Lệch khớp cắn – Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị tối ưu tại Nha khoa Bedental

Lệch khớp cắn là một trong những vấn đề răng miệng phổ biến, không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động nghiêm trọng đến chức năng ăn nhai và sức khỏe tổng thể. Vậy lệch khớp cắn là gì và tại sao tình trạng này cần được điều trị sớm? Trên thực tế, khi răng lệch khớp cắn hoặc gặp phải sai khớp cắn, người bệnh có thể đối mặt với nhiều hệ lụy như khó phát âm, dễ mắc bệnh lý răng miệng, thậm chí gây mất tự tin trong giao tiếp.

Bài viết này, Nha Khoa Bedental sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về khớp cắn, nguyên nhân lệch khớp cắn, dấu hiệu nhận biết cũng như những phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả nhất hiện nay.

Lệch khớp cắn là gì?

Lệch khớp cắn là tình trạng răng hàm trên và hàm dưới không khớp với nhau khi ngậm miệng hoặc ăn nhai. Ở trạng thái bình thường, răng trên sẽ hơi phủ ngoài răng dưới, đảm bảo tính thẩm mỹ và chức năng nhai. Khi bị lệch khớp cắn, mối quan hệ này bị sai lệch, dẫn đến khó khăn trong ăn nhai, phát âm, đồng thời ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ khuôn mặt. Hiểu rõ lệch khớp cắn là gì là bước đầu quan trọng để nhận biết và điều trị sớm.

Các loại sai lệch khớp cắn

Sai khớp cắn không chỉ có một dạng mà được chia thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có đặc trưng và hệ quả riêng. Việc nắm rõ các dạng sai khớp cắn giúp bạn hiểu được tại sao lại xảy ra tình trạng lệch khớp cắn và lựa chọn phương án điều trị phù hợp tại Nha khoa Bedental.

Xem thêm: CÓ NÊN BỌC SỨ RĂNG HÀM BỊ SÂU KHÔNG?

Khớp cắn ngược

Khớp cắn ngược là tình trạng răng cửa hàm dưới phủ ra ngoài răng cửa hàm trên khi ngậm miệng, khiến khuôn mặt có xu hướng bị móm. Ở một số trường hợp, nguyên nhân là do răng mọc sai vị trí nên có thể điều chỉnh bằng chỉnh nha; nhưng nếu lệch khớp cắn bắt nguồn từ bất cân xứng xương hàm thì sẽ cần phẫu thuật kết hợp niềng răng để đạt kết quả bền vững. Biểu hiện điển hình của khớp cắn ngược không chỉ là thẩm mỹ mà còn gồm khó khăn khi cắn xé thức ăn và tăng áp lực lên khớp thái dương hàm.

Khớp cắn đối đầu

Khớp cắn đối đầu xảy ra khi các răng trước hai hàm chạm trực diện với nhau thay vì có phần phủ chồng lên nhau. Dạng sai khớp cắn này thường làm tăng nguy cơ mòn cổ răng và gây ra tiếng lắc hoặc cảm giác khó chịu ở khớp thái dương hàm khi há miệng. Trong nhiều trường hợp, lệch khớp cắn dạng đối đầu cần được xử lý sớm để tránh hao mòn men răng và mất chức năng nhai về lâu dài.

Xem thêm: Cùi răng sứ giả là gì? Làm cùi giả cho răng có đau không?

Khớp cắn sâu

Khớp cắn sâu được mô tả khi răng cửa hàm trên phủ quá nhiều lên răng cửa hàm dưới, đôi khi gây cắn vào lợi hoặc mô mềm phía dưới. Người gặp khớp cắn sâu thường thấy răng trước dưới bị che khuất, nụ cười kém cân đối và dễ gặp vấn đề về mòn men răng. Việc điều chỉnh lệch khớp cắn ở dạng này thường phải cân nhắc kỹ giữa các phương pháp chỉnh nha, mài chỉnh men răng hoặc can thiệp phẫu thuật nếu đi kèm sai lệch xương.

Khớp cắn hở

Khớp cắn hở là tình trạng khi ngậm miệng, răng hàm trên và hàm dưới không chạm nhau ở vùng trước hoặc sau, tạo ra một khoảng hở rõ rệt. Dạng sai khớp cắn này gây khó khăn trong việc cắn xé thức ăn, ảnh hưởng phát âm và thường liên quan tới thói quen chức năng như đẩy lưỡi hoặc mút tay. Điều trị lệch khớp cắn loại hở cần kết hợp chỉnh nha và thay đổi thói quen chức năng để ngăn tái phát.

Khớp cắn chéo

Khớp cắn chéo xuất hiện khi một hoặc nhiều răng hàm dưới phủ ngoài răng hàm trên ở một vùng nhất định, làm mặt mất đối xứng và tăng nguy cơ tiêu xương ổ răng về lâu dài. Sai khớp cắn chéo có thể xảy ra ở một bên (một vùng) hoặc toàn hàm, và thường kèm theo các vấn đề về khớp thái dương hàm và mỏi cơ. Khi xử lý lệch khớp cắn dạng chéo, bác sĩ sẽ phân tích kỹ từng vùng, lựa chọn phương pháp kéo răng, nong hàm hoặc kết hợp phẫu thuật tuỳ theo mức độ và nguyên nhân.

Xem thêm: Tái Tạo Cùi Răng Giả Là Gì ? Khi Nào Cần Tái Tạo Cùi Để Bọc Răng Sứ?

Dấu hiệu lệch khớp cắn

Để hiểu rõ hơn lệch khớp cắn là gì, bạn cần nắm được những biểu hiện thường gặp trong đời sống hằng ngày. Khi bị lệch khớp cắn, cấu trúc răng và xương hàm không khớp khít như bình thường, từ đó ảnh hưởng đến cả thẩm mỹ lẫn chức năng nhai. Một số dấu hiệu dễ nhận biết gồm:

• Răng trên và răng dưới không khớp khít: Người có răng lệch khớp cắn khi ngậm miệng thường thấy hai hàm lệch nhau, có thể hở, chéo hoặc chạm sai vị trí. Đây là một trong những dấu hiệu điển hình của sai khớp cắn.
  
• Khuôn mặt mất cân đối: Lệch khớp cắn không chỉ ảnh hưởng đến răng mà còn làm thay đổi ngoại hình. Người bệnh có thể bị móm (hàm dưới đưa ra trước) hoặc hô (hàm trên nhô ra), khiến tổng thể gương mặt thiếu hài hòa.
  
• Khó khăn khi ăn nhai: Chức năng nhai bị ảnh hưởng rõ rệt khi khớp cắn sai lệch. Thức ăn khó được nghiền nát, gây áp lực lớn lên cơ và khớp thái dương hàm, lâu dài có thể dẫn đến đau nhức và mỏi hàm.
  
• Tổn thương mô mềm: Lệch khớp cắn khiến răng không ở đúng vị trí, dễ cắn vào môi, má hoặc nướu trong quá trình nhai. Điều này làm gia tăng nguy cơ loét miệng và viêm nhiễm.
  
• Ảnh hưởng đến phát âm: Một trong những hệ quả thường thấy của sai khớp cắn là phát âm không chuẩn. Người bệnh khó phát âm rõ ràng các âm gió như “s”, “x”, “ch”, gây bất tiện trong giao tiếp.
  

Tóm lại, những biểu hiện trên là lời cảnh báo rõ ràng cho thấy bạn đang gặp vấn đề về lệch khớp cắn. Nếu không điều trị sớm, tình trạng này sẽ ngày càng trầm trọng và gây nhiều hệ lụy. Do đó, bạn nên đến nha khoa uy tín để được kiểm tra và xác định chính xác nguyên nhân lệch khớp cắn, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Nguyên nhân gây lệch khớp cắn

Để hiểu rõ lệch khớp cắn là gì, bạn cần biết rằng tình trạng này không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân duy nhất mà có thể do nhiều yếu tố kết hợp. Dưới đây là những nguyên nhân lệch khớp cắn thường gặp nhất:

1. Di truyền và bẩm sinh

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị lệch khớp cắn chính là yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ có hàm hô, móm hoặc bất đối xứng, con cái dễ gặp tình trạng tương tự. Điều này dẫn đến cấu trúc xương hàm không cân đối, gây ra các dạng sai khớp cắn như khớp cắn ngược hoặc khớp cắn sâu.

2. Thói quen xấu từ thời thơ ấu

Một số thói quen tưởng chừng vô hại như mút tay, ngậm ti giả quá lâu, cắn môi hoặc đẩy lưỡi khi nuốt đều có thể làm thay đổi sự phát triển của răng và hàm. Lâu dần, những thói quen này dẫn đến răng lệch khớp cắn, khiến cung hàm biến dạng và mất sự cân đối.

3. Tai nạn và chấn thương

Trong một số trường hợp, tai nạn gây gãy xương hàm hoặc răng mọc lệch sau chấn thương có thể là nguyên nhân lệch khớp cắn. Những tác động mạnh này khiến cấu trúc xương hàm thay đổi, làm cho hai hàm không còn khớp khít như bình thường.

4. Răng mọc chen chúc hoặc sai hướng

Một nguyên nhân thường gặp khác là răng mọc lệch, chen chúc, hoặc mọc không đúng vị trí. Khi các răng không sắp xếp thẳng hàng, sự cân đối của khớp cắn bị phá vỡ, dẫn đến tình trạng sai khớp cắn và khó khăn trong ăn nhai.

5. Bất cân xứng xương hàm

Trong nhiều trường hợp nặng, lệch khớp cắn xuất phát từ sự phát triển bất thường của xương hàm. Hàm trên kém phát triển hoặc hàm dưới phát triển quá mức đều khiến cho hai hàm mất cân đối. Đây là nguyên nhân khó điều trị và thường cần kết hợp chỉnh nha với phẫu thuật để khắc phục triệt để.

Như vậy, có thể thấy nguyên nhân lệch khớp cắn rất đa dạng, từ bẩm sinh, thói quen sinh hoạt đến chấn thương hoặc bất thường về xương hàm. Việc xác định đúng nguyên nhân đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và đạt hiệu quả lâu dài.

Người có nguy cơ bị lệch khớp cắn

Không phải ai cũng dễ dàng mắc tình trạng lệch khớp cắn, tuy nhiên có một số nhóm đối tượng được đánh giá là có nguy cơ cao hơn. Việc nhận biết sớm những yếu tố này giúp bạn chủ động phòng ngừa cũng như điều trị kịp thời, tránh biến chứng từ sai khớp cắn.

1. Trẻ em có thói quen xấu từ nhỏ

Những thói quen tưởng chừng vô hại như mút tay, ngậm ti giả trong thời gian dài, cắn môi hoặc đẩy lưỡi khi nuốt chính là nguyên nhân lệch khớp cắn thường gặp ở trẻ. Nếu không được can thiệp sớm, các thói quen này có thể làm biến dạng cung hàm, khiến trẻ bị lệch khớp cắn ngay từ khi còn nhỏ.

2. Người có tiền sử gia đình bị lệch khớp cắn

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành cấu trúc xương hàm. Nếu cha mẹ có các dạng sai khớp cắn như khớp cắn ngược, khớp cắn hở hay khớp cắn sâu, thì con cái có khả năng cao gặp phải tình trạng răng lệch khớp cắn.

3. Người từng gặp chấn thương hàm mặt

Tai nạn hoặc va chạm mạnh gây gãy xương hàm, lệch răng hoặc tổn thương vùng mặt đều có thể để lại hậu quả lâu dài. Sau chấn thương, hàm trên và hàm dưới khó khớp khít như ban đầu, dẫn đến lệch khớp cắn và cản trở chức năng nhai.

4. Người bị răng mọc lệch, chen chúc hoặc mất răng

Trong nhiều trường hợp, khớp cắn bị sai lệch do răng mọc không đúng vị trí, chen chúc hoặc bị mất răng nhưng không được phục hình kịp thời. Khi đó, các răng còn lại sẽ tự dịch chuyển để bù khoảng trống, gây mất cân đối toàn bộ hàm răng và làm bị lệch khớp cắn.

Có thể thấy, việc hiểu rõ lệch khớp cắn là gì và xác định nhóm đối tượng có nguy cơ sẽ giúp nha sĩ đưa ra phác đồ điều trị hoặc phòng ngừa hợp lý. Nếu bạn nằm trong các nhóm kể trên, hãy chủ động thăm khám sớm để tránh tình trạng răng lệch khớp cắn trở nên nghiêm trọng hơn.

Lệch khớp cắn có nguy hiểm không?

Nhiều người thường băn khoăn không biết lệch khớp cắn là gì và liệu tình trạng này có thật sự ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hay không. Thực tế, nếu không điều trị kịp thời, việc bị lệch khớp cắn có thể để lại hàng loạt hệ lụy về thẩm mỹ, ăn nhai và sức khỏe răng miệng.

Ảnh hưởng ăn nhai

Một trong những hậu quả rõ rệt nhất của sai khớp cắn là chức năng ăn nhai bị suy giảm. Khi khớp cắn không khớp khít, lực nhai không được phân bổ đồng đều, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc cắn xé và nghiền nát thức ăn. Lâu dài, tình trạng này có thể dẫn đến rối loạn chức năng nhai, gây áp lực cho dạ dày và hệ tiêu hóa.

Ảnh hưởng thẩm mỹ

Răng lệch khớp cắn không chỉ ảnh hưởng đến hàm răng mà còn làm biến đổi cấu trúc khuôn mặt. Người bị lệch khớp cắn thường có gương mặt kém cân đối, cằm đưa ra trước hoặc răng bị hô, làm nụ cười kém duyên. Điều này khiến nhiều người mất tự tin khi giao tiếp, đặc biệt là trong công việc và các mối quan hệ xã hội.

Ảnh hưởng phát âm

Không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, lệch khớp cắn còn tác động đến khả năng phát âm. Sự sai lệch giữa hai hàm răng khiến lưỡi khó vận động đúng vị trí, làm giọng nói không rõ ràng, đặc biệt ở các âm gió như “s”, “x”, “ch”. Điều này có thể gây trở ngại lớn trong học tập, công việc hoặc giao tiếp hàng ngày.

Dễ mắc bệnh răng miệng

Một hệ quả khác của nguyên nhân lệch khớp cắn là răng mọc chen chúc, khấp khểnh, khó vệ sinh sạch sẽ. Khi mảng bám và vi khuẩn tích tụ lâu ngày, nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu tăng cao. Về lâu dài, điều này có thể dẫn đến mất răng sớm và suy giảm chức năng nhai nghiêm trọng.

Như vậy, có thể thấy rằng bị lệch khớp cắn không chỉ đơn giản là vấn đề thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời tại nha khoa uy tín là vô cùng quan trọng.

Bị lệch khớp cắn phải làm sao?

Khi đã hiểu rõ lệch khớp cắn là gì, việc quan trọng nhất chính là tìm giải pháp điều trị phù hợp với từng nguyên nhân và mức độ. Nếu chủ quan bỏ qua, tình trạng răng lệch khớp cắn không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp khác nhau như bọc răng sứ, niềng răng hoặc phẫu thuật chỉnh hàm.

Bọc răng sứ

Trong những trường hợp bị lệch khớp cắn ở mức độ nhẹ, giải pháp bọc răng sứ có thể giúp cải thiện nhanh chóng về mặt thẩm mỹ và chức năng nhai. Bác sĩ sẽ tiến hành mài chỉnh hình dáng răng, sau đó bọc mão sứ để tạo ra sự cân đối và hài hòa giữa hai hàm. Phương pháp này thích hợp với những ai muốn khắc phục sai lệch nhỏ nhưng vẫn đảm bảo kết quả tự nhiên, bền đẹp.

Niềng răng

Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để điều trị sai khớp cắn có nguyên nhân từ răng. Với công nghệ chỉnh nha hiện đại, người bệnh có thể lựa chọn nhiều loại khí cụ khác nhau như:

• Mắc cài kim loại: hiệu quả cao, chi phí hợp lý.
  
• Mắc cài sứ: thẩm mỹ hơn, phù hợp cho người thường xuyên giao tiếp.
  
• Niềng răng trong suốt Invisalign: gần như vô hình, thoải mái và tiện lợi.
  

Niềng răng giúp răng dịch chuyển từ từ về đúng vị trí, khôi phục khớp cắn chuẩn, đồng thời cải thiện đường nét khuôn mặt.

Phẫu thuật chỉnh hàm

Đối với những trường hợp nguyên nhân lệch khớp cắn xuất phát từ sự phát triển bất cân xứng của xương hàm, chỉ niềng răng thôi sẽ không đủ. Khi đó, phẫu thuật chỉnh hàm là giải pháp tối ưu. Phương pháp này cho phép bác sĩ can thiệp trực tiếp vào cấu trúc xương, đưa hàm trên và hàm dưới về đúng vị trí, từ đó khôi phục khớp cắn và cải thiện đáng kể thẩm mỹ gương mặt.

Điều trị lệch khớp cắn tại Nha khoa Bedental

Tại Nha khoa Bedental, mọi khách hàng khi đến thăm khám tình trạng lệch khớp cắn đều được kiểm tra kỹ lưỡng bằng hệ thống X-quang Cone Beam CT 3D hiện đại. Công nghệ này cho phép bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân lệch khớp cắn là do răng hay do hàm, từ đó đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trường hợp. Sự tỉ mỉ và chuẩn xác ngay từ khâu chẩn đoán giúp đảm bảo hiệu quả điều trị tối ưu và rút ngắn thời gian chỉnh nha.

Đối với các trường hợp răng lệch khớp cắn do răng mọc lệch hoặc sai vị trí, Bedental áp dụng các phương pháp niềng răng tiên tiến. Trong đó, kỹ thuật Invisalign trong suốt được nhiều khách hàng ưa chuộng nhờ tính thẩm mỹ cao, tiện lợi trong sinh hoạt và vẫn đảm bảo hiệu quả dịch chuyển răng đúng lộ trình. Ngoài Invisalign, bệnh nhân cũng có thể lựa chọn các loại niềng răng mắc cài khác tùy theo nhu cầu và khả năng tài chính.

Nếu nguyên nhân lệch khớp cắn xuất phát từ sự phát triển bất cân xứng của xương hàm, bác sĩ tại Bedental sẽ tư vấn giải pháp phẫu thuật chỉnh hàm. Phẫu thuật được tiến hành theo quy trình an toàn, chuẩn y khoa, giúp cân đối hàm trên – hàm dưới, từ đó phục hồi khớp cắn chuẩn và cải thiện thẩm mỹ khuôn mặt.

Xem thêm: Bọc răng sứ hay trồng răng implant?

Trong những trường hợp sai khớp cắn phức tạp, khi cả răng và xương hàm đều bị ảnh hưởng, bác sĩ sẽ kết hợp giữa niềng răng và phẫu thuật chỉnh hàm. Sự phối hợp này mang lại kết quả toàn diện: khớp cắn hài hòa, chức năng ăn nhai trọn vẹn và gương mặt cân đối tự nhiên.

Hiểu rõ lệch khớp cắn là gì và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe răng miệng và cải thiện thẩm mỹ nụ cười. Nếu bạn hoặc người thân đang bị lệch khớp cắn, đừng chủ quan. Hãy đến ngay Nha khoa Bedental để được thăm khám và tư vấn chuyên sâu. Với công nghệ hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, Bedental cam kết mang lại cho bạn hàm răng cân đối, nụ cười khỏe mạnh và sự tự tin trong giao tiếp hằng ngày.

Tư vấn chuyên môn bài viết:

BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA

Bác sĩ chỉnh nha tổng hợp

Ngôn ngữ giao tiếp: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Nga

Đặt Lịch Hẹn Xem Hồ Sơ