuốc hoặc điều chỉnh liều dùng để giảm thiểu ảnh hưởng.

Phác đồ điều trị tùy theo nguyên nhân gốc

• Trào ngược dạ dày:

Sử dụng thuốc ức chế tiết axit dạ dày (PPI), thuốc tăng cường vận động dạ dày, kết hợp thay đổi chế độ ăn uống và lối sống như tránh đồ cay nóng, không nằm ngay sau khi ăn, giảm cân nếu thừa cân.

• Viêm nhiễm vùng miệng họng:

Điều trị bằng kháng sinh phù hợp, kết hợp vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc họng bằng dung dịch sát khuẩn để giảm viêm và ngăn ngừa tái phát.

• Bệnh gan mật:

Điều trị chuyên khoa theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn, có thể bao gồm dùng thuốc, thay đổi chế độ ăn hoặc can thiệp phẫu thuật nếu cần.

• Khô miệng do thuốc hoặc stress:

Uống nhiều nước, dùng các sản phẩm tạo ẩm cho khoang miệng, điều chỉnh lối sống, giảm căng thẳng và tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh thuốc nếu cần.

Tóm lại, khi xuất hiện các triệu chứng như vị đắng kéo dài, kèm theo các dấu hiệu bất thường khác, bạn nên chủ động đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Việc tuân thủ phác đồ điều trị và thay đổi thói quen sinh hoạt sẽ giúp cải thiện hiệu quả và bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Cách cải thiện tình trạng đắng cổ họng tại nhà

1. Thay đổi chế độ ăn uống hợp lý

• Hạn chế thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, thức ăn nhanh:

Những loại thực phẩm này dễ kích thích niêm mạc họng, làm tăng tiết axit dạ dày và kích thích trào ngược, khiến cổ họng bị đắng và nóng rát. Ngoài ra, thức ăn nhiều dầu mỡ cũng làm tăng gánh nặng tiêu hóa, làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược.

• Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi:

Rau xanh và trái cây giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất giúp trung hòa axit trong dạ dày, cải thiện tiêu hóa và giảm kích ứng cổ họng. Các loại quả như chuối, táo, lê, dưa hấu có tác dụng làm dịu niêm mạc và giảm cảm giác đắng.

• Uống đủ nước mỗi ngày:

Nước giúp làm ẩm cổ họng, giảm khô và kích ứng, đồng thời hỗ trợ quá trình tiêu hóa và loại bỏ axit dư thừa. Nên uống nước lọc hoặc nước ấm, tránh các loại thức uống có gas, cồn, caffeine vì chúng có thể làm khô miệng, kích thích niêm mạc và làm tăng cảm giác đắng.

2. Giữ vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng

• Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày:

Việc đánh răng đều đặn giúp loại bỏ mảng bám, vi khuẩn gây mùi và vị đắng trong miệng. Nên sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride và bàn chải lông mềm để tránh tổn thương nướu.

• Súc miệng bằng nước muối loãng:

Nước muối có tác dụng kháng khuẩn nhẹ, giúp làm sạch khoang miệng, giảm viêm nhiễm và kích ứng niêm mạc cổ họng. Bạn có thể pha 1/2 muỗng cà phê muối với 200ml nước ấm và súc miệng 2-3 lần mỗi ngày.

• Cạo lưỡi thường xuyên:

Mảng bám trên lưỡi là nơi tích tụ vi khuẩn và thức ăn thừa, gây ra vị đắng và mùi hôi. Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi hoặc bàn chải mềm nhẹ nhàng làm sạch bề mặt lưỡi mỗi ngày giúp cải thiện cảm giác đắng cổ họng rõ rệt.

3. Không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu và các chất kích thích

• Thuốc lá và rượu bia là những tác nhân gây khô miệng, tổn thương niêm mạc họng và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Các chất kích thích này cũng làm giảm khả năng tiết nước bọt tự nhiên, khiến môi trường miệng mất cân bằng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây cảm giác đắng.
• Hạn chế hoặc ngưng hẳn các thói quen này sẽ giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng đắng cổ họng và nâng cao sức khỏe răng miệng tổng thể.

Mong rằng với bài viết trên đây bạn đọc đã có câu trả lời chi tiết nhất về hiện tượng bị đắng cổ họng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc và băn khoăn nào hãy liên hệ ngay hôm nay với BeDental để được nhận tư vấn từ chính các nha sĩ hàng đầu của nha khoa thông qua hotline 24/7 nhé.

Xem thêm: Trồng răng số 7 giá bao nhiêu? Lựa chọn đúng để khôi phục khả năng ăn nhai hiệu quả

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ