Viêm cân mạc hoại tử (Necrotizing fasciitis) là bệnh xảy ra do nhiễm vi khuẩn dẫn đến hoại tử mô nên truyền thông hay gọi nôm na là bệnh vi khuẩn ăn thịt người để chỉ rõ hiện tượng của bệnh. Đây là một bệnh nặng khởi phát đột ngột và lây lan nhanh chóng.
Bệnh được mô tả từ rất lâu nhưng mãi đến năm 1952 thì thuật ngữ “viêm cân hoại tử” mới được sử dụng lần đầu tiên. Bệnh xảy ra phổ biến ở người lớn tuổi, hiếm gặp ở trẻ em. Tại Hoa Kỳ, hàng năm ghi nhận từ 600 đến 700 trường hợp được chẩn đoán bị viêm cân mạc hoại tử, trong đó có khoảng 25% đến 30% ca tử vong. Vậy vi khuẩn ăn thịt người là gì? Dấu hiệu nhận biết và nguyên nhân lây nhiễm là gì? Hãy xem bài viết dưới đây về biết về nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng tránh và phương pháp điều trị vi khuẩn ăn thịt người.
Vi khuẩn ăn thịt người là gì?
Vi khuẩn ăn thịt người là một cụm từ được các phương tiện truyền thông trong nước mô tả về bệnh viêm mạc cân hoại tử. Đây là một căn bệnh nặng có thể khởi phát đột ngột và lan truyền nhanh chóng.
Viêm cân mạc hoại tử hình thành bởi một số vi khuẩn gây ra bao gồm: Liên cầu khuẩn nhóm A beta tan huyết, vi khuẩn gram âm Vibrio vulnificus, tụ cầu vàng, giống trực khuẩn gram dương Clostridium, trực khuẩn ngắn gram âm Klebsiella pneumoniae, vi khuẩn gram âm hình que Aeromonas hydrophila, . ..
Các loài vi khuẩn này thực chất không ăn thịt người nhưng nó có thể tiết ra độc tố gây tổn thương những mô xung quanh, gây ra tình trạng hoại tử, vì thế mọi người gọi là vi khuẩn ăn thịt người. Tình trạng viêm cân mạc hoại tử thường xảy ra khi “vi khuẩn ăn thịt người” tiếp xúc tới lớp cân mạc, một lớp mô nằm phía dưới da.
Dù viêm cân mạc hoại tử diễn ra không phổ biến song bệnh rất đáng lo ngại bởi tỷ lệ biến chứng gây tử vong cao. Hội chứng sốc nhiễm độc do “vi khuẩn ăn thịt người” gây ra ngày càng gia tăng và trở thành vấn đề nghiêm trọng, được nhiều chuyên gia y tế quan tâm.
Bệnh viêm cân mạc hoại tử là bệnh gây nhiễm khuẩn sâu dưới da và diễn biến khá nhanh chóng, giải phóng những độc tố của vi khuẩn gây viêm, huỷ hoại những mô da, mô mềm, mô cơ. Nếu có cơ hội tiếp xúc với những mô liên kết dưới da ở những khu vực bị tổn thương, vi khuẩn ăn thịt người sẽ phát triển nhanh chóng và gây ra các tổn thương nặng nề. Bệnh viêm cân mạc hoại tử nếu không được phát hiện và chữa trị sớm sẽ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng gây tử vong.
Viêm cân mạc hoại tử được chia thành 2 loại: Viêm cân mạc hoại tử I và viêm cân mạc hoại tử II. Việc phân loại này dựa trên vi khuẩn gây ra tình trạng tổn thương và hoại tử mô.
Trong tất cả các chủng vi khuẩn gây viêm cân mạc hoại tử thì liên cầu khuẩn nhóm A beta tan huyết (group A beta hemolytic streptococcal – GABHS) chiếm số lượng lớn nhất. GABHS là vi khuẩn chủ yếu gây ra viêm amidan. Ngoài ra vi khuẩn GABHS cũng gây ra tình trạng viêm tai giữa cấp, viêm phổi, nhiễm khuẩn tim mạch, cơ xương, bạch huyết, nhiễm khuẩn máu, viêm màng não.
Nguyên nhân gây bệnh
Vi khuẩn ăn thịt người có nhiều ở vùng nước hoặc đất bẩn, chúng còn sống trong ruột, cổ họng, trên da,… nhưng chúng không gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể của chúng ta qua các vết thương hở. Khi xâm nhập được vào các mô sâu, vi khuẩn sẽ phóng ra độc gây tổn thương các mô xung quanh với tốc độ rất nhanh. Vi khuẩn ăn thịt người có thể lây từ người này qua người khác nhưng với tỷ lệ không cao.
Những vết thương có nguy cơ cao có thể bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người là:
- Vết xước hoặc vết cắt trên da.
- Vết côn trùng cắn.
- Vết thương do tiêm chích ma túy.
- Vết thương phẫu thuật.
- Vết bỏng.
- Vết thương bị khô da nứt nẻ.
Những người có hệ miễn dịch kém dễ bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người như:
- Người uống nhiều rượu bia.
- Sử dụng chất gây nghiện (thuốc lá, ma túy,..)
- Từng bị bệnh thủy đậu.
- Bệnh xơ gan.
- Người bệnh tiểu đường.
- Mắc các bệnh về tim mạch ảnh hưởng đến van tim.
- Bệnh phổi, bệnh lao.
- Bệnh mạch máu ngoại vi.
Vi khuẩn ăn thịt người thường gây bệnh ở các vị trị như: Cánh tay, bàn tay, bàn chân và cẳng chân. Tuy nhiên, vi khuẩn ăn thịt người cũng có thể gây tổn thương ở vùng đầu, cổ, bẹn,…
- Mắc các bệnh về tim mạch ảnh hưởng đến van tim.
- Bệnh phổi, bệnh lao.
- Bệnh mạch máu ngoại vi.
Vi khuẩn ăn thịt người thường gây bệnh ở các vị trị như: Cánh tay, bàn tay, bàn chân và cẳng chân. Tuy nhiên, vi khuẩn ăn thịt người cũng có thể gây tổn thương ở vùng đầu, cổ, bẹn,…
Triệu chứng nhiễm vi khuẩn ăn thịt người
Những người bị bệnh viêm cân mạc hoại tử do vi khuẩn ăn thịt người thường xâm nhập vào cơ thể nhất thông qua những vết thương hở, ngoài ra nó cũng có thể xâm nhập thông qua: Vết cắt hở, vết xước, côn trùng đốt; hoặc qua quá trình phẫu thuật (mặc dù khá hiếm gặp).
Một số trường hợp, chưa thể xác định người bệnh bị lây nhiễm vi khuẩn gây viêm cân mạc hoại tử. Một khi đã xuất hiện, viêm cân mạc hoại tử sẽ diễn tiến rất nhanh chóng gây huỷ hoại mô cơ, mô mỡ và mô mềm.
Sau 24 giờ nhiễm khuẩn ăn thịt người, bệnh nhân sẽ xuất hiện những triệu chứng như:
- Đau nhiều hơn bình thường ở quanh vết thương, vết cắt, chỗ trầy xước, . ..
- Có những triệu chứng tương tự cảm cúm như tiêu chảy, buồn nôn, sốt, mệt mỏi, khó chịu trong người.
- Thấy khát nước thường xuyên.
Những triệu chứng này sẽ không xuất hiện đơn lẻ mà xuất hiện xen kẽ nhau.
Sau 24 giờ có những triệu chứng bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, nếu người bệnh vẫn không được đưa đến cơ sở y tế để cấp cứu có thể khiến tình trạng nhiễm khuẩn trở nên trầm trọng thêm. Kể từ sau 3 – 4 ngày nhiễm vi khuẩn ăn thịt, người bệnh sẽ có thêm những triệu chứng như:
- Vùng da xung quanh vết sưng, nóng, đỏ, cảm giác cứng khi sờ vào.
- Hoặc chuyển sang màu tím, sau đó xuất hiện mụn mủ chứa chất lỏng sẫm màu có mùi hôi.
- Tiêu chảy, buồn nôn.
- Vùng da quanh vết thương mất màu, lột da, tróc da, hoại tử mô.
Khi có những dấu hiệu nêu trên, cần đưa người bệnh đến bệnh viện cấp cứu ngay. Trong trường hợp chần chừ quá dài tới 5 ngày, hoàn toàn có thể sẽ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như sau:
- Tụt huyết áp.
- Lơ mơ, hôn mê.
- Sốc nhiễm độc.
Khi bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, nếu không được cấp cứu kịp thời người bệnh sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, bị hoại tử nặng, nhiễm độc, . .. Nếu bị hoại tử nghiêm trọng ở tay hoặc chân sẽ bị cắt cụt chi, ở mức độ nghiêm trọng có thể đe doạ đến những bộ phận lân cận, bệnh nhân thậm chí có thể tử vong.
Biến chứng từ vi khuẩn ăn thịt người
Khi tình trạng viêm cân mạc hoại tử xảy ra lâu ngày không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng nghiêm trọng đến sức khoẻ. Tình trạng bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người lâu ngày sẽ dẫn đến: Nhiễm trùng máu, sốc nhiễm độc làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể. Bệnh sẽ gây ra các biến chứng suốt đời như: Cắt bỏ tứ chi, để lại sẹo nghiêm trọng sau phẫu thuật cắt bỏ bộ phận bị nhiễm trùng.
Theo ước tính, cứ 3 người bị viêm cân mạc hoại tử sẽ có 1 người chết vì nhiễm khuẩn. Trong 10 người bị viêm cân mạc hoại tử có 6 người bị đồng thời bị viêm cân mạc hoại tử và hội chứng sốc nhiễm độc. Hội chứng sốc nhiễm độc là một bệnh cực kỳ nguy hiểm, nó có thể làm người bệnh bị sốc, huyết áp thấp, suy đa cơ quan. Hội chứng sốc nhiễm độc là do liên cầu khuẩn gây ra, khác biệt với vi khuẩn liên cầu nhóm A.
Khi nào cần đến bệnh viện khám?
Khi có những triệu chứng nhiễm khuẩn ăn thịt người cần chuyển người bệnh đi cấp cứu càng sớm càng tốt. Việc được chẩn đoán và can thiệp sớm sẽ giúp người bệnh tránh được các biến chứng nặng như cụt chi, nhiễm khuẩn nặng, hôn mê sâu, tử vong, . ..
Các triệu chứng nặng của viêm cân mạc hoại tử cần được chuyển đến viện ngay:
- Xuất hiện những vết loét, mụn nước hoặc những chấm đen xung quanh vết thương.
- Thay đổi màu của da ở xung quanh khu vực bị ảnh hưởng (trở nên nhợt nhạt).
- Có mủ chảy ra từ vết thương.
- Người bệnh cảm thấy choáng váng, mệt mỏi
- Có thêm những triệu chứng đi kèm như tiêu chảy hoặc buồn nôn.
Điều làm cho bệnh viêm cân mạc hoại tử trở nên nguy hiểm là vì sự lan truyền và phát triển cực nhanh chóng (có thể trong vòng một vài tiếng). Vi khuẩn phóng độc có thể gây viêm hoại tử những vùng xung quanh vết thương, xâm nhập sâu vào các tế bào và phá huỷ cấu trúc gây ra hiện tượng hoại tử nặng. Tình trạng kéo dài có thể khiến người bệnh bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa cơ quan, bị cắt cụt chân tay, thậm chí mất mạng. Vì vậy khi có các biểu hiện bất thường ở vết thương hở, bạn cần đến bệnh viện sớm để được thăm khám và chữa trị kịp thời, tránh các biến chứng nặng.
Sốt siêu vi lây qua đường nào? 1 số điều cần biết về sốt siêu vi
Điều trị nhiễm vi khuẩn
Điều trị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người đòi hỏi sự can thiệp khác nhau tùy thuộc vào mức độ bệnh. Có một số phương pháp điều trị thông thường được áp dụng trong trường hợp này. Đầu tiên là tiêm kháng sinh qua đường tĩnh mạch để giảm vi khuẩn. Nếu có tổ chức bị hư hỏng hoặc chết, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ chúng và ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn.
Bên cạnh đó, uống thuốc tăng huyết áp là cần thiết để điều trị người bị tụt huyết áp. Nếu các chi bị hoại tử nặng và không thể sử dụng biện pháp cắt bỏ mô, việc cắt giảm các chi này là tất yếu. Đồng thời, liệu pháp oxy cao áp có thể được sử dụng để điều trị. Phương pháp này tăng áp suất không khí lên gấp ba lần so với mức bình thường, giúp mang oxy đi khắp cơ thể và kích thích quá trình chữa lành.
Theo dõi tim và máy trợ thở cũng là những biện pháp cần thiết để đảm bảo sự ổn định của bệnh nhân. Truyền máu và tiêm globulin có thể hỗ trợ khả năng chống lại nhiễm trùng.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị cho bệnh nhân mắc vi khuẩn ăn thịt người gây viêm cân mạc hoại tử. Việc cấp cứu kịp thời là yếu tố quan trọng nhất trong việc xác định hiệu quả của điều trị. Nếu việc nhiễm trùng kéo dài, dù chỉ trong vài giờ, có thể khiến cho quá trình điều trị gặp khó khăn hơn. Nguy cơ tử vong cao trong các trường hợp được điều trị muộn.
Phòng tránh vi khuẩn ăn thịt người
Vi khuẩn ăn thịt người xuất hiện nhiều ở các vùng nước bị ô nhiễm, chúng phát triển mạnh mẽ trong môi trường có độ ẩm cao, đặc biệt làVibrio vulnificus – nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh viêm cân mạc hoại tử.
Loài vi khuẩn này sống nhiều ở vùng nước biển ấm. Hầu hết, những người có sức khỏe tốt sẽ không bị viêm cân mạc hoại tử khi tiếp xúc với Vibrio vulnificus. Tuy nhiên, nhóm đối tượng dưới đây lại có nguy cơ bị nhiễm khuẩn Vibrio vulnificus khi có vết xước hoặc vết cắt nhỏ, bị suy giảm hệ miễn dịch,…
Hiện y học vẫn chưa có vắc xin tiêm phòng vi khuẩn ăn thịt người hay bệnh viêm cân mạc hoại tử. Để phòng tránh bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, người dân nên áp dụng các biện pháp sau đây:
- Xử lý vết thương nhanh chóng: Khi bị thương hãy nhanh chóng xử lý vết thương bằng cách cầm máu, rửa sạch vết thương bằng vòi nước và thấm khô bằng khăn sạch.
- Luôn giữ cho vết thương sạch và khô ráo: Khi vết thương đã được cầm máu và rửa sạch, hãy băng vết thương bằng băng vô trùng như gạc y tế, băng dán cá nhân. Thay băng nếu vết thương bị ướt hoặc bẩn.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm hoặc gel rửa tay có chứa cồn. Việc rửa tay bằng xà phòng và nước ấm vẫn là cách để giữ bàn tay sạch hiệu quả nhất.
- Nếu bạn có tiếp xúc gần với người bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt người hãy đến ngay cơ sở y tế để làm một số xét nghiệm, có thể bán sẽ được kê đơn thuốc kháng sinh để giảm nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Hãy rửa tay và chân sạch sẽ sau khi tiếp xúc vùng đất hoặc nước bẩn.
- Hãy giữ cho làn da luôn khỏe mạnh, tránh những vấn đề gây tổn thương cho da như nấm da, chàm, khô, nứt nẻ,…
- Nếu bạn có các vấn đề như suy giảm hệ miễn dịch, suy gan, tiểu đường thì hãy hạn chế tiếp xúc với nước ở sông, biển, hồ, ao, hay vũng nước trên đường,..
- Nếu có vết thương hở nên tránh tiếp xúc với nước.
- Khi làm việc phải tiếp xúc với nước và bùn đất nên mang ủng và găng tay dài để bảo vệ da.
TS.BS Nguyễn Hữu Quang, Phó trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương - Cố vấn chuyên môn khoa tạo hình thẩm mỹ tại Bedental - Nơi công tác hiện tại : Phó trưởng khoa tạo hình thẩm mỹ tại Viện Da liễu Trung Ương. Bác sĩ Quang đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị da liễu và phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Hiện bác sĩ đang công tác tại Bệnh viện da liễu Trung ương và đồng thời khám chữa bệnh, cố vấn chuyên môn về da liễu và phẫu thuật thẩm mỹ tại Bedental
Website: https://bedental.vn/ BEDENTAL – HỆ THỐNG NHA KHOA TIÊU CHUẨN HÀNG ĐẦU
CHI NHÁNH HÀ NỘI
CS1: 7B Thi Sách, Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội - 0934.61.9090
CS2: Tòa nhà CC2, Nguyễn Hữu Thọ, Hoàng Mai, Hà Nội (Bên trong Truehope) - 0934.61.9090
CHI NHÁNH TP.HỒ CHÍ MINH (HCM)
CS1: 53 -55 -57 Phó Đức Chính, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp.Hồ Chí Minh - 0766.00.8080
CS2 :Số 25, đường số 7 khu đô thị Cityland Gò Vấp (Ngõ 672A Phan Văn Trị), Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam - 093 181 0680
CHI NHÁNH THÀNH PHỐ VINH - NGHỆ AN
CS1: 39A Đ. Lê Hồng Phong, Hưng Bình, Thành phố Vinh, Nghệ An - 0934.61.9090
GIỜ HOẠT ĐỘNG:
09h00 – 21h00. Tất cả các ngày trong tuần
Có Nên Nhổ Răng Khôn Số 8 Không? Khi Nào Thì Nên Nhổ? Có Nên Nhổ Răng Khôn Mọc Thẳng?
Nhổ răng khôn uy tín giá rẻ an toàn bao nhiêu tiền hiện nay?