English
한국어
日本語
中文 (中国)
Răng hàm bị vỡ là một trong những vấn đề nha khoa phổ biến, gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhai và sức khỏe răng miệng. Do răng hàm đảm nhiệm chức năng nghiền nát thức ăn và thường xuyên chịu lực nhai lớn, chúng dễ bị tổn thương. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, từ đau nhức kéo dài đến mất răng vĩnh viễn.
Nguyên nhân khiến răng hàm bị vỡ
Răng hàm là những răng chịu trách nhiệm chính trong việc nhai và nghiền thức ăn, nên chúng thường xuyên phải chịu áp lực lớn. Vì vậy, răng hàm rất dễ bị tổn thương, nứt, mẻ hoặc vỡ. Các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm:
1. Sâu răng tiến triển
Sâu răng là nguyên nhân hàng đầu khiến răng hàm bị vỡ. Khi vi khuẩn tích tụ quá nhiều trong khoang miệng, chúng sẽ tạo ra axit tấn công và phá hủy men răng, ngà răng, hình thành các lỗ sâu . Nếu không được điều trị kịp thời, các lỗ sâu sẽ phát triển lớn, làm thân răng bị rỗng, mỏng và yếu đi đáng kể . Khi đó, dù chỉ là một tác động lực nhai bình thường, răng cũng có thể dễ dàng bị nứt hoặc vỡ.
2. Chấn thương hoặc tai nạn
Các tác động vật lý mạnh có thể gây tổn thương trực tiếp đến răng hàm:
- Va đập mạnh: Tai nạn giao thông, té ngã, hoặc va chạm trong khi chơi thể thao mà không có bảo hộ răng miệng đều có thể khiến răng hàm bị nứt, mẻ hoặc vỡ .
- Chấn thương bất ngờ: Một cú đánh mạnh vào vùng mặt cũng có thể làm răng bị tổn thương .
3. Nghiến răng khi ngủ
Thói quen nghiến răng khi ngủ hoặc do căng thẳng tạo ra một lực tác động rất lớn và liên tục lên các răng . Lực ép này không chỉ làm men răng bị mòn dần theo thời gian mà còn gây ra những vết nứt nhỏ li ti trên bề mặt răng . Các vết nứt này có thể phát triển thành những vết vỡ lớn hơn khi răng phải chịu thêm áp lực từ việc ăn nhai hàng ngày .
4. Cắn vật cứng
Sử dụng răng hàm để cắn hoặc nhai các vật quá cứng là một nguyên nhân phổ biến gây vỡ răng. Các thói quen xấu này bao gồm:
- Nhai đá lạnh: Đá lạnh có nhiệt độ thấp và cấu trúc cứng, khi nhai có thể gây sốc nhiệt và tạo áp lực lớn, dẫn đến nứt vỡ răng .
- Nhai xương cứng hoặc các loại hạt cứng: Những thức ăn có độ cứng cao này đòi hỏi lực nhai rất lớn, dễ làm răng bị quá tải và nứt vỡ .
- Dùng răng mở nắp chai, xé bao bì: Sử dụng răng như một công cụ thay vì chức năng nhai có thể làm răng bị tổn thương nghiêm trọng và vỡ ngay lập tức .
5. Răng đã điều trị tủy
Sau khi tủy răng bị viêm nhiễm và được điều trị (lấy tủy), răng sẽ không còn nhận được nguồn dinh dưỡng từ hệ thống mạch máu và thần kinh . Điều này làm cho răng mất đi độ ẩm tự nhiên, trở nên giòn hơn và khả năng chịu lực kém hơn so với răng khỏe mạnh . Vì vậy, răng đã điều trị tủy rất dễ bị sứt mẻ hoặc vỡ, đặc biệt là khi ăn nhai các thức ăn cứng . Để bảo vệ răng đã chữa tủy, các nha sĩ thường khuyên nên bọc răng sứ ngay sau khi hoàn thành việc điều trị.
Xem thêm: Răng cấm có nhổ được không? Vì sao họ lại cần phải nhổ răng cấm?
Hậu quả của răng hàm bị vỡ
Răng hàm bị vỡ là một tình trạng nha khoa khá phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân như chấn thương, sâu răng nặng, miếng trám cũ bị hỏng hoặc lực nhai quá mạnh. Dù ban đầu có thể chỉ là một vết nứt nhỏ, nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến hàng loạt các hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến sức khỏe răng miệng mà còn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe toàn thân.
1. Đau nhức và ê buốt kéo dài
Một trong những hậu quả đầu tiên và dễ nhận biết nhất khi răng hàm bị vỡ là cảm giác đau nhức và ê buốt. Vết nứt hoặc vỡ trên răng tạo ra những con đường trực tiếp dẫn đến lớp ngà răng nhạy cảm và thậm chí là tủy răng chứa dây thần kinh. Khi răng tiếp xúc với các yếu tố kích thích như thức ăn, đồ uống quá nóng, lạnh, chua, ngọt, hoặc khi có áp lực nhai, các dây thần kinh sẽ bị kích thích mạnh mẽ, gây ra cơn đau buốt cấp tính hoặc âm ỉ kéo dài.
Cơn đau này không chỉ gây khó chịu về thể chất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống, gây mất ngủ, giảm khả năng tập trung vào công việc và học tập, từ đó làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Tình trạng này có thể kéo dài nếu không có sự can thiệp nha khoa kịp thời.
2. Tổn thương tủy răng và nguy cơ nhiễm trùng
Hậu quả nghiêm trọng tiếp theo là tổn thương tủy răng và nguy cơ nhiễm trùng. Lớp men răng và ngà răng đóng vai trò như một lớp áo giáp bảo vệ tủy răng – phần mềm bên trong chứa các mạch máu và dây thần kinh. Khi răng hàm bị vỡ, lớp bảo vệ này bị phá hủy, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn từ khoang miệng xâm nhập trực tiếp vào tủy răng.
Sự xâm nhập của vi khuẩn có thể dẫn đến viêm tủy răng, gây đau nhức dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm. Nếu không được điều trị, viêm tủy có thể tiến triển thành hoại tử tủy, hình thành áp xe quanh chóp chân răng, hoặc thậm chí là nhiễm trùng lan rộng ra các mô xung quanh như viêm nha chu, viêm xương hàm. Trong những trường hợp nặng hơn, nhiễm trùng có thể lan vào máu, gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng. Việc điều trị viêm tủy thường đòi hỏi can thiệp tủy răng (lấy tủy) phức tạp và tốn kém.
3. Ảnh hưởng tới dây thần kinh và mô mềm xung quanh
Trong một số trường hợp, vết vỡ có thể lan rộng hoặc gây áp lực lên các dây thần kinh lân cận răng hàm. Điều này không chỉ gây đau nhức tại chỗ mà còn có thể lan rộng ra các vùng khác trên mặt, gây tê, ngứa hoặc đau nhức ở môi, má, nướu răng, hoặc thậm chí là đau đầu, đau thái dương. Sự ảnh hưởng đến dây thần kinh có thể làm suy giảm cảm giác và chức năng bình thường của các mô mềm trong khoang miệng và vùng mặt, gây khó chịu và bất tiện đáng kể cho người bệnh.
4. Nguy cơ mất răng vĩnh viễn và tiêu xương hàm
Đây là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất và khó khắc phục nhất. Nếu vết vỡ quá lớn, lan xuống dưới nướu hoặc làm tổn thương nghiêm trọng cấu trúc răng không thể phục hồi bằng các phương pháp trám hay bọc sứ, răng hàm có thể bị lung lay và bắt buộc phải nhổ bỏ.
Mất răng hàm không chỉ làm mất đi một phần quan trọng của bộ máy ăn nhai mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy lâu dài:
- Tiêu xương hàm: Khi răng mất đi, xương hàm tại vị trí đó sẽ không còn được kích thích bởi lực nhai, dẫn đến hiện tượng tiêu xương. Điều này làm giảm thể tích xương, ảnh hưởng đến các răng kế cận và có thể gây biến dạng khuôn mặt.
- Xô lệch răng và sai lệch khớp cắn: Các răng còn lại có xu hướng di chuyển vào khoảng trống của răng đã mất, gây ra tình trạng xô lệch răng, sai lệch khớp cắn, làm ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và gây áp lực không đều lên các răng khác.
- Khó khăn trong phục hình: Việc phục hình lại răng đã mất (bằng cầu răng hoặc cấy ghép Implant) sẽ phức tạp và tốn kém hơn nhiều, đặc biệt khi xương hàm đã bị tiêu.
Cách xử lý khi răng hàm bị vỡ
Khi răng hàm bị vỡ, việc xử lý kịp thời và đúng cách rất quan trọng để bảo vệ răng, giảm đau và tránh các biến chứng về sau. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách xử lý ở nhà và các phương pháp điều trị tại nha khoa, cùng đối tượng phù hợp với từng biện pháp:
1. Sơ cứu tại nhà
- Súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp làm sạch khoang miệng, loại bỏ vi khuẩn và hạn chế nhiễm trùng.
- Giữ lại phần răng vỡ (nếu có): Các mảnh vỡ nếu tìm thấy nên nhặt cẩn thận, rửa sạch và bảo quản trong nước muối hoặc sữa để mang đến nha sĩ. Có thể dùng để phục hồi trong trường hợp đủ điều kiện.
- Cắn bông gòn sạch: Nếu có chảy máu, cắn nhẹ để cầm máu tạm thời.
- Tránh chạm vào vùng răng bị vỡ: Không dùng lưỡi hoặc tay liếm, chạm vì dễ gây tổn thương thêm.
- Đi khám nha sĩ sớm nhất có thể: Việc đến nha khoa kịp thời giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng, duy trì chức năng răng và tránh mất răng.
2. Xử lý và điều trị tại phòng khám nha khoa
Tùy vào mức độ vỡ và tình trạng răng, nha sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp như sau:
| Phương pháp | Mô tả chi tiết | Đối tượng phù hợp |
| Hàn/trám răng | Dùng vật liệu composite hoặc amalgam lấp đầy chỗ răng bị mẻ hoặc nứt nhỏ. Quy trình thường nhanh, không đau, phục hồi lại hình dạng răng và khả năng ăn nhai tạm thời. Miếng trám thường có tuổi thọ 3-5 năm. | Răng bị vỡ nhỏ, chỉ mất một phần mô men và ngà, tủy răng không tổn thương. |
| Bọc răng sứ | Phủ toàn bộ răng bằng mão sứ để bảo vệ cấu trúc răng còn lại, giúp răng chịu lực tốt hơn, hạn chế vỡ thêm. Mão sứ có độ bền cao, thẩm mỹ tốt. Thường dùng cho răng bị vỡ lớn nhưng còn chân răng khỏe mạnh. | Răng vỡ lớn, tổn thương sâu mene, ngà hoặc sau điều trị tủy vẫn còn chân răng khỏe; cần phục hồi thẩm mỹ và chức năng lâu dài. |
| Điều trị tủy (lấy tủy) | Thực hiện khi phần tủy răng bị lộ hoặc viêm nhiễm do vỡ răng sâu. Nha sĩ loại bỏ tủy bị tổn thương, làm sạch khoang tủy, sau đó trám bít hoặc làm mão sứ bảo vệ răng. | Răng bị vỡ lộ tủy, viêm tủy hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng; cần bảo tồn chân răng. |
| Nhổ răng và trồng răng giả (cấy ghép Implant hoặc cầu răng sứ) | Trong trường hợp răng vỡ nát, không còn khả năng cứu chữa, nha sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ. Sau đó, phục hình bằng răng giả để đảm bảo chức năng ăn nhai và thẩm mỹ, ngăn ngừa tiêu xương hàm. | Răng bị tổn thương nặng, vỡ lớn, chân răng yếu hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng, không thể bảo tồn. |
Mong rằng với bài viết trên đây bạn đọc đã có một số kiến thức nhất định về răng hàm bị vỡ. Nếu còn bất kỳ thắc mắc và băn khoăn nào hãy liên hệ ngay hôm nay với BeDental để được nhận tư vấn từ chính các nha sĩ hàng đầu của nha khoa thông qua hotline 24/7 nhé.
Xem thêm: Nhổ Răng Cấm Có Nguy Hiểm Không? BeDental giải đáp
Tư vấn chuyên môn bài viết:
BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA
Tại BeDental, khách hàng có thể an tâm điều trị với dịch vụ bảo lãnh viện phí nha khoa nhanh chóng và tiện lợi. BeDental hiện liên kết với nhiều công ty bảo hiểm uy tín, hỗ trợ thanh toán trực tiếp chi phí các dịch vụ nha khoa như nhổ răng, trám răng, điều trị tủy, phục hình răng sứ... Quy trình linh hoạt, minh bạch giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu chi phí. Hãy liên hệ BeDental để được tư vấn chi tiết và tận hưởng trải nghiệm chăm sóc răng miệng chuyên nghiệp, không lo gánh nặng tài chính.
🔹 Các đơn vị nha khoa chấp nhận bảo lãnh bao gồm : Hùng Vương Insurance, Bảo Long Insurance, BSH (Bảo hiểm BSH), FWD Insurance Cathay Life Fubon Insurance, Tokio Marine Insurance Group VNI (Bảo hiểm Hàng không), HD Insurance MSIG AAA Insurance PTI (Bảo hiểm Bưu điện), BIDV MetLife, PJICO, Techcom, Insurance, AIA, Dai-ichi Life MIC GIC DBV Insurance VBI (Bảo hiểm VietinBank)
🔹 Các công ty bảo hiểm BeDental có thể xuất hóa đơn: Manulife Dai-ichi Life Prudential AIA Hanwha Life PVI VCLI (Bảo hiểm nhân thọ Vietcombank - Cardif) BIC (Bảo hiểm BIDV), Bảo Việt Insurance và PVI
