Bị Hôi Miệng Là Bệnh Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Giải Pháp Điều Trị Hiệu Quả

Tìm hiểu chi tiết về siêu ưu đãi

Bị hôi miệng là bệnh gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người thắc mắc khi hơi thở của mình hoặc người xung quanh có mùi khó chịu. Hôi miệng là tình trạng hơi thở có mùi hôi khó chịu, mùi thường xuất phát từ trong khoang miệng.

Nguyên nhân khiến hơi thở có mùi rất đa dạng, nhưng chủ yếu là do không vệ sinh răng miệng sạch sẽ hoặc do các bệnh lý tiềm ẩn. Việc hiểu rõ Bị hôi miệng là bệnh gì và cách nhận biết, điều trị sẽ giúp bạn lấy lại hơi thở thơm mát và sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày.

1. Hôi Miệng Là Gì? Bị hôi miệng là bệnh gì?

Bị hôi miệng là bệnh gì? Hôi miệng, hay còn gọi là hơi thở có mùi (Halitosis), được hiểu là hơi thở có mùi, hôi và khó chịu. Theo các nghiên cứu khoa học trên toàn thế giới, hôi miệng có tỷ lệ phổ biến đáng kinh ngạc, dao động từ 22-50% dân số, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống hàng ngày của người mắc phải.

Trong cuộc sống, hôi miệng dễ gây ảnh hưởng tiêu cực đến người khác khi tiếp xúc gần, tạo rào cản trong giao tiếp xã hội và công việc. Điều đáng nói là, nhiều người hôi miệng không nhận thức rõ tình trạng của bản thân. Điều này có thể do họ mắc rối loạn khứu giác (tự thích nghi với mùi) hoặc có khả năng chịu đựng được mùi.

Xem thêm: Nhổ răng khôn không đau

Vì thế, bản thân nhiều người không xác định mình đang miệng có mùi hôi cho đến khi gia đình, bạn bè, người yêu, hoặc đồng nghiệp phát hiện và thông báo. Việc nhận biết sớm và chính xác tình trạng hơi thở có mùi là bước đầu tiên để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp, trả lời cho câu hỏi Bị hôi miệng là bệnh gì.

2. Nguyên Nhân Gây Hôi Miệng: Vì Sao Hơi Thở Có Mùi Khó Chịu?

Nguyên nhân chủ yếu gây hôi miệng là do sự giải phóng các hợp chất sulphur dễ bay hơi (Volatile Sulfur Compounds – VSCs) trong khoang miệng. Các hợp chất này được tạo ra từ quá trình phân hủy protein của vi khuẩn. Dưới đây là các nguyên nhân chính khiến hợp chất này bị bay hơi và gây mùi, giúp bạn hiểu rõ Bị hôi miệng là bệnh gì.

2.1. Hôi Miệng Do Vi Khuẩn Trong Khoang Miệng

Hợp chất sulphur dễ bay hơi chủ yếu là sản phẩm của quá trình phân giải protein của các vi khuẩn kỵ khí Gram âm. Những vi khuẩn này thường định vị ở các vùng ứ đọng và thiếu oxy trong miệng, như:

• Các túi nha chu (do viêm nướu, viêm nha chu).
• Bề mặt lưỡi (tạo thành lớp cặn lưỡi).
• Vùng kẽ giữa các răng và trong các sang thương sâu răng.
• Bề mặt không đều của răng giả hoặc khí cụ chỉnh nha. Vi khuẩn này phân hủy các mảnh vụn thức ăn, tế bào chết và protein trong nước bọt, giải phóng ra các khí có mùi khó chịu như hydrogen sulfide, methyl mercaptan và dimethyl sulfide. Đây chính là lý do hôi miệng phổ biến nhất.

Xem thêm: Nhổ răng khôn mọc lệch

2.2. Nguyên Nhân Hôi Miệng Tạm Thời (Do Chế Độ Ăn Uống & Sinh Hoạt)

• Thực phẩm và đồ uống: Khi ăn các loại thực phẩm có chứa chất làm khô miệng (như rượu, thuốc lá) hoặc các thực phẩm giàu protein, lượng đường cao (như sữa, pho mát), khi phân huỷ trong miệng sẽ giải phóng các amino axit chứa rất nhiều hợp chất sulphur gây mùi.
• Hành, tỏi cũng là các loại thực phẩm chứa hàm lượng sulphur cao, có thể đi xuyên qua lớp lót đường ruột vào máu, sau đó giải phóng vào phổi rồi bốc hơi ra ngoài qua hơi thở.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá không chỉ làm tăng hàm lượng chất dễ bay hơi trong miệng và phổi mà còn làm tình trạng hôi miệng trầm trọng thêm, do nó ảnh hưởng và làm khô niêm mạc miệng, giảm tiết nước bọt.
• Khô miệng tạm thời: Hơi thở có mùi vào buổi sáng sau khi ngủ dậy cũng có liên quan đến việc giảm sản xuất và tiết nước bọt trong khi ngủ, dẫn tới làm khô miệng tạm thời và gây hôi miệng.
• Ăn kiêng, bỏ bữa: Việc nhịn ăn hoặc ăn kiêng quá mức có thể gây ra hơi thở có mùi keton do cơ thể bắt đầu đốt cháy chất béo để lấy năng lượng.

2.3. Nguyên Nhân Hôi Miệng Xuất Phát Từ Miệng (Bệnh Lý Răng Miệng)

Hầu hết các trường hợp Bị hôi miệng là bệnh gì đều có nguyên nhân từ khoang miệng và liên quan đến các vấn đề sức khỏe răng miệng:

• Các bệnh nha chu và nướu: Viêm nướu, viêm nha chu, hoặc viêm nướu hoại tử lở loét cấp tính, viêm quanh thân răng, viêm quanh implant, áp xe răng… đều tạo môi trường cho vi khuẩn gây mùi phát triển mạnh.
• Sâu răng và nhiễm trùng răng: Các lỗ sâu răng, răng bị nứt, vỡ, hoặc nhiễm trùng tủy răng là nơi tích tụ thức ăn và vi khuẩn gây mùi khó chịu.
• Vết lở loét trong miệng: Các vết lở loét do ác tính, nguyên nhân tại chỗ, áp-tơ (aphthous) hay tác dụng phụ của một số thuốc cũng là nguyên nhân gây hôi miệng.
• Giảm tiết nước bọt (khô miệng mãn tính): Do tuổi tác, sử dụng một số loại thuốc (thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu), xạ trị, hoá trị, hoặc mắc hội chứng Sjogren gây hôi miệng nghiêm trọng.
• Vệ sinh răng miệng không kỹ: Còn lớp cặn lưỡi dày, không chải răng đúng cách, không dùng chỉ nha khoa, hoặc do nhiễm nấm Candida trong miệng cũng gây ra bệnh hôi miệng.
• Dụng cụ chỉnh nha: Lắng đọng các mảnh vụn thức ăn trên các dụng cụ chỉnh nha như răng giả, cầu răng, khí cụ niềng răng,… nếu không được vệ sinh sạch sẽ cũng là một trong những nguyên nhân gây hôi miệng.
• Các bệnh về xương hàm: Viêm tủy xương, hoại tử xương, hoặc viêm ổ răng khô (sau nhổ răng) và bệnh ác tính khác cũng có thể gây hôi miệng.

Xem thêm: Có nên nhổ răng khôn

2.4. Những Nguyên Nhân Hôi Miệng Khác (Ngoài Miệng)

Bị hôi miệng là bệnh gì khi nguyên nhân không phải từ khoang miệng? Hôi miệng thường xuyên có thể là do các nguyên nhân bên ngoài miệng, liên quan đến các hệ cơ quan khác trong cơ thể:

• Sử dụng một số thuốc: Một số loại thuốc có thể gây hôi miệng do tác dụng phụ làm khô miệng hoặc giải phóng các chất gây mùi sau khi chuyển hóa. Ví dụ: amphetamine, chloral hydrate, các thuốc gây độc tế bào, dimethyl sulphoxide, disulfiram, nitrate và nitrite, phenothiazine.
• Các bệnh lý toàn thân:
  • Nhiễm trùng mũi họng: Rối loạn hô hấp (viêm mũi, viêm xoang, viêm amidan, viêm vùng hầu họng) có thể dẫn đến hôi miệng do dịch mủ, chất nhầy bị đọng lại và vi khuẩn phân hủy.
  • Các bệnh về dạ dày – ruột: Hôi miệng được xem là triệu chứng điển hình và thường xuyên của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) do axit dạ dày trào ngược lên thực quản và khoang miệng. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori cũng gây viêm loét dạ dày, và đây cũng là nguyên nhân tiềm ẩn của chứng hôi miệng.
  • Bệnh tiểu đường không kiểm soát: Hơi thở có mùi ceton (mùi trái cây chín hoặc mùi cồn) do sự phân huỷ mỡ trong cơ thể khi đường huyết quá cao (nhiễm toan ceton).
  • Các bệnh về gan, thận: Suy gan giai đoạn cuối (hơi thở có mùi cá ươn, mùi đất), suy thận giaiạn cuối (hơi thở có mùi amoniac, nước tiểu).
  • Bệnh lý đường hô hấp dưới: Viêm phế quản, viêm phổi, áp xe phổi có thể gây ra hơi thở có mùi khó chịu.
• Hội chứng mùi cá ươn (Trimethylaminuria): Đây là hội chứng di truyền rất hiếm gặp. Nguyên nhân là do cơ thể bị rối loạn chuyển hóa, không thể chuyển hóa trimethylamine, làm cho hóa chất này bị tích tụ bên trong cơ thể (đặc biệt là ở gan), trước khi chất này được bài tiết ra ngoài qua hơi thở, mồ hôi và nước tiểu, gây ra mùi cá ươn đặc trưng.

3. Phân Loại Chứng Hôi Miệng: Nhận Biết Đúng Tình Trạng Hôi Miệng Của Bạn

Chứng hôi miệng được phân loại để giúp bác sĩ xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất. Từ đó, bạn sẽ hiểu rõ hơn Bị hôi miệng là bệnh gì trong trường hợp của mình:

• Chứng hôi miệng bệnh lý (Pathological Halitosis): Hôi miệng do nguyên nhân được xác định cụ thể, thường là từ các bệnh lý răng miệng hoặc các bệnh lý toàn thân đã nêu trên. Cần điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh để giải quyết triệt để tình trạng này.
• Chứng hôi miệng sinh lý (Physiological Halitosis): Hôi miệng do nguyên nhân không được xác định cụ thể là bệnh lý. Trạng thái hôi miệng chỉ thoáng qua, thường nặng nhất vào mỗi buổi sáng (do giảm tiết nước bọt khi ngủ), hoặc sau khi ăn các thực phẩm nặng mùi. Tình trạng này có thể cải thiện bằng cách vệ sinh răng miệng tốt và điều chỉnh chế độ ăn.
• Chứng hôi miệng “giả” (Pseudohalitosis): Người bệnh cho rằng hơi thở có mùi hôi khi không có bằng chứng cụ thể, khách quan về việc hơi thở có mùi. Đây thường là vấn đề tâm lý, cần được tư vấn và trấn an từ bác sĩ.
• Chứng sợ hôi miệng (Halitophobia): Là tình trạng ám ảnh, lo sợ quá mức về hơi thở có mùi dù thực tế không có mùi hoặc đã được điều trị khỏi.

Tình trạng hôi miệng thường xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nam và nữ đều có thể bị như nhau, ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em. Việc nhận biết đúng loại hôi miệng sẽ giúp bạn tìm được giải pháp hiệu quả.

Xem thêm: Nhổ răng khôn giá rẻ

4. Phương Pháp Xét Nghiệm Và Chẩn Đoán Hôi Miệng Chính Xác

Khi bạn nghi ngờ Bị hôi miệng là bệnh gì và muốn tìm ra nguyên nhân chính xác, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán chuyên biệt:

• Đo lường cảm quan (Organoleptic measurement): Cách lâu đời và đơn giản nhất để phát hiện mùi khó chịu là ngửi trực tiếp bằng mũi. Bác sĩ sẽ ngửi không khí thở ra từ miệng và mũi của bạn. Đây là cách nhanh chóng để phát hiện chứng hôi miệng.
• Sắc ký khí (Gas Chromatography – GC): Thử nghiệm này đo ba hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi chính gây mùi hôi: Hydrogen sulfide, methyl mercaptan và dimethyl sulfide. Đây là phương pháp khách quan và chính xác cao trong việc định lượng mức độ mùi.
• Test BANA (Benzoyl-DL-arginine-naphthylamide test): Phương pháp này đo lường mức độ của một loại enzym cụ thể được tạo ra bởi các vi khuẩn kỵ khí gây triệu chứng hôi miệng.
• Định lượng hoạt tính β-galactosidase: Mức độ của enzyme beta-galactosidase đã được phát hiện có tương quan với cường độ mùi hôi miệng.
• Thăm khám lâm sàng tổng quát: Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng thể khoang miệng, bao gồm lưỡi, nướu, răng (tình trạng sâu răng, viêm nhiễm), và hỏi về tiền sử bệnh lý, thói quen ăn uống, sinh hoạt của bạn.

5. Biện Pháp Điều Trị Hôi Miệng Hiệu Quả Nhất

Khi bản thân có dấu hiệu và biết được Bị hôi miệng là bệnh gì, như thế nào bạn cần gặp bác sĩ (nha sĩ hoặc bác sĩ đa khoa) để khám, tìm ra nguyên nhân và có biện pháp điều trị thích hợp.

• Điều trị nguyên nhân tại chỗ (răng miệng): Đa số các trường hợp khi hỏi Bị hôi miệng là bệnh gì đều có nguyên nhân từ khoang miệng. Nếu xác định hôi miệng do tình trạng viêm nhiễm như sâu răng, cao răng, các mảng bám hoặc viêm quanh răng thì bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp, điều trị các bệnh lý này (ví dụ: trám răng, lấy cao răng, điều trị viêm nướu, nhổ răng sâu/khôn…).
• Điều trị nguyên nhân toàn thân: Nếu nguyên nhân không phải do vấn đề răng miệng, bác sĩ Răng Hàm Mặt sẽ chỉ định người bệnh khám tại các chuyên khoa khác như tai mũi họng, tiêu hóa, tiết niệu, nội tiết… để tìm nguyên nhân gốc rễ và đưa ra phương pháp điều trị chuyên sâu.
• Biện pháp tạm thời cho hôi miệng sinh lý: Nếu tình trạng hôi miệng tạm thời do dùng thức ăn có mùi thì bạn có thể sử dụng nước súc miệng, kẹo cao su không đường, xịt thơm miệng để giảm bớt tình trạng hơi thở có mùi.
• Điều chỉnh thuốc: Bạn nên cân nhắc khi sử dụng các loại thuốc có tác dụng làm giảm tiết nước bọt khiến chứng hôi miệng trở nên trầm trọng hơn. Hãy trao đổi với bác sĩ kê đơn để tìm giải pháp thay thế hoặc cách khắc phục khô miệng.
• Bổ sung nước: Uống đủ nước hàng ngày, giúp miệng không bị khô, là biện pháp hiệu quả trong việc điều trị vấn đề hơi thở có mùi do khô miệng.

Song song đó, bạn cần vệ sinh răng miệng khoa học, kỹ càng cũng là cách phòng ngừa và điều trị chứng hôi miệng hiệu quả nhất. Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày vào buổi sáng khi ngủ dậy, buổi tối trước khi ngủ.

Bạn nên cân nhắc dùng thêm tăm nước, chỉ nha khoa, bàn chải kẽ để loại bỏ những mảnh vụn thức ăn còn sót lại sau khi ăn và làm sạch kẽ răng. Đừng quên thường xuyên dùng nước súc miệng và dụng cụ cạo lưỡi để hạn chế tối đa các mảng bám và vi khuẩn bám tụ trên bề mặt lưỡi – nơi chứa rất nhiều vi khuẩn gây mùi.

Xem thêm: Nhổ răng sữa có nguy hiểm không?

6. Biện Pháp Phòng Ngừa Hôi Miệng Hiệu Quả

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa hôi miệng từ sớm sẽ mang lại hơi thở tươi mát và sự tự tin cho bệnh nhân:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách và đều đặn:
  • Đánh răng sau các bữa ăn (ít nhất 2 lần/ngày) để loại bỏ mảng bám thức ăn trên răng.
  • Sử dụng chỉ nha khoa ít nhất 2 lần/ngày để làm sạch các kẽ răng và dưới đường viền nướu.
  • Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn thường xuyên.
  • Cạo lưỡi hàng ngày bằng dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng.
• Khám nha khoa định kỳ: Cạo vôi răng định kỳ 6 tháng/lần và thăm khám bác sĩ nha khoa uy tín thường xuyên để kịp thời phát hiện các bệnh lý răng miệng (sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu). Việc điều trị từ sớm sẽ giúp đạt được hiệu quả cao và nhanh chóng hơn, ngăn chặn nguyên nhân Bị hôi miệng là bệnh gì từ trong miệng.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt:
  • Hạn chế các thức ăn nặng mùi như hành, tỏi, cà phê, và đồ uống có cồn.
  • Không hút thuốc lá.
  • Luôn bổ sung đủ nước cho cơ thể, nhai kẹo cao su không đường (kích thích tiết nước bọt) hoặc ăn vặt lành mạnh giữa các bữa để tránh cho miệng không bị khô.
  • Tuyệt đối không được bỏ bữa, vì nhịn ăn có thể gây khô miệng và hơi thở có mùi.
• Điều trị dứt điểm các bệnh lý: Nếu bạn mắc các bệnh lý toàn thân gây hôi miệng (tiêu hóa, hô hấp, tiểu đường, gan, thận), cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa.

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ