English
한국어
日本語
中文 (中国)
Việc sử dụng khí cụ nong hàm là một bước quan trọng và cần thiết trong quá trình niềng răng, nhằm cải thiện tình trạng cung hàm hẹp và tạo thêm khoảng trống lý tưởng cho răng dịch chuyển. Hiện nay, có nhiều các loại khí cụ nong hàm trên và nong hàm dưới, mỗi loại đều có những ưu nhược điểm và cơ chế hoạt động riêng biệt. Để tìm hiểu chi tiết về vai trò, cơ chế hoạt động và cách sử dụng khí cụ nong hàm, mời bạn tham khảo bài viết dưới đây!
Khí Cụ Nong Hàm Là Gì?
Khí cụ nong hàm là một thiết bị y tế chuyên dụng được sử dụng trong điều trị chỉnh nha (niềng răng). Mục đích chính của dụng cụ nong hàm này là để mở rộng cung hàm (thường là hàm trên), tạo ra không gian cần thiết cho các răng có thể dịch chuyển dễ dàng hơn trong quá trình niềng răng. Điều này giúp cải thiện cấu trúc hàm răng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội mà không cần nhổ răng.
Thời gian sử dụng khí cụ nong hàm có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, nhưng thường kéo dài từ 1 đến 3 tháng cho giai đoạn nong chủ động. Sau đó, khí cụ sẽ được giữ nguyên tại chỗ thêm vài tháng (giai đoạn duy trì) để xương mới hình thành và ổn định. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh khí cụ để đảm bảo hiệu quả điều trị.
Vai Trò Quan Trọng Của Khí Cụ Nong Hàm Trong Nha Khoa
Khí cụ nong hàm là một công cụ then chốt trong lĩnh vực nha khoa hiện đại, đặc biệt trong giai đoạn chỉnh nha can thiệp sớm ở trẻ em và thanh thiếu niên.
- Tạo không gian cho răng và giảm thiểu việc nhổ răng: Một trong những vai trò chính của khí cụ nong hàm là tạo ra không gian cho các răng. Khi cung hàm không đủ rộng để chứa tất cả các răng, khí cụ nong hàm có thể giúp mở rộng cung hàm, tạo ra không gian cần thiết để các răng dịch chuyển và sắp xếp đúng vị trí. Điều này giúp giảm thiểu việc nhổ răng tối đa, giữ lại tối đa số lượng răng tự nhiên trên hàm cho bệnh nhân.
- Cải thiện cấu trúc hàm răng và khớp cắn: Khí cụ nong hàm cũng giúp cải thiện cấu trúc hàm răng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có hàm răng bị hẹp hoặc không đủ chỗ để sắp xếp răng một cách hợp lý. Bằng cách mở rộng cung hàm, khí cụ nong hàm giúp cải thiện cấu trúc hàm răng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội, đồng thời điều chỉnh khớp cắn chéo một cách hiệu quả.
- Giảm nguy cơ biến chứng trong chỉnh nha: Khi hàm quá hẹp, việc di chuyển răng trong quá trình chỉnh nha có thể gặp nhiều khó khăn, dẫn đến các biến chứng như tiêu xương, xô lệch răng không mong muốn. Nong hàm giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng trong chỉnh nha, đảm bảo quá trình chỉnh nha diễn ra an toàn và hiệu quả hơn.
Xem thêm: Nong hàm
Như vậy, khí cụ nong hàm đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện cấu trúc hàm răng và hỗ trợ quá trình niềng răng. Bằng cách mở rộng cung hàm, khí cụ nong hàm giúp tạo ra không gian cần thiết cho các răng, giúp cải thiện cấu trúc hàm răng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh răng mọc lệch hoặc chật chội.
Cơ Chế Hoạt Động Của Khí Cụ Nong Hàm
Cơ chế hoạt động của khí cụ nong hàm dựa trên nguyên tắc tạo ra lực vặn xoắn nhẹ nhàng, từ từ để nới rộng cung hàm (chủ yếu là xương khẩu cái ở hàm trên), từ đó tạo ra sự thay đổi về hình dạng và kích thước của hàm.
- Tác động lực: Dụng cụ nong hàm được gắn cố định lên vòm miệng và tác động lực lên các răng hàm, thông qua đó truyền lực lên xương khẩu cái. Lực vặn xoắn này thường được điều chỉnh bởi các ốc vít hoặc lò xo trên dụng cụ, được gắn vào hàm trên hoặc hàm dưới.
- Tái tạo xương: Khi có lực kéo dãn, sẽ xuất hiện khe hở giữa các xương hàm và các răng. Cơ thể sẽ kích thích tái tạo xương mới để lấp đầy khoảng trống này, đồng thời đẩy các răng dịch chuyển về vị trí mong muốn.
- Thời gian và đối tượng: Quá trình này diễn ra từ từ, thường mất vài tuần hoặc vài tháng, tùy theo mức độ cần thiết. Khí cụ nong hàm thường được sử dụng trong điều trị chỉnh hình răng miệng cho trẻ em và thiếu niên, khi xương hàm còn đang trong giai đoạn phát triển và mềm hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người lớn cũng có thể được chỉ định sử dụng khí cụ nong hàm (thường kết hợp với các kỹ thuật vi phẫu).
Xem thêm: Chỉ nha khoa
Các Trường Hợp Cần Sử Dụng Khí Cụ Nong Hàm
Việc sử dụng khí cụ nong hàm được khuyến nghị trong các trường hợp cụ thể sau:
- Vòm hàm hẹp và răng chen chúc: Trong trường hợp vòm hàm của bệnh nhân quá hẹp, bác sĩ sẽ đề xuất thực hiện quá trình nới rộng cung hàm trước khi bắt đầu điều trị niềng răng. Khi áp dụng khí cụ nong hàm, bệnh nhân có thể tiến hành niềng răng mà không cần phải nhổ răng, điều này giúp giữ lại tối đa số lượng răng tự nhiên trên hàm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khi vòm hàm quá nhỏ, bệnh nhân cần phải tiến hành việc nong rộng hàm và nhổ răng đồng thời để đảm bảo quá trình niềng răng diễn ra thành công.
- Hàm bị lệch, khớp cắn không đều: Đây là một trong những trường hợp khá phức tạp vì đã ảnh hưởng đến cấu trúc khuôn mặt. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ xem xét và sử dụng khí cụ nong hàm để nong rộng một bên hàm, giúp cải thiện khớp cắn chéo và cân đối với bên còn lại.
- Hàm không có đủ chỗ cho răng dịch chuyển: Trong trường hợp hàm không có đủ chỗ cho các răng dịch chuyển, bác sĩ sẽ chỉ định dùng khí cụ nong hàm với lực vừa đủ để tạo khoảng trống, từ đó giúp bệnh nhân không cần phải nhổ răng.
Các loại khí cụ nong hàm Và Các Phương Pháp Nong Hàm Phổ Biến
Hiện nay, có nhiều các loại khí cụ nong hàm và phương pháp nong chỉnh hàm được áp dụng:
Các loại khí cụ nong hàm
- Nong hàm tháo lắp: Khí cụ nong hàm tháo lắp có ưu điểm là dễ dàng tháo ra lắp vào mỗi khi vệ sinh, ăn uống. Nhược điểm là không đem lại hiệu quả cao bằng khí cụ cố định và yêu cầu sự hợp tác tuyệt đối từ bệnh nhân. Ở độ tuổi 4 – 7 tuổi, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng khí cụ EF đeo vào buổi tối và ban đêm tối thiểu 8 tiếng/ngày để nới rộng hàm. Ở độ tuổi lớn hơn sẽ sử dụng khí cụ có cấu tạo gồm cung môi, lò xo và ốc nong.
- Nong hàm cố định: Đây là khí cụ truyền thống được nhiều bệnh nhân lựa chọn vì đem lại hiệu quả cao, giúp quá trình nong chỉnh hàm diễn ra nhanh hơn. Tuy nhiên, trong thời gian đầu sử dụng, bệnh nhân sẽ cảm thấy khó chịu, vướng víu khi ăn uống, vệ sinh răng miệng.
Các Phương Pháp Nong Hàm Phổ Biến
- Nong hàm nhanh RPE (Rapid Palatal Expander): Là phương pháp sử dụng các khí cụ nong hàm chuyên dụng để tăng nhanh diện tích vòm miệng. Phương pháp này tập trung chủ yếu vào sự mở rộng diện tích xương, có khả năng mở rộng từ 0.5 – 1mm mỗi ngày. Trong quá trình này, khoảng cách giữa các răng sẽ xuất hiện khe hở lớn, nhất là vị trí răng cửa. Vì vậy sau khi thực hiện phương pháp này xong, bệnh nhân cần niềng răng ngay lập tức để đảm bảo tính thẩm mỹ.
- Nong hàm chậm: Nong hàm chậm thường được chỉ định trong những trường hợp răng mọc phức tạp, cấu trúc hàm lệch nhẹ. Bệnh nhân sẽ được sử dụng các khí cụ nong hàm chuyên dụng để giúp vòm hàm mở rộng từ 1mm mỗi tuần. Quá trình chậm thường diễn ra từ 8 – 10 tuần tùy vào tình trạng răng của từng bệnh nhân. Phương pháp này ít gây đau nhức hơn, giữa các răng cũng không xuất hiện khe hở quá lớn giống như nong hàm nhanh.
- Nong hàm bằng dây cung: Phương pháp này được áp dụng trong các trường hợp răng khấp khểnh, chen chúc nhẹ. Sử dụng dây cung giúp quá trình nới rộng cung hàm diễn ra nhẹ nhàng, thoải mái nhưng hiệu quả mà phương pháp này mang lại không cao.
Xem thêm: Nước súc miệng Betadine
Lợi Ích và Hạn Chế Khi Sử Dụng Khí Cụ Nong Hàm
Việc sử dụng khí cụ nong hàm mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đi kèm với những hạn chế nhất định mà bệnh nhân cần được thông báo rõ ràng.
Lợi ích của khí cụ nong hàm
- An toàn và hiệu quả: Khí cụ nong hàm được làm từ chất liệu an toàn, không gây kích ứng cho nướu và răng. Khi sử dụng đúng cách theo hướng dẫn của nha sĩ, khí cụ nong hàm mang lại hiệu quả cao trong việc nới rộng cung hàm và cải thiện nụ cười.
- Áp dụng cho nhiều trường hợp: Khí cụ nong hàm có thể được áp dụng cho nhiều trường hợp chỉnh nha khác nhau, bao gồm răng mọc chen chúc, răng mọc ngầm, hô, móm, và cũng có thể được sử dụng để chuẩn bị cho các trường hợp cấy ghép implant hoặc phục hồi răng giả.
Hạn chế của khí cụ nong hàm
- Cảm giác khó chịu và vướng víu: nong hàm có đau ko là câu hỏi thường gặp. Cảm giác khó chịu và vướng víu là điều phổ biến khi mới sử dụng khí cụ nong hàm. Do sự thay đổi vị trí các răng và áp lực tác động lên các khớp nối giữa các xương hàm, bệnh nhân có thể cảm thấy ê buốt, vướng víu trong miệng, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên. Tuy nhiên, những cảm giác này thường sẽ dần dần giảm bớt theo thời gian.
- Ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và phát âm: Khí cụ nong hàm có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và phát âm của bệnh nhân trong thời gian đầu sử dụng. Bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi nhai thức ăn cứng hoặc dai, và có thể phát âm không rõ ràng do sự vướng víu của khí cụ trong miệng. Tuy nhiên, những ảnh hưởng này thường chỉ là tạm thời và sẽ cải thiện dần.
- Yêu cầu sự kiên trì và hợp tác: Việc sử dụng khí cụ nong hàm đòi hỏi sự kiên trì và hợp tác cao của bệnh nhân, đặc biệt với khí cụ nong hàm tháo lắp.
Xem thêm: Máy tăm nước
Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng Khí Cụ Nong Hàm
Để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các lưu ý khi sử dụng khí cụ nong hàm:
- Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng: Việc vệ sinh răng miệng đóng vai trò quan trọng trong quá trình nong hàm. Cần chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có chứa fluor. Đặc biệt, phải sử dụng dụng cụ vệ sinh răng miệng chuyên dụng như chỉ nha khoa, nước súc miệng để làm sạch các kẽ răng và loại bỏ thức ăn thừa bám vào khí cụ nong hàm.
- Chế độ ăn uống: Trong những ngày đầu tiên sau khi nong hàm, bạn nên ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt. Tránh ăn thức ăn cứng, dai, dính vì có thể làm hỏng khí cụ nong hàm hoặc gây đau nhức.
- Theo dõi và tái khám định kỳ: Cần theo dõi tình trạng răng miệng và khí cụ nong hàm thường xuyên. Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra tiến độ nong hàm, đánh giá sự thay đổi trước và sau khi nong hàm và điều chỉnh khí cụ nếu cần thiết.
- Một số lưu ý khác: Tránh tác động lực mạnh lên khí cụ nong hàm. Không tự ý tháo hoặc lắp khí cụ nong hàm mà không có sự hướng dẫn của nha sĩ (đối với khí cụ cố định). Hạn chế sử dụng các chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia.
Tư vấn chuyên môn bài viết:
BÁC SĨ DƯƠNG THỊ THÙY NGA
Tại BeDental, khách hàng có thể an tâm điều trị với dịch vụ bảo lãnh viện phí nha khoa nhanh chóng và tiện lợi. BeDental hiện liên kết với nhiều công ty bảo hiểm uy tín, hỗ trợ thanh toán trực tiếp chi phí các dịch vụ nha khoa như nhổ răng, trám răng, điều trị tủy, phục hình răng sứ... Quy trình linh hoạt, minh bạch giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu chi phí. Hãy liên hệ BeDental để được tư vấn chi tiết và tận hưởng trải nghiệm chăm sóc răng miệng chuyên nghiệp, không lo gánh nặng tài chính.
🔹 Các đơn vị nha khoa chấp nhận bảo lãnh bao gồm : Hùng Vương Insurance, Bảo Long Insurance, BSH (Bảo hiểm BSH), FWD Insurance Cathay Life Fubon Insurance, Tokio Marine Insurance Group VNI (Bảo hiểm Hàng không), HD Insurance MSIG AAA Insurance PTI (Bảo hiểm Bưu điện), BIDV MetLife, PJICO, Techcom, Insurance, AIA, Dai-ichi Life MIC GIC DBV Insurance VBI (Bảo hiểm VietinBank)
🔹 Các công ty bảo hiểm BeDental có thể xuất hóa đơn: Manulife Dai-ichi Life Prudential AIA Hanwha Life PVI VCLI (Bảo hiểm nhân thọ Vietcombank - Cardif) BIC (Bảo hiểm BIDV), Bảo Việt Insurance và PVI
